Íslendingur - 06.11.1946, Side 1

XXXII. árg.
Miðvikudasurinn 6. nóvember 1946
- Á ¥ a r p -
til almennings vegna S^ofnléitadeildor sjávarútvegsins
Þaö er ósk og von allra íslendinga, hvar í flokki sem þeir standa, að
allir landsmenn hafi atvinnu, og að framleiðslan sé rekin með stórvirk-
um atvinnutækjum, þannig, að mikil afköst hafi í för með sér almenna
velmegun og öryggi um lífsafkomu.
Sjávarútvegurinn er höfuðstoð atvinnulífsins. An hins e lenda gjald-
eyris, sem sjávarafurðirnar færa þjóðarbúinu, eru allar tilraunir til að
ná þessu marki dauðadæmdar. Undanfarin ár hefir því verið unnið að
því af kappi að endurnýja og auka fiskiskipaflola landsmanna. Um það
bil tvö hundruð nýir bátar og skip af ýmsum stærðum hafa þegar bætzt
flotanum' eða bætast við hann á næsta ári. Fé til þessarar aukningar
hefir að mestu verið tekið af hinum erlendu innstæðum vorum.
En þessi stórfellda aukning flotans er aðeins annað sporið, sem stíga
þarf, til þess að sjávarútvegurinn færist í nýtízkuhorf. Hitt sporið er að
auka og endurbæta stórlega ; ðbúnað útgerðarinnar í landi.
Hér er þörf sLórfelldra hafnargerða, ba'ta þarf við hraðfrystihúsum,
er geta veilt móttöku afla hinna nýj u báta, reisa þarf stórar niðursuðu-
verksmiðjur, bæta þarf aðstöðu sjómanna með því að byggja nýjar
mannsæmandi verbúðir, byggja þarf skipasmíðastöðvar og dráttar-
brautir, til þess að tryggja flotanum skjólar og góðar viðgerðir. Verk-
efnin eru óteljandi.
Til þessara frainkvæmda þarf annars vegar erlendan gjaldeyri, og
hefir þegar að miklu leyti verið séð fyrir honum með scrstökum að-
gerðum. Hins vegar þarf innlendan gjaldeyri, lánsfé til mannvirkjanna,
sem srníðuð eru innanlands. Ríkið mun taka mikið af þessum fram-
kvæmdum, t. d. hafnargerðirnar, á sínar herðar. Peningastofnanir
landsins hafa lagt fram ^itt og munu framvegis styðja að framgangi
þessa málefnis.
En þetta er ekki nóg. Þjððin öll verhur að laka virkan þátt í þessu
viðreisnarstarfi.
Vér skorum á alla þá, styðja vilja að tæknilegrj framþróun sjáv-
arútvegsins, betri aðbúð sjómanna í landi, auknu öryggi þeirra á sjó,
og betri afkomu þeirra og þar með allrar þjóðarinnar, að Ieggja sitt
fram.
Stofnlánadeild sjávarútvegsins er aytlaö aðstyðja þessar framkvæmd-
ir með lánum, og hefir hún í því sþyni boðið út ríkistryggð vaxtabréf
með hagstæðum kjörum.
Vér viljum sérstaklega benda á 500 og 1000 króna bréfin, vegna þess
hve hentug þau eru fyrir eigendur. Allir vextir og vaxtavextir eru
greiddir í einu lagi — fimm árum eftir að bréfin eru ke) pt. Fyrir kr.
431,30 er hægt að fá bréf, sem endurgreidd eru með 500 krónum að
fimm árum liðnum, og fyrir kr. 862.60 bréf, er endurgreiðist með 1000
krónum. Vextirnir eru 50 af hundraði hærri heldur en gildandi spari-
sjóðsvextir, og bréfin eru jafntrygg og sparisjóðsinnstæður með ríkis-
ábyrgð.
Bréfin fást hjá bönkunutn og útibúum þeirra og hjá stærri spari-
sjóðum.
Kauptu bréf þitt sem fyrst. Enginn má skerast úr leik.
Reykjavík, 29. október 1946.
F. h. Alþýðusambands 1 slands Hermann Guðmundsson.
F. h. Búnaðarfélag íslands Steingrímur Steinþórsson.
F. h. Farmanna- og Fiskimannasambands Guðbjartur Ólajsson.
F. h. Fiskifélags fshmds Davíð Olafsson.
F. h. Landssambands iðnaðarmanna Einar Gíslason.
F. h. Landssarnbands íslenzkra útvegsmanna jakob Hafstein.
F. h. Sambands íslenzkra samvinnufélaga Helgi Pétursson.
F. h. Stjórnar Sjómcnnafélags Reykjavíkur Sigurjón A. Olajss.
F. h. Sölumiðstöðvar hraðfrystihúsanna Magnús Z. Sigurðsson
F. h. Sölusambands ísl. fiskframleiðenda Magnús Sigurðsson.
F. h. Verzlunarráðs fslands Hallgrímur Benediktsson.

Ptið verður aö fá nægí/egt fé til fram-
k vænniar nýsköpunaráfortnunum.
Sérhverri þjóð er það lífsnauðsyn að framleiða svo xnikil verð-
mæíi, sem aðrar þjóðir sækjast eftir, að viðskiptajöfnuður-
inn við útlönd geti verið hagstæður. Sú þjóð, sem er bundin á
skuldaklafa hjá erlendum bönkum, eins og íslenzka þjóðin var
fyrir stríð, er ekki sjálfstæð nema að nafninu til. Nýsköpunar-
stefnan svokallaða miðar að því að efla svo og bætajramleiðsln
þjóðarinnar, að efnaligslegt sjálfstæði liennar sé tryggt í
framtíðinni.
