Íslendingur - 23.11.1967, Blaðsíða 4

SIENMNGUR
bækur
Karl Friöriksson:
ViltubloS, gefiS út ó Akureyri. — Úigefondii KJORDÆMISRAÐ SJÁLFSTÆ.ÐISFLOKKS-
INS I NORÐURLANDSKJORDÆMI EYSTRA — Rilstjórii HERBERT GUÐMUND5SON
ilmi 21354. - ASsetur: HAFNARSTRÆTI 107 (Útvegsbonkohúsið], III hæ». slin,
1354. Opift kl. 10-12 og 13.30-17.30 virka daga, nema laugad. kl. 10-12. Pentun: Hdda.
EFNAHAGSADGERÐIR
9 Efnahagsmólin og frumvarp ríkisstjórnarinnar um sér-
stakar aðgerðir í þeim mdlum hafa nú verið aðal-þrætuepli
þjóðarinnar um mónaðarslceið. Það verður þó að segja eins
og er, að meira hefur borið ó deilum um þessi mdl en efni
standa til. Almenningur hefur ekki haft svo mjög sundurleitar
skoðanir á þessum mdlum, nema sd hluti hans, sem fyrirfram
hefur dæmt ríkisstjórnina „óvinveitta þjóðinni". Það er fd-
mennur hópur stjórnarandstöðubroddanna, sem hefur
heiðrað skynsemi fslendinga með einhverjum falskasta
lúðrablæstri í manna minnum og framleitt einhvern óvand-
aðasta konsert sinn til þessa. Það er þessi fdmenni hópur,
sem hefur afskræmt vandmdlin og úrræðin og slegið upp
d pappírum einum allsherjar Hrunadansi. En við hverju
var að búast, þegar fortiðin er skoðuð? Varla öðru en
þessu, eins og þjóðin hefur metið í tveim almennum þing-
kosningum.
í öllu fjaðrafo,kinu um þessi mdl hefur fdtt nýtt komið
fram allt fram d síðustu daga, og alls ekkert raunhæft nema
tillögur ríkisstjórnarinnar um sérstakar úrbætur fyrir hina
verst settu.
Nú nefur hins vegar skyndilega og óvænt skipazt veður
í lofti. Bretar felldu sterlingspundið um rúm 14% og ýmsar
aðrar þjóðir hafa gripið til sams konar rdðstafana. Með
þessum atburðum um síðustu helgi brann gamla púðrið
upp. Enn ný viðhorf kalla d enn önnur viðbrögð og athug-
un d þeim hefuj staðið yfir það sem af er vikunni. Og nú
duga ekki mdlalengingar, þar sem gjaldeyrisviðskipti þjóð-
arinnar varð að stöðva við þessi tíðindi. Rdðstafanir verð-
ur að gera fyrir vikulokin og búist er við þeim í dag eða
d morgun.
Orugglega er úr vöndu að rdða. En jafn öruggt er, að
öll skynsemi mælir með því, að rdðstafanir þær, sem gerðar
verða af þessu tilefni, spanni yfir heildarvandamdlið, eins
og það blasir við nú. I höfuðdráttum er almennur skilning-
ur fyrir hendi á því, að það verði gert, og er þess því að
vænta, að um það geti náðst samstaða milli hinna mörgu
og mislitu hagsmunahópa í þjóðfélaginu.
VANLÍÐAN DAGS
9 Það er nú orðið æði langt síðan Dagur gekk heill til
skógar í pólitíkinni. Og lengi getur vont versnað, ef dæma
md af hugleiðingum hans nýverið um landsbyggðadætlanir
Efnahagsmálastofnunarinnar. Þar er það talið sáluhjdlpar-
atriði fyrir þjóðina, að Framsóknarmenn haldi um stjórn-
völinn og þd helzt-Áskell sjúkrahússráðsmaður í Húsavík,
en „annarleg sjónarmið", ef Sjálfstæc-ismaður yrði fyrir
valinu, enda skipti þá engu máli, þótt sá hinn sami hefði
sérmenntun til starfans.
Og ekki bæta úr skák efasemdir Dags um réttmæti þess,
að Efnahagsstofnunin staðsetji umrædda deild hér á Akur-
eyri. Raunar spegla þær fáfræði blaðsins um þessi mál öll,
en eru fyrst og fremst til tjóns fyrir málefnið. Og ekki nóg
með það. Þær eru,bezta lýsingin á einlægni Framsóknar-
manna í landsbyggðarmálunum.
