Íslendingur - 02.08.1957, Page 4

4
ÍSLENDINGUR
Föstudagur 2. ágúst 1957
5 Mimr hofe öildst réttindi
til oh fijóge Vistountvélum
Kemur út
hvern föstudag.
Útgefandi: Útgáfufélag Íslendings.
Ritetjóri og ábyrgðarmaður: Jakob Ó. Pétursson. Fjólug. 1. Sími 1375.
Skrifstofa og afgreiðsla í Gránufélagsgötu 4. Simi 1354.
Opin kl. 10—12, 1—3 og 4—6, á laugardögum 10—12.
Prentsmiðja Björns Jónssonar h.f.
Dráttarbrautin og þýðing
hennar
Nú, þegar vonir standa til, eftir
nokkurra mánaða aðgerðaleysi
ríkisstjórnarinnar, að hraðfrysti-
hús Útgerðarférags Akureyringa
h.f. taki senn til starfa á Oddeyr-
artanga, verður huganum hvarfl-
að að næsta aðkallandi verkefni
í atvinnumálum bæjarins, en það
er bygging dráttarbrautar fyrir
togara.
Það mál hefir verið alllengi á
dagskrá meðal bæjarbúa, og
munu þeir allir á einu máli um,
að togaradráttarbraut á Akureyri
hafi mjög verulega þýðingu fyrir
atvinnulífið í bænum og útgerð
togaranna hér. Þar sem aðeins
ein slík braut hefir hingað til ver-
ið fyrir hendi, leiðir það af sjálfu
sér, að þörfin fyrir nýja braut er
orðin ærið brýn, enda hefir það
valdið meiri og minni rekstrar-
truflun fyrir Akureyrartogarana
að bíða dögum eða jafnvel vik-
um saman eftir afgreiðslu í þess-
ari einu togarabraut.
Eins og skýrt var frá í síðasta
blaði, hefir mál þetta verið í at-
hugun hjá hafnarnefnd að und-
anförnu, og ennfremur hjá Vita-
málaskrifstofunni. Bæjarstjórn
Akureyrar hefir þegar tekið upp
á fjárhagsáætlun % millj. kr.
byrjunarframlag til brautarinnar
og Alþingi veitt til hennar á þessa
árs fjárlögum kr. 300 þúsund, en
í síðasta blaði var gerður sam-
anburður á útsvarsálögum á al-
menning í tveim stærstu bæjum
landsins, — Reykjavík og Akur-
eyri, og var þar leitt í ljós, að út-
svarsþunginn á Akureyri er
drjúgum meiri á hvern einstakl-
ing en í höfuðstaðnum, og skort-
ir þó ekki á, að vinstri blöðin
suður þar fjargviðrist yfir óhæfi-
legum álögum Reykjavíkurbæjar.
Skýringin á þessu fyrirbæri er
augljós öllum, sem um þessi mál
hugsa. Þar sem verzlunarfyrir-
tæki, er hefir í höndum sér nálega
helming allrar verzlunar og iðn-
aðarframleiðslu bæjarins og sel-
ur fyrir 220 milljónir á ári, ber
aðeins tvo af hundraði af öllum
útsvarsþunganum, getur ekki hjá
því farið, að einstaklingunum
verði ofþyngt með gjöldum til
bæjarins. Enda er það ekkert
launungarmál, að ein höfuðástæð-
an fyrir því, að fólk leitar héðan
á brott, eru óbærilegar álögur
bæj arfélagsins.
Með samvinnulögunum var á
sínum tíma verið að létta undir
samkvæmt venju um greiðslu
kostnaðar við slík mannvirki ber
ríkissjóði að greiða 2/6 hluta
hans.
