Íslendingur - 12.04.1950, Qupperneq 2

2
ÍSLENDINGUR
Miðvikudagur 12. apríl 1950
Útgefandi: Útgáfufélag íslendings.
Ritstjóri og ábyrgðarmaðurt
Jakob Ó. Pétursson.
Auglýsingar og afgreiðsla:
Svanberg Einarsson.
Skrifstrfa Gránufélagsgata 4.
Sími 354.
Prentsmiðja Björns Jánssonar h.j.
Réttarfars-
hugmyndir
kommúnista
Þegar undirréttardómarnir yfir
mönnum þeim, er ákærðir voru
vegna uppþotsins við Alþingishúsið
í fyrra, voru birtir á dögunum, ruku
málgögn kommúnista upp til handa
og fóta og mótmæltu dómunum,
nefndu þá „réttarofsóknir“, „póli-
Líska dóma“ o. s. frv. Síðan var
haldinn fundur að tilhlutan komtn-
únista, þar sem fjálgar ræður voru
fluttar um málið og loks kosin nefnd
nokkurra kommúnista til að „skipu-
leggja réttarvernd íslendinga“ eins
og þeir kalla það.
Það er að vísu engin nýlunda, að
kommúnistar telji, að hegningarlög-
in eigi ekki að ná til þeirra eins og
annarra þegna þjóðfélagsins. Arásir
og líkamsmeiðingar af hálfu komm-
únista á ekki að vera refsivert athæfi,
ef á hak við liggur heilög vandlæting
yfir „spillingu" þeirra, er fyrir árás-
inni verða. Pólitísk æsing á að vera
afsökun fyrir hvaða verknaði sem
vera skal, eftir því sein helzt verður
skilið. Á sama hátt ætti þá ölvuðum
manni að haldast uppi óhegnt að
fremja hvaða ódæði sem vera skyldi,
þar sem æsing ölvunarinnar væri
undirrót ódæðisins.
Það þarf ekki að fara í grafgötur
með, hvaða dóm þeir menn í dýrðar-
ríki kommúnista austan járntjalds
hefðu hlotið, sem ráðist hefðu með
grjótkasti og svívirðingum að fundi
í æðsta ráði Sovétríkjanna. Þar
mundi ekki hafa verið spurt um,
hvort þessi ætti að fá þriggja mán-
aða dóm eða sex mánaða. Þar mundi
lögmál Kristjáns skrifara hafa ver-
ið í sínu gildi, að öxin og jörðin
geymdu þá bezt. Þar mundi ekki
hafa þurft vitnaleiðslur til að kom-
ast að sekt hins ákærða eða meta
hana. Bara að láta hann játa!
Kommúnistar eru ekkert nema
sakleysið sjálft, eftir því, sem þeim
segist sjálfum frá, Þeir segjast hafa
verið boðnir niður á Austurvöll 30.
marz í fyrra og reknir þaðan burt
með gasi, bara fyrir að þiggja „boð-
ið“. Þeir stóðu þar í mesta sakleysi
og vissu ekki fyrr til en ráðizt var á
þá með bareflum! (sbr. ræðu Slef-
áns Ogmundssonar á Iðnófundinum
30. marz s.l.) Er nokkuð athugavert
við það, þegar maður fer í „gesta-
boð“, þó að maður grýti gestgjaf-
ann hæfilega? Nei, að dómi komm-
Auglýsing
um biíreiðagjöld, skoðon bifreiða og
bifhjóia í Eyjafjarðarsýslu og
Aknreyrarkaupstað
Bifreiðagjöld fyrir tímabilið 1. apríl til 31. des-
ember 1949 féllu í gjalddaga 1. janúar s. 1.
Ber að greiða þau í skrifsfofu minni óður en bif-
reiðar eru faerðar fil skoðunar og sýna kyiffun við
skoðun.
Skoðun fer fram sem hér segir:
Hinn 24.; apríl 1950 mæti A- 1-A- 50
- 25. - - - A- 51-A- 100
- 26. - - - A-101-A- 150
- 27. - - - A-151-A- 200
- 28. - - - A-201-A- 250
2. maí - - A-251-A- 300
- 3. - - - A-301-A- 350
- 4. - - - A-351-A- 400
- 5. - - - A-401-A- 450
- 8. - - - A-451-A- 500
- 9. - - - A-501-A- 550
- 10. - - - A-551-A- 600
- 11. - - - A-601-A- 650
- 12. - - - A-651-A- 700
- 15. - - - A-701-A- 750
- 16. - - - A-751-A- 800
- 17. - - - A-801-A- 850
- 19. - - - A-851-A- 900
- 22. - - - A-901-A-1000
Hinn 23. maí mæti þær bifreiðar, sem staddar
eru í Eyjafjarðarumdæmi, en eru skráðar í öðrum
umdæmum.