Við þá lýsingu hnýtir Dagur svo draugasögu Framsóknar-
manna um hvarf Vestfjarðaáætlunarinnar. Trúi Dagur í raun
og veru enn þessari Framsóknardraugasögu, má benda hon-
um á, að hann á heimangengt til þess manns, sem ekki hvað
sízt vann að gerð Vestfjarðaáætlunarinnar. Og ef hann man
ekki í svip eftir þessum manni, þá getur hann flett upp á
blaðsíðu 111 í 4. hefti Sveitarstjórnarmála 1967, en þar hefst
einmitt grein eftir þennan mann um þessi mál, þar sem sér-
stakur kafli er einmitt helgaður Vestfjarðaáætlun og annar
Norðurlandsáætlun. Og varla fer hann að rengja bæjar-
stjórann á Akureyri um helberan uppspuna um sín eigin
verkefni, sem m.a. voru talin honum til fcérstaks framdráttar,
þegar hann var valinn í núverandi starf sitt fyrir forgöngu
Framsóknarmanna.
LAUSAVÍSUR
AÐ ÁEGGJAN ættingja og vina
hefur Karl Friðriksson yfirverk-
stjóri nýlega gefið út sýnishorn
af stökum sínum, sem margar
eru lamlfleygar, og færir í for-
mála þá skýringu eða „afsökun“
á framtakinu, að liann heyri oft
vísur rangfeðraðar og rangt með
farnar, bæði hans eigin vfsur og
annarra hagyrðinga. Hefur hann
þar á rcttu að stancia, og er fátt
óhugnanlegra en heyra snjailar
vísur afskræmdar í munni fólks,
sem þekkir ekki lögmál ríms og
stuðla, og að rangfeðra þær er
litlu skárra en rangfeðra höm.
Kverið er alls 116 bls., en far-
ið hefði betur á að hafa það 20
bls. styttra með því að færa tvær
vísur, sem saman eiga, af tveim
síðum á eina (bls. 38 og 39) og
tæta ekki sundur Ijóðið um
tamda svaninn á svo smekklít-
inn hátt, sem gert er. Bar þar
að hafa 4 erindi á bls. 67 og hið
sfðasta á bls. 68. Slæmt er að
þola prentvillu í einni snjöll-
ustu vísunni: Hornaskvaldur
hressir drótt, sem f engu breytir
efni hennar en misþyrmir form-
fegurð hennar.
Ekki verður rúm til að birta
hér sýnishorn úr bókinni, —
utan eina stöku, er margir
mundu vilja kveðið hafa. Hún
er rituð 1 vísnabók stúlku, ,,sem
ætlaði til Vesturheims og vænti
sér mikils af“:
Þótt þú gistir hærri höll
en hugann náir dreyma,
bíða þín hvergi blárri fjöil
né bjartari nótt en heima.
I\arl hefur valið sér „veginn
um veldi ferskeytlunnar", nær
þar oft góðu spori, svo að stök-
ur hans fá fætur og jafnvel
vængi til flugs landshornanna
milli. „Lausavísur" hans eiga
því erindi f skáp þeirra, sem
enr. halda ti*yggð við rím og
stuðla f ljóði og yndi hafa af
haglcgri hnyttni í stökunni okk-
ar.
J. Ó. I*.
Axel Thorsteinsson:
BÖRN DALANNA
og aðrar
ÉG var enn ungur, þegar fyrstu
bækur Axels Thorsteinssonar
komu á hókamarkaðinn: Nýir
tfmar, Útlagaljóð, Sex sögur og
skáldsagan Böm dalanna, sem
ég æ sfðan hef haldið til liaga'í
hillum mínum og tel eftirminni-
legasta af öllum vcrkum höfund-
arins, og eru þau þó orðin all-
mikil að vöxtum.
Sagan fjallar um systkinaást-
ir, sem rétt feðrun unglinga
hefði getað komið í veg fyrir,
eða a.m.k., ef börnunum hefði
veriö skýrt frá sínu rétta fað-
erni, áður en þau voru komin
á kynþroskaaldur. Nokkrir höf-
undar hafa sfðar sótt söguefni f
þetta vandamál allra alda, en
ekki minnist ég þess, að aðrir
sveu jogur.
, hafi farið þar um mýkrí hönd-
um en Axel.
1 þessari síðari útgáfu eru
einnig aðrar sögur, er höfundur
gaf út fyrir 25—30 árum, svo
sem Hannibal og Dúna, Fólkið
á Læk og Dokað við f Ilrauna-
hreppi. Eru sveitalffssögur Ax-
els margar hugþekkur lestur,
þótt höfundurinn hafi lengst
ævi sinnar búið í höfuðstaðn-
um og um árabil f annarri
heimsálfu. Sögur hans eru bæti-
efni í kaldrænar bókmenntir
nútfmahöfunda, sem margar
spegla lífsleiða, mannhatur og
mannfyrirlitningu.