Á öndverðum vetri 1956 átti
þáverandi þingmaður bæjarins,
Jónas G. Rafnar, tal við banka-
stjóra Framkvæmdabankans um
möguleika á því, að bankinn
veitti lán til byggingar togara-
dráttarbrautar á Akureyri. Taldi
bankastjórinn sennilegt, að bank-
inn mundi aðstoða við stofnun
slíkt fyrirtækis, þegar fé og önn-
ur skilyrði yrðu fyrir hendi. Eft-
ir það mun hafnarnefnd hafa afl-
að sér erlendra tilboða í braut-
ina, án þess að enn hafi komið til
nokkurrar ákvörðunar af hennar
hendi.
Utan Reykjavíkur mun hvergi
vera fyrir hendi ókjósanlegri skil-
yrði til byggingar togaradróttar-
brautar en hér á Akureyri. Ber
þar fyrst að nefna óvenjulega góð
hafnarskilyrði en í öðru lagi til-
tölulega fjölmenna og vel mennt-
aSa stétt jórniðnaðarmanna, á-
samt 2—3 velbúnum vélsmiðj-
um. Mætti þvi ætla, að hér væri
hin hagstæðasta aðstaða til að
sinna þörfum norðlenzku togar-
anna um „klössun" og viðgerðir,
þegar dróttarbrautin væri upp
komin. Að þvi ber nú að vinna
einum huga.
með nýj um, févana verzlunarsam-
tökum almennings. Þegar þeim
óx fiskur um hrygg í skjóli þeirr-
ar aðstoðar ríkisvaldsins, er í
lögunum fólust, tóku þau að færa
út kvíarnar og efna til nýrra at-
vinnugreina, svo sem iðnaðar-
framleiðslu, skipaútgerðar, gisti-
húsareksturs o. fl. Einstaklingur-
inn (og hlutafélög) urðu eftir
sem áður að greiða gjöld sín til
bæja- og sveitafélaga að venju-
legum hætti, meðan samvinnufé-
lögin komust undan hliðstæðum
álögum í skjóli samvinnulaganna.
Og því meiri hlutdeild, sem sam-
vinnufélagsskapurinn á í verzlun
og öðrum atvinnugreinum eins
bæjarfélags, þeim mun þyngri
verða byrðar binna opinberu
gjalda á einstaklingsrekstrinum.
Og eftir að veltuútsvörin komu
til, með undanþágunni á félags-
verzlun samvinnufélaganna,
breikkaði enn bilið í þessum efn-
um. Það er því engin furða, þótt
forráðamenn aðþrengdra bæjar-
félaga samþykktu á sl. hausti að
óska þess, að
jeh/Atf'jprx j
'S v. i
VlJl áf
Enn um aðgöngumiðaverð —
Lítill áhugi almennings hér
fyrir frjálsum íþróttum —
Ofþurrkar á grasblettum —
Alþjóðaskákmót stúdenta —
I SIÐASTA pistli mínum ræddi ég
um verð á aðgöngumiðum að dans-
leikjum í hinum nýju félagsheimilum,
sem virðist vera ærið breytilegt og
stundum hærra en að nokkrum öðrum
skemmtunum. I tilefni af því hefir mér
verið tjáð, að kvöldið sem aðgangurinn
kostaði 50 krónur að dansleik í Frey-
vangi, hafi dægurlagasöngvari haft
húsið á leigu og sjálfur ráðið verð-
laginu. Venjulega sé aðgangur að
dansleikjum í heimilinu seldur á 30
krónur, en ef fengnar eru hljómsveitir
frá Reykjavík, er verð aðgöngumiða
kr. 40.00. Tel ég rétt, að þetta komi
fram, enda skiptir talsverðu máli, hvort
aðgangur að einum dansleik kostar 30
eða 50 krónur.