Þegar fráfarandi, ríkisstjórn
birti nýsköpunarstefnu sína fyr-
ir tveimur árum síðan, fylkti
megin þorri launþega og fram-
leiðenda sér um hana. Síðan hef
ir markvisst verið unnið að
framkvæmd þessarar stefnu.
Mikill fjöldi margvíslegra tækja
hefir verið fluttur til landsins i
því skyni að létta þjóðinni fram
leiðslustörfin, bæta framleiðs-
una óg gera hana samkeppnis-
færa við erlenda framleiðslu —
án þess að rýra þá efnalegu vel-
megun. sem alþýða landsins hef
ir búið við.
Sjávarútvegurinn hefir verið
sú auðlind, sem meginhluti þjóð
arteknanna undanfarin ár hefir
streymt frá. Það er enginn efi
á því, að þessi atvinnuvegur
verður, í náinni framtíð að
minnsta kosti, lífæð hins efna-
hagslega sjálfstæfús þjóðarinn-
ar, þótt fullt tillit sé tekið til
mikilvægis annarra atvinnu-
vega. Efling þessa atvinnuvegar
og bætt hagnýting sjávarafurða
er því sú stefna í atvinnumálun-
um, sem þjóðin verður mark-
visst að fylgja.
1 samræmi við þetta sjónar-
mið, hefir mikill fjöldi skipa og
annarra mikilvægra framleiðslu
tækja fyrir sjávarútveginn ver-
ið keyptar til landsins að undan
förnu. Vafalaust hafa ýms mis-
tök orðið í sambandi við þessi
kaup, og margir munu telja
sum þeirra óhagstæð. Hitt er
þó sífellt betur að koma í ljós,
hversu ómetanlegt tjón það
hefði orðið fyrir þjóðina, ef
ekki hefðu verið fest kaup á
meginhluta þessara framleiðslu-
tækja og erlendar innstæður
þjóðarinnar bundnar til nýsköp
unar í atvinnulífi þjóðarinnar.
Verðlag á vélum og öðrum fram
leiðslutækjum fer nú síhækk-
andi víðsvegar um heim. Ef til
vill er þó sú hlið málsins enn
mikilvægari,- að mjög er hætt
við, að þessi gjaldeyrir hefði
orðið þjóðinni eyðslueyrir, og
hún síðan staðið févana uppi
með sín gömlu og úreltu tæki.
Það var því þjóðinni mikil gæfa,
að sjónarmið Framsóknar-
manna skyldu ekki fá að ráða í
þessum málum.
Það vantar fé.
Því miður hefir þjóðin ekki
verið eins samhent um að
tryggja framkvæmd nýsköpun-
arstefnunnar og æskilegt hefði
verið. Stofnlánadeild sjávarút-
vegsins, sem á að veita lán til
nýsköpunarframkvæmdanna,
hefir ekki getað aflað nægilegs
f jár til þess að geta leyst skuld-
bindingar sínar af hendi. Sú til-
laga kommúnista að taka með
lögum ÍOO miljónir króna af
sparifé landsmanna í Lands-
bankanum, náði auðvitað ekki
nokkurri átt, því að slík ráðstöf
un gat gert bankanum ókleift
að standa við skuldbindingar
sínar gagnvart sparifjáreigend-
um og eyðilagt traust þeirra á
þjóðbankanum.
Stofnlánadeildin hefir nú boð
ið út ótiltekna lánsupphæð í rík-
istryggðum vaxtabréfum. Fjöldi
manna hefir lagt út í margvií -
legar framkvæmdir í traus i
þess að fá nauðsynleg lán 11
þeirra. Þjóðin má ekki bregðast
þeim mönnum, sem eru að urr -
bæta atvinnuvegi hennar. Hú t
á nægilegt fé til að koma öllur t
þessum nytsömu framkvæmc -
um í örugga höfn. Þeir menr,
sem miklu fé hafa safnað á unc
anförnum árum, eru siðferð -
lega skyldir til að veita þess
fjármagni inn í framlelðslum
Það er ekki verið að biðja þjóc
ina um gjafir heldur lán tl
framkvæmda, sem eiga að
tryggja efnahagslegt öryggi
hennar á komandi árum.
Undanfarna daga hefir ab
mikið verið keypt af skuldabrcf
um stofnlánadeildarinnar, e r
það er eftirtektarvert, að mes
er keypt af lægri bréfunun .
Virðist þetta óneitanlega bend .
til þess, að alþýðufólkið ha: i
bezt brugðist við kallinu. E.i
kaupsýslumenn, iðnaðarmen i
og aðrir, sem undanfarin é 1
hafa grætt mikið fé, sem þeir
ekki hafa varið til eflingar frai i
leiðslunni, verða að leggja frai t
sinn skerf. Það verður fyrst og
fremst að beina fjármagni þjóc •
arinnar inn í framleiðsluna c;
takist ekki að fá það þanga i
með góðu, verður að grípa 11
annarra ráða, því að framtí 5
þjóðarinnar er í veði.
Ástæðulaus barlómur.
Undanfarið hafa andstæðini -
ar nýsköpunarstefnunnar miki 5
rætt um það, að f járhagshru t
væri yfirvofandi, því að útgerc -
in væri að stöðvast. Vissuleg t
þarf nú skjótar ráðstafanir 11
þess að flotinn ekki stöðvist, e t
það er voru eigin dáðleysi a 5
kenna, ef svo fer. Háværar krc f
ur hafa komið fram um kaui -
lækkanir, en þær hafa þó veri 5
háværari frá öðrum en útgerc -
armönnunum sjálfum. Það vei 5
ur auðvitað að gera róttækc r
ráðstafanir til þess að stöðv \
dýrtíðina, en mikil lækkun \
kaupgjaldi og verði innlendi i
afurða getur naumast komið 11
Framh. á 8. síðu.