Íslendingur - 08.01.1960, Síða 5

Föstudagur 8. janúar 1960
ÍSLENDINGUR
5
Fiskailinn í heiminum jékst
iim 3,5 inillj. sBBiál. á eiua ári.
Fiskaflinn í heiminum — sem
opinberar skýrslur ná til — jókst
á sl. ári samtals um 3.5 milljónir
smálestir miðað viS aflamagniS
1957. Þessar upplýsingar og aSr-
ar, sem hér fara á eftir er aS finna
í nýútkominni fiskveiSaárbók,
sem gefin er út af FAO Matvæla-
og landbúnaSarstofnun Samein-
uSu þjóSanna. — FiskveiSiskýrsl-
ur árbókarinnar ná aS þessu sinni
yfjr tímabiliS frá 1953 til og meS
1958. Alls nam fiskaflinn í öllum
heiminum áriS 1958 33.7 milljón-
um smálesta og er þaS um 13
milljónum smálesta meira en
heimsaflinn nam árin 1938, áriS
fyrir stríSiS og 1948, þremur ár-
um eftir aS síSari heimsstyrj öld-
inni lauk.
Sovétríkin settu enn nýtt afla-
met á sl. ári meS því aS draga úr
sjó fiskafla, sem nam 2.6 milljón
smálestum.
ÞaS er sérstaklega tekiS fram í
árbókinni, aS meS fiskveiSi-
skýrslum fyrir áriS 1958 séu meS-
reiknaSar um 6 milljónir smá-
lestir fiskjar, sem Meginlands-
Kína telur sig hafa aflaS áriS
1958. En þessar tölur eru 100%
hærri en sambærilegar tölur fyrir
áriS 1957.
Asíuþjóðir ajlahœstar.
AsíuþjóSir fiskuSu um 50% af
heimsaflanum í fyrra og þar af
voru Japanar hæstir meS 17.2%.
Evrópumenn öfluSu 22% og
NorSur-Ameríkumenn 10% af
heildarafla heimsins. Sovétríkin
öfluSu um 5% af heildarafla
heimsins og er þaS talsvert meira
magn en áriS áSur.
Japanir tveimur árum á
undan áœtlun.
Átta þjóSir veiddu meira en
eina milljón smálestir fiskjar áriS
sem leiS og nemur samanlagSur
afli þessara átta þjóSa 60% af
heildaraflanum. Japanir öfluSu
jafnmikiS magn af fiski 1958 og
þeir höfSu sett sér og vonast til
aS afla áriS 1960. Þeir eru þannig
tveim árum á undan áætlun.
Bandaríkin, Meginland-Kína og
Sovétríkin öfluSu milli 2—3
milljónir smálesta 1958, en Kan-
ada, Noregur, Bretland og Ind-
land komust yfir eina millj. smá-
lestir.
Kórea, sem var meS fremstu
fiskveiSiþjóSum fyrir síSustu
heimsstyrj öld (aflaSi 1.8 millj.
smálestir 1938) aflaSi í fyrra aS-
eins 500.000 smálestir.
Síld og sardínur efstar á lista.
Síld, sardínur og fiskur af lík-
um stofni er efst á lista fiskveiSi-
skýrslna hvaS magn snertir og
nam samtals 20% af heildaraflan-
um.
Vatnafiskur nemur um 16% af
heildaraflanum í heiminum og er
þaS helmingi meira magn en
veiddist í vötnum fyrir stríS.
Þorskfiskur (þorskur, upsi, ýsa,
Síldin var mest að aflamagni, eða um 20%.
íslendingar eru með mestu þorsJcveiðiþjóðum heims. Ekki er að efa, að togararnir eru þar drjúgir við
landburðinn. Hér er einn af togurum U. A. við frystihús félagsins á Oddeyrartanga.
langa og keila) nam 13% af
heildarafla heimsins í fyrra.
ÞaS aflaSist meira af öllum
fisktegundum áriS sem leiS í
heiminum aS laxi og silungi- und-
anskildum, segir í FiskveiSiárbók
FAO.
Um helmingur heimsaflans ár-
iS 1958 var seldur nýr eSa fryst-
ur. Um fjórSi hluti aflans var
þurrkaSur, reyktur eSa saltaSur.
14% aflans fór til fiskimj ölsfram-
leiSslu. 9% var soSiS niSur.
Heimsaflinn rúmlega
1000 milljón dollara virði.
FiskveiSiárbók FAO birtir
einnig skýrslur um verSmæti fisk-
aflans í heiminum áriS sem leiS,
og telur þaS hafa numiS samtals
um 1000 milljón dollurum.
Skýrslur árbókarinnar bera
meS sér, aS fiskimj ölsframleiSsl-
an í heiminum hefir aukizt til
muna frá því aS síSasta FiskveiSi-
árbók FAO kom út áriS 1953.
Þannig hækkaSi útflutningsverS-
mæti fiskimjöls úr 13 milljón
dollurum 1948 í 80 milljónir doll-
ara 1957. ASalútflytjendur fiski-
mjöls í heiminum eru Angola,
SuSur-Afríka, SuSvestur-Afríka,
Kanada, Peru, Danmörk og Nor-
egur.
ASalinnflytjendur fiskimjöls
eru Bandaríkin, sem aukiS hafa
innflutning sinn á fiskimjöli úr
4.6 millj. dollurum 1948 í 9.5
milljónir 1957. Næst kemur Bret-
Iand, sem jók innflutning sinn á
fiskimjöli úr 3 milljón dollurum
í 24 milljónir dollara á sama
tímabili. Vestur-Þýzkaland er
þriSji stærsti fiskimj ölsneytand-
inn og flutti inn fyrir 20 milljónir
dollara 1957 á móti 300 þúsund
dollurum 1948.