ÍIÉR FÓR FRAM um síðustu helgi
í sólskini og blíðskaparveðri tugþraut-
arkeppni í meistaraflokki í frjálsum
íþróttum. Eftir að lokið var tveim
fyrstu greinunum mátti telja fullorðið
fólk á áhorfendasvæðinu á fingrum
sér. Hinsvegar var þar mikið af hörn-
um, sem gerðu sér til dundurs að bera
santan nýslegið gras úr brekkunni eða
kasta því hvert í annað (og jafnvel yfir
þá fáu fullorðnu menn, sem reyndu að
fylgjast með keppninni). Hér var sem
sagt um svonefndar „frjálsíþróttir"
að ræða, — ekki knattspyrnu, en hún
dregur alltaf flesta áhorfendur að. Að
sjálfsögðu hefir góða veðrið dregið
margan borgarann burtu úr hænum
um þessa helgi, og er ekkert við því
að segja. En ekki man ég eftir svo fáu
fullorðnu fólki við íþróttakeppni hér.
Grasvöllurinn á íþróttasvæðinu lítur
ekki eins vel út og undanfarin sumur,
þótt lítið hafi verið um kappleiki á
honum í sumar. í stað hins fagurgræna
litar, sem hann hefir borið undanfarin
sumur, er ltann nú litföróttur, með
hrúnum skellum og gulum, og virðist
auðsætt, að þar sé um vatnsskort að
ræða í hinum langvarandi þurrkum
framan af sumrinu. Virðist ekki hafa
verið lögð nógsamleg rækt við að
vökva hann, og kann það að hafa verið
crfiðleikum hundið vegna vatnsskorts,
Framhald á 6. síðu.
bæjarfélögum og sveitarfélögum,
þar sem samvinnufélög eru sfað-
seff, heimilist aS leggja veltuút-
svör á rekstur samvinnufélaga ó
soma hótt og rekstur cinstaklinga
og hlutafélaga.
Hér á Akureyri mundi þessi
útsvarsálagning nema nálægt
einni milljón króna, og rná nærri
geta, að almenning munar um
minni uppbæðir í opinberum
gjöldum.
Er Flugfélag íslands réðist í
kaup á hinum nýju Vickers-
Viscount-flugvélum á vori síðast-
liðnu, voru jafnhliða ráðnir þrír
brezkir flugstjórar til þess að
annast stjórn flugvélanna þar til
íslenzkir flugmenn hefðu lokið
tilskildu nárni og flugtíma til þess
að taka stjórn vélanna í sínar
hendur. Einnig var yfirmanni
brezku flugstjóranna, Evans höf-
uðsmanni, falin yfirumsjón með
þjálfun íslenzku áhafnanna. Alls
fóru tólf flugmenn Flugfélags
Islands á skóla í Bretlandi og
liafa fimm þeirra hlotið flug-
stjórnarréttindi á hinar nýju flug-
vélar og hinir aðstoðarflugrétt-
indi. Ennfremur fóru fjórir flug-
leiðsögumenn félagsins til Bret-
lands til þjálfunar og til þess að
kynna sér hin nýju tæki.
Þeir, sem hlotið hafa flug-
stjórnarréltindi á Viscountvélarn-
ar eru þessir: Jóhannes R. Snorra
son, Hörður Sigurjónsson, Gunn-
ar Frederiksen, Anton G. Axels-
son og Sverrir Jónsson.
Evans höfuðsmaður, sem eins
og fyrr er sagt annaðist umsjón
með þjálfun íslenzku áhafnanna,
fór héðan 10. júní. Þrem dögum
áður hafði Jóhannes R. Snorra-
son farið fyrstu ferðina sem flug-
stjóri á Viscountflugvél og næstu
daga fóru hinir íslenzku flug-
stjórarnir sínar fyrstu ferðir, svo
nú hafa hinar nýju flugvélar
Flugfélagsins verið undir ís-
lenzkri stjórn í rúmlega mánað-
artíma.
Jóhannes R. Snorrason er fædd
ur á Flateyri 26. júlí 1917. Hann
stundaði nám í Menntaskóla Ak-
ureyrar en fór í stríðsbyrjun
vestur um haf og hóf flugnám
hjá Konna Jóhannessyni í Winni-
peg. Eftir nokkurt nám þar, réðst
hann til kanadiska flughersins og
lauk þar prófi atvinnuflugmanns
og blindflugsprófi. Starfaði síð-
an við flutninga og flugkennslu
og kennslu í sprengjuvarpi fram
á árið 1943 er hann var ráðinn
til Flugfélags Islands. Hann hóf
störf sem flugmaður hjá félaginu
15. október 1943. Jóhannes hefir
verið yfirflugstjóri félagsins síð-
an 1946.
