Sameiningin - 01.10.1935, Síða 13

159
myndu fúsir til að viðurkenna yfirráð páfa, ef þeir mæt.tu
fella niður nokkrar villukenningar. Varð bréf þetta Melank-
ton til mikillar mæðn. Bárust honum bréf úr öllum áttum,
sem átöldu hann fyrir að hafa gefið ol' mikið eftir við páfa-
trúarmenn, en páfatrúarmönnum þótti hann bregðast sér
þegar fram liðu stundir.
Fóru frain ýmsar bollaleggingar og yfirlýsingar á báðar
síður, en samkomulag fékst ekkert; þrengdi mjög að kosti
lúterstrúarmanna, varð ekki annað séð en að lceisarinn
myndi bæla þá niður með ofríki. Varð þeim það að ráði, að
þeir gerðu samband um að falla og standa saman gegn árás-
um keisara. Gengu siðabótarmenn á Svisslandi í félag með
þeim undir forystu Zwingli. Stuttu seinna féll Zwingli
sjálfur í borgarastríði heima fyrir ásamt mörgum fylgjendum
sínum; þóttist þá keisari hafa ráð lúterstrúarmanna í hendi
sér og bjóst að ganga að þeim með odd og egg. Er sann-
ast sagt, að málefnum þeirra var mjög illa farið.
En um það leyti bárust keisara fréttir um það, að
Tyrkir væru tilbúnir að herja á ríki hans á Spáni; sendi hann
menn á fund Soldáns með auðmjúlc friðarboð; hafði Soldán
það að engu. Sá keisarinn þann kost einan, að leita iiðs
meðal lúterstrúarmanna. Settu þeir þau skilyrði, að þeir
fengju fulla trygging, trúfrelsi og loforð fyrir því, að þing
yrði haldið, þar sem öll trúarleg spursmál yrðu ákvörðuð
í samræmi við kenningu Guðs orðs. Ekkert ríki mátti sýna
neinu öðru ójöfnuð í tilefni af trúarlegri aðstöðu þess. Var
keisari tilneyddur að ganga að þessu. Mun það sjaldan
hafa skeð, að Tyrkir hafi verið kristnum mönnum hjálpar-
hella þegar mest lá á.
Er vandalaust að sjá það, að Guðs hönd var hér að verki;
það sannaðist hér eins og ávalt, að “hjálpin er næst, þegar
neyðin er stærst” öllum þeim, sem velja sér veg Guðs.
Var fögnuður meðal lúterstrúarmanna mikill út af þess-
um sigri. Hin takmarkalausa iðjusemi Melanktons og á-
hyggja hans út af málum þessum öllum, gengu svo nærri
honum, að líkamsþrek hans lét undan; lagðist hann hættu-
lega veikur. Lúter voru send boð um ástand vinar hans og
fór hann dagfari og náttfari. Var Melankton nær dauða en
lífi þegar Liiter kom til hans; hann var húinn að missa sjón-
ina, lá með óráði og þekti engan og nærðist ekkert.
Lúter komst við að sjá vin sinn svo á sig kominn og
mælti: “En hvað Satan er búinn að fara illa með þetta verk-
færi Guðs!” Síðan snéri hann sér út að glugganum og bað