Sala freðfiskjar eykst.
Útflutningur á frystum og nýj-
um fiski jókst um 150.000 smá-
flök. VerSmæti frysts fiskjar jókst
Meiri hluti frysta fisksins eru
lestir á fjórum árum eftir 1953.
á þessu tímahili nálega um 50%
eSa úr samtals 170 milljón dollur-
um í 232 milljónir dollara.
Helztu fiskútflutningslönd
í heimi.
Fremstu fiskútflutningslönd í
heimi miSaS eftir verSmæti út-
flutningsins voru áriS 1958:
Noregur, sem flutti út fisk fyrir
164 milljónir dollara og var hæsta
fiskútflutningsþjóS í Evrópu. —
Næst kom ísland meS 55 milljón-
ir dollara, þá Danir meS 43,
Portúgalar meS 37 og Hollending-
ar meS fiskútflutning, sem nam
32 milljón dollurum aS verSmæti.
MeSal AsíuþjóSa voru Japanar
langsamlega hæsta fiskútflutn-
ingsþjóSin, 145 millj. dollara. —
Næst kom Thailand, sem flutti út
fisk fyrir 33 milljónir dollara
1958.
I NorSur-Ameríku voru Kan-
adamenn hæstir meS fiskútflutn-
ing, sem nam 136 milljón dollur-
um aS verSmæti. Bandaríkin
fluttu út fisk fyr.ir 32 milljónir
dollara, en innflutningur fisks
nam 270 milljónum til landsins á
sama tíma.
I Afríku var SuSur-Afríku
SambandsríkiS hæsti fiskútflytj-
andinn meS 37 milljón dollara út-
flutning, næst kemur Marokko
meS 26 millj. dollara og þriSja í
röSinni er Angola, sem flutti út
fisk fyrir 17 milljónir dollara.
I SuSur-Ameríku var Perú
hæsta fiskútflutningsþjóSin meS
20 milljón dollara útflutning áriS
sem leiS.
íslendingar með hœstu þorsk-
veiðiþjóðum.
íslendingar eru taldir meS fimm
stærstu þorskveiSiþjóSum heims-
ins. Hinar eru Kanada, Frakk-
land, Danmörk (Færeyjar) og
Noregur.
SaltfiskframleiSsla og saltfisk-
útflutningur hefir aukizt til muna
eSa um 40% síSan 1948. Helztu
kaupendur saltfisks eru Kúba,
Jamaica, Puerto Rico, Brasilía,
Grikkland, ltalia, Portúgal og
Spónn.
Verðmœti síldaraflans minna.
Þrátt fyr.ir þá staSreynd, aS
afli síldar og sardína í heiminum
hefir staSiS í staS miSaS viS áriS
1948 hefir orSiS um 20% rýrnun
á útflutningsverSmæti þessara
fisktegunda.
Austur-Evrópuþj óSir eru helztu
síldarneytendurnir, en síldarút-
flytjendur eru eftirfarandi þjóSir
taldar vera þær lielztu: Kanada,
Island, Holland, Noregur, Sví-
þjóS og Bretland.
Niðursoðinn fiskur fyrir
265 jnilljónir dollara.
ÚtflutningsverSmæti niSursoS-
ins fiskjar í heiminum nam ár,iS
1958 samtals 265 millj. dollurum.
Um 20% af þessari upphæS var
greitt fyrir lax frá Kyrrahafi, um
40% var fyrir niSursoSna síld og
sardínur, 20% var fyrir túnfisk
og 10% fyrir rækjur, humar og
annan skelfisk og 10% sitt af
hverju tagi annarra fiskafurSa.
Flestir Óiafsfjðrðarbdtflr
að keimifl
ÓlafsfirSi í gær.
Flestir bátar héSan eru farnir
eSa á förum til útgerSar í fjarlæg-
um verstöSvum. ASeins Gunnólf-
ur verSur viS togveiSar hér fyrir
norSan.
Stígandi var leigSur vestur aS
Rifi og fór þangaS fyrir jól.
Kristján er leigSur til Stykkis-
hólms og mun vera á förum þang-
aS. Þorleifur Rögnvaldsson fór
héSan á mánudagskvöldiS og
verSur gerSur út í Keflavík af
eigendum. Stjarnan fór héSan
sama kvöldiS. VerSur hún gerS út
frá GerSum. Áhafnir beggja síS-
asttöldu bátanna eru héSan úr
kaupstaSnum. Einar Þveræingur
mun fara í næstu viku.
Fólk streymir nú aS venju suS-
ur héSan til vinnu í verstöSvum
þar, bæSi á sjó og í landi. TíSar-
far er gott þessa dagana.
S. M.
MIKIÐ SLYSAÁR
1959
Samkvæmt skýrslu Slysavarna-
félags Islands urSu 104 dauSaslys
á LiSnu ári, og er þaS meira en á
tveim undangengnum árum sam-
anlögSum. Kemur þar til febrúar-
veSriS, er milli 40 og 50 manna
fórust meS b.v. Júlí og vitaskip-
inu HermóSi.
Á árinu 1959 drukknuSu 59
menn, þar af 48 meS skipum og
bátum, er fórust. í umferSaslys-
um fórust 14, í flugslysum 7, viS
byltu 9, af bruna 5, horfnir 6 og
af öSrum ástæSum 4.
Úr sjávarháska björguSust 42
menn hér viS land, þar af 21 í
gúmbátum.
Heimili og skóli,
6 hefti sl. árs hefst meS grein um
innri reynslu jólanna, í þýSingu
Eiríks SigurSssonar, grein um
merkilegt unglingastarf í Björgv-
in (sami), grein um próf og verS-
laun e. H. J. M., grein og myndir
um nýja leikskólann Iðavóll og
margt fleira.