Hörður Sigurjónsson er Reyk-
víkingur, fæddur 26. júlí 1921.
Hann stundaði flugnám í Spartan
Aeronautical School í Tulsa,
Oklahoma í Bandaríkjunum og
lauk þaðan prófi atvinnuflug-
manna og blindflugsprófi. Hörð-
ur gerðist flugmaður hjá F. í.
1. júlí 1945 og hefir verið það
síðan að undanskildum nokkrum
mánuðum fyrsta veturinn, er
hann stundaði flugkennslu.
Gunnar Frederiksen er fæddur
í Reykjavík 25. júlí 1922. Hann
stundaði nám í Samvinnuskólan-
um en fór vorið 1944 til Kanada
og hóf flugnám í Flugskóla
Konna Jóhannessonar. Þar sem
loftferðasamningur milli íslands
og Kanada var ekki fyrir hendi
eftir sambandsslitin við Dani,
varð Gunnar að fara til Banda-
ríkjanna til þess að ljúka þrófum.
Hann hélt því til Tulsa í Okla-
homa og lauk flugmannsprófi frá
Spartan Aeronautical School, en
að því Ioknu stundaði hann blind-
flugsnám í Eire í Pennsilvania
og lauk þaðan prófi. Gunnar var
ráðinn flugmaður hjá Flugfélagi
Islands 1. apríl 1946.
Anton G. Axelsson er Reykvík-
ingur, 36 ára gamall. Eins og
Gunnar stundaði liann flugnám
hjá Konna Jóhannessyni í Winni-
peg, en fór til Spartan Aeronaut-
ical School í Bandaríkjunum og
lauk þaðan flugmannsprófi. Að
því búnu stundaði hann nám í
blindflugi við skóla í Erie. Anton
gerðist flugmaður hjá F. í. 1.
okt. 1947.
Auk þeirra, er hér eru taldir
að ofan og þegar hafa flogið um
tíma sem flugstjórar á Viscount-
flugvélunum, hafa sjö flugmenn
aðrir lokið tilskildum prófum og
þjálfun í Bretlandi og eru nú
starfandi aðstoðarflugmenn á
liinum nýju flugvélum. Þeir eru:
Jón Jónsson, Skúli Magnússon,
Bragi Norðdahl, Jón R. Stein-
dórsson, Viktor Aðalsteinsson,
Magnús Guðbrandsson og Pétur
Pétursson.
Fjórir leiðsögumenn hafa
starfað á Viscountflugvélunum
síðan að þær hófu hér áætlunar-
ferðir, þeir Rafn Sigurvinsson,
Orn Eiríksson, Júlíus Jóhannes-
son og Gunnar Skaftason.
Þjálfun flugmanna í meðferð
hinna nýju flugvéla var mjög
ýtarleg. Nokkrir þeirra stunduðu
nám hjá flugfélaginu B.E.A., sem
lengst allra flugfélaga hefir flog-
ið Viscount-flugvélum á áætlun-
arleiðum. Aðrir gengu á skóla
hjá framleiðanda hreyflanna,
Rolls-Royce, í tvær vikur og síðar
á þriggja vikna námskeið hjá
flugvélaverksmiðjunni Vickers-
Armstrong. Allur hópurinn stund
aði síðan námskeið, sem haldið
var á vegum loftferðaeftirlitsins
brezka og lauk þaðan prófum.
Slík próf veitir nokkurn hluta
réttinda til flugstjórnar á allar
gerðir flugvéla, sem knúnar eru
hverfihreyflum, en til fullkom-
inna flugstjórnarréttinda þarf
nokkurt sérnám á hverja tegund.
AKUREYRINGAR!
Munið samnorrænu sundkcppnina.
Munar um minna en milljón