Sameiningin - 01.03.1890, Qupperneq 10

6—
seremónía, því þaS skín út úr öllum þorra andlitanna í
kirkjunni, að þeir, sem þessi andlit eiga, eru þar alls ekki
meö. Að því er til söngsins kemr, þá birtist meðal annars
lífleysið í því, hve fjarskalega seint og þunglamalega sálm-
arnir eru sungnir og lögin, þessi jinndælu lútersku lög eins-
og þau eru mörg þeirra, leikin á organiS. j)að er einsog
sé verið að fara með tóma grafarsöngva. Kirkjusöngsal-
vara sú, sem einkennir lútersku kirkjuna, er á leiðinni með
að verða að svefni, þegar svona er leikið og sungið. Svo
hefir nú mikill hluti safnaðarins enga sálmabók fyrir sér
meðan á söngnum stendr, líka í Reykjavík, þar sem þó
tiltölulega fleiri syngja með en í flestum kirkjum, sem eg
þekki á landinu. Og með því að engum hefir dottið í hug
eða þá enginn hefir þorað, að koma þeim sið á, að sálmarnir
væri lesnir upp af þeim, er guðsþjónustunni stýrir, áðr en
þeir eru sungnir, þá er auðvitað, að meginþorri safnaðarins
hefir enga hugmynd urn, hvað verið er að syngja. Svo
guðsþjónustan hefir ekki enn, sem safnaðar-guðsþjónusta,
vitund á því grœtt, að kirkjan hefir eignazt þessa sína
nýju og upplyftandi sálmabók. Hún er enn allt að því
dauðr bókstafr fyrir hina kirkjulegu guðsþjónustu. Aðal-
gallinn við prédikanina í íslenzku kirkjunni á yfirstandand-
andi tíð er að ætlan minni það, að það ber svo undr-lít-
ið í henni á persónulegum, subjectivum, kristindómi þess,
er orðið frain flytr. Hinar almennu, objectivu, kristindóms-
hugmyndir eru í mörgum tilfellum óaðfinnanlega, og stund-
um ágætlega, framsettar; og vitanlega má kristindómsboð-
skapinn aldrei vanta þá hliðina, því sé svo, verðr hann
brátt að trúarvingli. En ekki fer öllu betr, ef hallast á
hina hliðina, einsog eg veit nú með vissu að gjörir í
Reykjavíkr-kirkju og víðasthvar annars staðar um land,
því þar getur söfnuðrinn aldrei lengi haldið sér andlega og
líkamlega vakandi undir prédikaninni. það er þetta atriði,
sem séra Friðrik Bergmanu hefir greinilegast bent á sein
hættulegan galla á prédikunum þess guðfrœðings á Islandi,
er flestum, cf ekki öllum, öðrum fremr hefir stimplað nú-
tíðar prédikunarmátann þar heima, og sem svo margir hér
hafa reiðr/t honum fyrir. En nú er eg viss um, að ekki