Íslendingur


Íslendingur - 25.01.1918, Síða 4

Íslendingur - 25.01.1918, Síða 4
16 ISLENDINQUR 4. tbl. Aðalfundur »Verkamannafjelags Akureyrar« verður haldinn sunnudaginn 27. þ. m. kl. 1 síðd. í »Bíó«. Dagskrá samkv. fjelagslögum. Fjölmennið fjelagar! ST|ÓRNIN. Ræða Bryans utanríkisráðherra Wilsons (orseta. Bry- an er talinn frægasti ræðuskörungur í Ameríku og ræður mestu þar í landi. Er ræða hans flutt fyrir þremur árum, og mun flestum þykja hún frábær, eins að efni sem formi — þrátt fyrir það, þótt st jórnmálastefna Bandaríkja (heims- ófriðinum virðist æði tvfræð og óákveð- in og litlar horfur að til alsherjarfrið- ar dragi — nema stefnubreyting verði. Þýðaritin. Fyrir meir en mannsaldri s/ðan mælti hinn mikli stjórnmálamaður Breta John Bright til kjósenda sinna í Birmingham: »Siðferðislögmálið var ekki gefið mönnum, einum og einum, heldur átti það einnig að gilda hjá heilum þjóð- um, jafnvel svo stórum sem sú er, sem vjer tilheyrum. Ef þjóðirnar kasta og einskisvirða siðalögmálið, vofir yfir þeim hegning, sem óhjákvæmilega kem- ur fram. Hún kemur ef til vill þá þegar, og ef til vill á vorum dögum, en vitið fyrir víst, að hún bregst ekki.« Þessa lífs, sem Bright heldur fram, er sú hugsjón, sem heimurinn hefir öld eftir öld stefnt að, þótt ærið seint hafi gengið — altof seint vissulega, en þó færst áfram, og þörfin á þessu sjer- staka siðalögmáli, cr ávalt gildir jafnt einstaka menn og þjóðir, skýrir æ bet- ur og betur hver styrjöld, sem blóði flekkar mannsins hönd. Eins og nú stendur, er þetta langstærsta nauð- synjamál þjóða á milli. Það siðferði, sem hvervetna er heimtað af einstök- um mönnum, er grundvallað á tfulaga- boðrðunum, og enginn neitar gildi boð- orðsins, sem bannar mann að vega, eða að stela, bera Ijúgvitni eða girn- ast synduga hluti, þar sem einstakir menn eiga hlut að máli; en þessi boð- orð fá ekki nándar nærri fult gildi, þar sem margir fylgjast að, t d. heil- ar þjóðir, og af því þau hafa einatt ekkert gildi þar, er ekkert siðalögrnál til, sem úrskurði geti ráðið í milli- þjóðamálum. Mönnum, sem samvisk- unnar vegna mundi hrylla við að vega nágranna sinn, þykir það fullkomlega sjálfsagt að taka af ltfi fjölda manna með tilstyrk þeitra manna, sem þeir ráða yfir, eða eftir anuara boði, og það án tillits til orsakar ófriðarins Þjóðir, sem fyrir löngu hafa numið úr lögum, að setja borgara í fangelsi sakir skulda, vfla ekki fyrir sjer, að skjóta sprengikúlum yfir borgir og bæi eða drepa fbúa annara landa til þess að ná iðgjöldum lánaðs fjár, hvar sem þjóðir eiga viðskifti saman — og eru þó einatt þau lánin miðlungi rjettmæt. Menn, sem eldrei kemur til hugar að stela fje frá nábúa s/num, hafa æft sig / þeim hugsunarhætti, að það sje skylda við fósturjörðina, að verja þær sigur- vinningar eða lönd, sem þjóð þeirra hefir hlotnast, ef slíkt þykir< vera á- vinningur. Menn, sem eru fjarri því, að hallmæla náunga sfnum eða rægja nokkurn mann, gera sjer enga sam- visku af þvf, að væna — eins og aðr- ar þjóðir allskonar rangsleitni, og þær fýsnir og girndir, sem kallast saknæm- ar f fari einstakra manna, sýnast verða kostir, þegar heil þjóð er hrifin orðin. Þessi viðleitni, að gera sem minst úr gildi boðorðanna, hefir kostað heim- inn heilt syndaflóð af blóði og komið öllum milliþjóða ráðum og reglum á ringulreið. Sú hin falska heimspeki, sem á skuld f þvf, að takmarkið milli þess rjetta og rangláta er týnt og nið- urbrotið í milliþjóðarmálum, er hin gamla, grimma kenning, að valdið gefi rjettinn, sú kenning að hverri þjóð sje í sjálfsvald sett að eigna sjer hvað helst, sem hún /ær yfir komist og dugar til að verja. Þessi kenning leið- ir til grimdar og miskunnarleysis í hernaði, heldur veldur því, að hlut- lausra rjettindin verða stórkostlega misboðið þegar »hernaðar-nauðsynin« er sest f hásætið; verða svo hlutlausu þjóðirnar allan hugsanlegan yfirgang að þola. — Þessi kafli er inngangur hinnar miklu ræðu Bryans á ýmsum megin- reglum (5), sem best virðast fallnar við allsherjar gerðadómstóla hinna komandi rlkjasambanda. Er það of langt og margbrotið mál að þýða hjer. Enda hefir þetta mikla friðarspursmál aðra hlið. Hvorug heimsálfan þekkir hina til hlýtar. Samt munu jafnvel Þjóð- verjar ekki lasta hugsjónaheim Bryans með alirelsið, bróðernið og kærleikann, en segja um leið, að eðli og ástand jarðarinnar kannist ekki við það »guðs- rfki« — ekki fremur Amerika sjálf en hinar gömlu, bersyndugu álfur. — A ÍJýskalandi sje það stjórnar- og