Sameiningin - 01.03.1893, Blaðsíða 10

—tí—
raanna næö'i sér niSri hjá aljn’öu, gat virzt býsna örðugt, og
óyggjanda ráð viö þeim villudómi var vissulega ekki til, nema
ef fleiri eöa færri vinum kristindómsins tœkist að framleiða
nokkur kristileg ritverk, er ryddi sér til rúms í bókmenntum
þjóSarinnar sem virkilegr og mikilsverör skáldskapr. Eignað-
ist þjóðin einmitt nú á þessum tíma eitthvað þvílíkt, sem nokk-
uö ATerulega munaði um, þá var svo sem sjálfsagt, aS þessar fyr-
irlitningarraddir um kristin ljóð eSa önnur samskonar ritverk
hlyti brátt að þagna, eSa ef þær ekki alveg þögnuöu, þá að þær
inyndi ekki lengr ná tilgangi sínum. Og hamingjunni, eða rétt-
ara sagt guÖlegri forsjón, sé lof fyrir það, að liin fátœka kirkja
þjóöar vorrar eignaöist alveg óvænt, þá einmitt, er inest reið, á,
furðulega rnikiS af kristilegum ljóSum, er nærri því tafarlaust
voru viðrkennd sein göfugr skáldskapr0 er með heiðiá gat oröið
samanborinn við það, sem í sömu grein birtist í kristnum bók-
menntum annarra þjóða.
þá er silrnabókin nýja kom út árið 1886, var sem björtu
ljósi allt í einu væri brugðið upp í kirkju íslands. Sálmar frá
fyrri öldurn, sem upphaflega voru kristileg meistaraverk, en
sem fyrir sakir hins stórgallaða og ófagra íslenaka búnings líkt-
ust helzt liinuin efnilegu ungmennum í æfintýrunum,. er lágu
árum saman óvirtir í öskustónni,—risu í sálmabók þeirri eins
og fuglinn fönix upp úr öskunni, og nú gat öll þjóðin séð, að
þar var sannarlegr skáldskapr. Og í viðbót við þessa gömlu
uppyngdu sálma, er ýmsir hinna háfleygustu anda kristilegrar
kirkju víðsvegar um menntalönd heimsins á ýmsum tímum
höfðu framleitt, eignaðist hin íslenzka kirkja ótrúlega mikið
safn af fögrum og verulega skáldlegum sálmum, sem algjörlega
voru frumorktir á íslenzlcu.
Vér höfum á sínuin tíma í blaði þessu ritað all-langt mál
urn sálmabókina og lýst því verki eftir því, sem vór höfðum vit
og föng á; og því segjum vér ekki ineira um þaö nú. Að eins
skal það hér tekið fram, sem nú er alkunnugt og viðrkennt, að
sá maðr, er mestan og beztan þátt á í þessari ágætustu sálma-
bók, sein hin íslenzka kirkja heflr eignazt, cr séra Valdemar
Briem. Og þó er það verk, sem þar liggr eftir liann, í rauninni
ekki nema byrjan til annarra enn meiri skáldskaparverka út af
opinberan kristindómsins.