Ber öllum bifreiðaeigendum að mæta með bif-
reiðar sínar þessa tilteknu daga við Bifreiðaeftir-
litið, Gránufélagsgötu 4, Akureyri, frá kl. 9.30-
12 árdegis og kl. 1—5 síðdegis.
Ennfremur ber að sýna skilríki fyrir því, að lög-
boðin trygging fyrir sérhverja bifreið sé í gildi,
svo og ökuskírteini hvers bifreiðastjóra.
Vanræki einhver að koma með bifreið sína til
skoðunar á tilsettum tíma og tilkynni eigi forföll,
verður hann tafarlaust látinn sæta ábyrgð sam-
kvæmt bifreiðalögunum.
Skrifstofa Akureyrarkaupstaðar
og Eyjafjarðarsýslu,
11. apríl 1950.
Friðjtin Skarphéðlnsson
Oþolandi hringl Skömmtunarráðs.—
Páskaútvarpið. — Halló, hœ, sœl. —
Merkileg uppgötvun.
SAMKVÆMT aúglýsingu frá skömmt-
unarstjóra í janúar s.l. áttu vefnaðarvöru-
reitir og sokkareitir á skömmtunarseðlum
frá fyrra ári að gilda áfram til marzloka.
Einnig ytrifataseðillinn, sem mun vera á
aldur við skömmtunarstjóra eða öllu held-
ur skömmtunardelluna. Þegar komið var
að mánaðamótum og engin framlenging á
nefndum reitum hafði verið boðuð, hugðu
menn að sjálfsögðu, að reitirnir misstu
gildi iitt frá og með 1. apríl. Margir, sem
ekki gátu notað miðana vegna þess, að
þeir fengu ekkert út á þá, sem þeim hent-
únista er það ekki neitt til að gera
veður út af.
Kommúnistar hafa jafnan verið
margsaga um atburðina við Al-
þingishúsið. Stundum eru það
„gamlárskvöldsdrengir", sem kasta
mold í átiina að þinghúsinu. Stund-
um er ^grjótkastið tekið upp sem
nauðvörn gegn „árás“ lögreglunnar.
Og stundum er það þjóðin, sem læt-
ur í ljós andúð sína á Atlantshafs-
bandalaginu með grjótkastinu. —
Kannske þar sé átt við „þjóðina“ á
Þórsgötu 1.
Kommúnistar hafa reynt að draga
helgihjúp píslarvottsins yfir þá
menn, er dóma hlutu vegna uppþots-
ins. Dómana eiga þeir að hafa hlot-
ið fyrir „að halda fram málstað
þjóðar sinnar“ og „sekt þeirra
hvorki meiri né minni en annarra,
sem ráðist var á og báru hönd fyrir
höfuð sér“ (St. Ö.). En það er hætt
við, að seinlegt reynist að sannfæra
almenning um það, að hinir ákærðu
hafi verið fundnir sekir fyrir að
bera hönd fyrir höfuð sér, er á þá
var ráðist.
Sú vernd, sem kommúnistar eru
nú að undirbúa með kjöri „réttar-
verndarnefndarinnar“ er auðsæ. Það
á að vernda kommúnisía fyrir því
að verða að hlýða íslenzkum lögum
eins og aðrir borgarar. Það á að
reyna að koma í veg fyrir, að komm-
únistar afpláni refsingar fyrir óhæfu-
verk, sem þeir hafa unnið og koma
til með að vinna. Það á að koma í
veg fyrir, að lögum og reglu sé hald-
ið uppi í landinu.
Þessar fyrirætlanir kommúnista
eru ekki líklegar til að afla flokki
þeirra fylgis. Réttarvitund almenn-
ings er þroskaðri en svo, að hún
vilji undanskilja áhangendur eins
stjórnmálaflokks refsingu fyrir refsi-
verða verknaði samkv. íslenzkum
lögum, og hún krefst þess, að lögum
og reglu verði haldið uppi á hverj-
um tíma.
aði, gáfu þá náunganum, ef hann gæti
hagnýtt þá, og tók náunginn þá gjarna
„eitthvað” út á þá, heldur en að gera þá
ónýta. En að kvöldi 31. marz tilkynnir hið
vísa skömmtunarráð (stjórnir eru nú yfir-
leitt nefndar ,,ráð“), að fyrrnefndir reitir
haldi gildi áfram, og er tilkynning þessi
lesin í útvarp 2 stundum eftir lokun sölu-
búða.
