Sameiningin - 01.04.1949, Blaðsíða 8

54
SAMEININGIN
í þessu sambandi vitnar höf. til sálma Hallgríms svo sem:
Bæn í freistingum og Mótlæti, og Um heimsins brygðlyndi,
er báðir lýsa svo vel hvernig hann vinnur sigur á beiskju
þeirri er örlög valda honum, og sýna baráttuna innst í djúp-
um sálarinnar, fyrir trú sína, hina sigrandi trú á Guð er
hann hafinn se má vængjum væri, yfir allar þær hindranir
sem að heimurinn kann að færa, brotlegum manni til
hneykslis og nauða. —
Þá ræðir h.f. um léttlynd iHallgríms, er hann telur að
“speglist mjög skýrt í ljóðum hans, einkum þó veraldlegum
ljóðum, hvergi þó skýrara en í samkvæmis kvæðunum.” Þar
er Hallgrímur ávalt hið kristna prúðmenni, kristinn fyrir-
maður bæði að vitsmunum og skapgerð.”
Sérstaklega kemst höf. fagurlega að orði, um léttlyndi
Hallgríms, þegar raunir og mæða steðja að honum, t.d. eftir
brennuna í Saurbæ, þegar hann missi svo að segja aleign
sína; þá yrkir hann:
“Syrgja skal spart.” “Þá er hann hið mikla karlmenni,
hinn stolti herramaður, öruggur í guðstrausti sínu og ekki
sérlega hryggur, þó að eitthvað af heimsins gæðum fari.
Hann sýnist beinlínis ekki hafa kært sig nokkra ögn um
auðlegð. Það kemur svo víða fram. Og neyðarlegastur er
hann, þegar hann skopast að þeim sem þykjast miklir af
peningum sínum. Getur þá orðið jafnvel beiskur.” Alþýðu-
manns stolt Hallgríms segjir höf. að komi sárbitrast fram
í umgengni hans við oflátunga og drambsama menn.
“Oflátungalýsingin” er að dómi hans “föðurlegasta fleng-
ing í íslenzkum bókmentum.”
Hallgrímur er hafinn yfir alt yfirborðs líf; svo virkilegur
var hann, svo máttugur sem trúarskáld, svo nærri alþýðu
manna, að öld eftir öld hefir hann verið heitar elskaður
og' betur skilinn af almenningi en nokkur maður annar
fyrr eða síðar.
Með aldri telur hann að tíginmannleg ró færðist yfir
Hallgrím. Sálin er ósljóvguð, hann á meira jafnvægi hugar-
ins. Hann vitnar til orða hans í Diasium, og tekur upp orð
Hallgríms sjálfs: “Meðalhófið elska þú í öllu því, þú gerir.
Það, er allra mannkosta rétt pláss.”
Framhald