íje- lagsíy.irkomulag, sem þegar hafi marg- sýn og sannað, að sje hið besta í heimi, og land hins máttuga Dollars eigi eftir að læra jafngott skipulag. Að vfsu mistókst hinum stórvitra keis- ara að verja friðinn með vopnum. Sfð- an á dögum Bismarks hefir stjórnar- far Þýskalands og fjelagsskipulag ver ið fyrirmynd f flestu — út á við skoð- að, og þó undir einvaldsstjórn og land- ið alskipað rfkjum og auðugum for- rjettindastjettum, svo sem hinni stór- látu hermannastjett, junkarastjett og stóriðnaðarauðmanna; kunni og hinn fjölvitri keisari að hafa alla forkólfa f hendi sjer. Nú er líklegt að alt sje nokkuð að breytast og hinn mikii vef- ur víða að trosna og gliðna, enda drottnar þar hvervetna hin rammasta efnishyggja með því vfsindi og heim- speki hafa þar víðast í landi haldist í hendur móti kirkju og kennilýð og trú aiþýðu og siðgæði mest þótt verða formið eitt eða í orði kveðnu. Sigur- vegarar Vilhjálms keisara íylgdu hon- um fyrst lengi í hans »vopnuðu« frið- arpólitfk, en ekki mun það hafa verið meining herra Hindenburgs, Macken- sens & Co., að hnffur þeirra kæmi aldrei f feitt, enda óvfst hvort keisar- inn beri inesta ábyrgó á því, hvernig fór. Er því útlitið ægilegra en nokkru sinni áður, og cngin líkindi til að hinn mikli draugur verði nokkru sinni kveðinn niður með vopnagaldri. Qui vivra verral Það er: Sá sjer, sem lifir. Mattk. J. Magnús Kristjánsson alþm. lagði af stað hjeðan landveg til Reykjavíkur á mánudaginn var. Fylgdarmaður hans var Sigurjón Sumar- liðason á Asláksstöðum. Þótti ýmsum karlmannlega af stað farið / 320 frosti. Er ferð Magnúsar heitið til þess að taka við landsversluninni. Rrjá ísbirni lagði að velli á einum degi maður frá Núpskötlu á Sljettu. Skaut hann þá með venjulegri fuglabyssu og höglum. Mjólk ftá Káupangi fæst altaf annan hvorn dag í Norðurgöta 3 Oddeyri. Mjólk frá Grund f Eyjafirði fæst keypt í versiuninni „EYJAFJÖRÐUR“. Þeir, sem vilja fá hana keypta til vors, snúi sjer til Kristjáns Árnason- ar fyrir kl, 2 á morgun. 141 Stig eru mjög tíð og valda oft klaufarhófum, fyrir það þá helst, að menn trassa að lækna stigin. Er mar- ið sár, sem oft befst illa við í hófhvarfinu þar sem hornið einmitt myndast. Meðan stigið helst opið verð- ur engin hornmyndun þar og verður þannig klaufar- hófurinn smátt og smátt til. Stigið orsakast oft af því, að hross »stíga sig« eða eru stiginn af öðrum hross- um, í þröngum hesthúsum t. d., eða þá að óheppileg járning eða jafnvel rammskökk járning á þar hlut að máli. Það er einnig járningunni oft að kenna að hest- ar hrófla og rífa hófana, sömuleiðis getur hælmar og jafnvei hófkyrkja verið henni að kenna og enda ýmsir aðrir hófgallar og hófsjúkdómar. Til þess að gera hornið mjúkt er mjög heppilegt að nota hófsmyrsli. Má búa þau til á ýmsan hátt. Besta hófsmyrslið er vafalaust lanólinið. Annars er handhægt að hafa hófsmyrsli úr svínafeiti, tólg og terebinthínu, jafnt af hverju. Hófsmyrslin eru borin á hófana öðru hvoru, en þess ber vel að gæta, að hófarnir sjeu vel hreinir og þurrir undir. Stig er nauðsynlegt að hreinsa vandlega sem öll önnur sár og viðhafa græðandi með- ul og hreinar umbúðir. Klaufarhófar eru oft illir viðfangs. Sje hófurinn að byrja að klofna ofan frá niður eftir er ráðlegt að svíða hófhvarfið fyrir ofan, er það gert með heitu járni, mætti gera það oftar en einu sinni, ef varlega er farið í hvert skifti. Klaufina er sjálfsagt að hreinsa og maka hana með lanólini. Eigi ósjaldan eru klaufir negldar satnan með þartil 142 löguðum nöglum, eða þá að klaufin er skrúfuð saman með spangarskeifu. Eru slík ráð oft nauðsynleg þegar klaufin nær alla leið framúr og glennist sundur og fellur saman í hvert skifti sem hesturinn stígur í fótinn og tekur hann upp; við þessa sífeldu hreyfingu er ómögulegt að hið ný- myndaða horn í hófhvarfinu haldist heilt, heldur rifnar það jafnóðum og það vex fram og klaufin helst, nema því aðeins að þessu sje kipt í lag. Hófrifur og sprungur er oft nauðsynlegt að tálga og hreinsa og maka með lanólini eða öðru þessháttar, annars vill oft festast í þeim smámöl og sandur, sem kemst þar milli laga, mer leðurhúðina og veldur helti og skemdum. [Endir.] Gleraugu með gyltum miðspöngum f leðurhylki hafa tspast á Oddeyrargötum Skilist til ritstj. blaðsins. Sanngjörn fundarlaun. Prentsmiðja Odds Björnssonar.

x

Íslendingur

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Íslendingur
https://timarit.is/publication/675

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.