Slík framkoma skömmtunaryfirvalda er
óþolandi, og ég held satt að segja, að
skömmtunarkerfið og þeir, sem fara með
framkvæmd þess, hefðu hlotið nógar óvin-
cældir, þótt ekki væri verið að gera sér
leik að því að auka þar við. Tilkynning
þessi átti að koma viku fyrr. Sjálfsagt var
að framlengja reitina, þar sem vörur
höfðu ekki fengizt út á þá, en það bar að
tilkynna áður en þeir misstu gildi sitt
samkv. fyrri tilkynningu, svo að fólk
hvorki gæfi þá eða fleygði þeim.
MIG minnir, að ég hafi stundum á ár-
um áður rekið hornin í Ríkisútvarpið að
afliðnum páskuni fyrir hundleiðinlega dag-
skrá um hátiðina. Því að það er flestra
manna mál, að cinmitt á páskunum, þeg-
ar fjöldi hlustenda situr heima og hefir
ekkert sérstakt að taka sér fyrir hendur
(því að ekki hlaupa þeir alLr á fjöll),
ætti að vanda til dagskrár í útvarpinu. Um
þessa páska hefir það heppnast betur en
áður. Jóhannesarpassían á föstudaginn
langa og Bláa kápan á laugardagskvöldið
var prýðilegt efni, að ég nú ekki tali um
Blaðamannakvöldvökuna á annan í pásk-
um, er Blaðamannafélag íslands minntist
100 ára afmælis eins elzta og merkilegasta
blaðamanns, er ísland hefir alið, Jóns
skélds Olafssonar. Hafi útvarpið þökk
fyrir.
TIL skamms tíma var unglingum kennt
að heilsa, þar sem þeir komu, eða þar
sem þeir mætlu einhverjum á förnum
vegi, er þeir þekktu. Venjulega var þá
ávarpið „góðan daginn", „gott kvöld“ eða
„komdu sæll“ (eða ,,sæl“). En á hemáms-
árunum varð á þessu nokkur breyting. Er-
lendum setuliðsmönnum gekk illa að læra
hin almennu kveðjuávörp íslendinga og
kölluðu þá gjarna „halló“ á eftir stelpun-
urn, ef þá fýsti að eiga tal við þær. Þetta
bjánalega ávarp virðist nú orðið allfast í
málinu meðal telpna á gelgjuskeiði og
jafnvel á barnaskólaaldri. Venjulegast
segja þær „halló“ eða „hæ“, þegar þær
hittast, en „bæ“, þegar þær kveðjast og
forðast á allan hátt „ástkæra, ylhýra mál-
ið“.
Ungu piltarnir nota þessi ávörp miklu
minna. En algengast mun orðið, að þeir
noti engin ávörp, og komi og fari þegj-
andi, þegar þeir eiga erindi inn í skrif-
stofur, verzlanir eða aðra slíka staði.
Fyrir mitt leyti kynni ég þögninni betur
en neyðarávarpi útlendinga, sem þeir
notuðu hér, meðan þeir kunnu \ekkert í
máli voru. Og ég tel það m. a. hlulverk
skólanna að kenna þeim unglingum að
heilsa og kveðja, sem ekki kunna það,
þegar þeir innritast þangað.
NYLEGA sá ég í einhverju stjórnar-
andstöðublaði, mig minnir Þjóðviljanum,
að komið væri í Ijós, að ekki aðeins all-
ar stéttir þjóðfélagsins, heldur og atvinnu-
vegirnir, töpuðu á gengislækkuninni. Þar
var fullyrt, að útgerðin tapaði, bændur
töpuðu, iðnaðarstéttirnar töpuðu, spari-
fjáreigendur og allir, sem laun taka fyrir
störf sín. En blaðið gat einnig sýnt fram
á, hverjir græddu á henni. Það voru
Bandaríkin. Þau hefðu sem sé nokkra ís-
lenzka menn í vinnu á Keflavíkurflugvelli
og þyrftu nú færri dollara til að greiða
þeim kaupið! Og vitanlega átti þetta að
vera runnið undan rifjum Bandaríkja-
stjórnar, því að hún hafði „sent“ Benja-
mín Eiríksson hagfræðing til að koma
þessu í kring! Já, það getur oft verið
gaman að líta í málgögn kommúnista til
að fá svör við ráðgálum tilverunnar.