Þær máttu því gjarna koma
i nýrri útgáfu.
J. Ó. P.
Drengjasaga eftir Hannes J. Magnússon:
Ævintýri Óttars
OFT HEFUR Barnablaðið Æsk-
an sent frá scr úrvals hækur,
sem voru kærkomnar jafnt ung-
um sem öldniim. Margar voru
þessar bækur svo skcmmtilegar
aflestrar, að crfitt var að slíta
sig frá þeim fyrr en Icstri síð-
ustu blaðsíðu var lokið. Yfirleitl
áttu þær það sameiginlegt, að
flytja hollan og þroskandi boð-
skap. Það er þv ínokkur trygg-
ing þess, að bók sé góð, þcgar
Æskan scndir hana frá scr.
Nú er nýlega komin út. ein
slik bók, og höfundurinn, Hann-
es J. Magnússon, öllum Akur-
eyringum að góðu kunnur og
landsþekktur fyrir ritverk sín.
Þessi saga hans fjallar um fá-
tækan sveitadreng á fermingar-
aldri, sem á þá ósk heitastg, að
fara í skóla og læra. Sagan leið-
ir lesendur sína nokkra áratugi
aftur f tfmann og kynnir þcim
þjóðlíf, sem er að verða hinum
ungu framandi. En hollt hygg
ég öllum að komast í kynni við
fortfðina, bæði til þess, aö læra
af henni fornar dyggðir og vekja
verðugt þakklæti fyrir það, sem
áunnizt hefir.
Ég ætla ckki að endursegja
sögu Óttars, en óhætt er að full-
yrða, að fjölmörg æyintýri rat-
ar hann f. Haþ/i vinnur m.a.
Framh. á bls. 7.
Nýjar
Æsku-
bækur
I BÓKAÚTGÁFA Æskunnar j
; hefur sent frá sér 9 bækur, |
; þar af 7 fyrir böm og ungl-
I inga. Hér á eftir verður drep-
I ið á þessar hækur.
Í ævintýri æskunnar.
1 þessari bók eru 30 heims-!
i fræg ævintýri frá 17 lönd- J
; um. Bókin er 140 blaðsíður 1J
stóru broti, prýdd yfir 150!
! litmyndum.
ÆVINTÝRI ÓTTARS.
Þetta er drengjasaga eftir f
Hannes J. Magnússon rithöf-
und, sú nýjasta af mörgum;
barnabókum eftir hann. — J
lÍBókin er 159 blaðsfður.
Ikubbur OG STUBBUR.
Þessi bók eftir Þóri S. <
i Guðbergsson er samin eftir j
[ samnefndu bamaleikriti, sem ]
| sýnt var hjá LR í fyrra. Hún J
!er öll myndskreytt af böm-1
i um.
ÍKIBBA KIÐLINfilHt,
Þetta er falleg og skemmti-
! leg bók fyrir yngstu börain, j
; sem hefur verið gefin út oft ]
! áður og ávallt hefur stízt!
! upp. Þýðingu annaðist Hörð-!
! ur Gunnarsson kennari.
Ígusi GRÍSAKÓNGUR.
Heimsfrægt Disney-ævin-
; týri, sem ófáanlegt hefnr j
í verið hér á landi 1 mörg ár. ]
! Bókina þýddi Guðjón Guð-!
! jónsson skólastjóri.
í ÖRKIN HANS NÓA.
Þetta er líka Disney-saga,!
! ekki minna fræg. Hún hefur ;
! margoft verið gefin út áðnr.;
Ílaufsögun I.
Þriðja bókin í föndur-
; flokknum, sem Æskan gefur J
! út. Nafnið skýrir efnið, en í ]
! bókinni eru 24 verkefni.!
• Gauti Hannesson kennari tók;
! saman.
Idæmisögur esóps.
Þetta er þriðja bókin i Af-
! mælisbókaflokki Æskunnar.
! Dæmisögurnar eru í ljóðum ]
! eftir séra Guðmund Erlends-
son á Felli í Sléttuhlíð, en út-
! gáfuna annaðist Grímur M.
Helgason magister.
í SKAHAVEÐUR 1891—1896.
Þriðja bókin i þessum
! bókaflokki kemur nú út. Er
þar m.a. sagt frá október-
; bylnum mikla í Skriðdal.
! Halldór Pálsson safnaði efn-
inu, en Grimur M. Helgason
! magister sá um útgáfuna. 2
■>rvrrsrNrryr»r5rsrrr\rvrsr'r\rsr'rsryrrsrNrvryrr
og rit
ÍSLENDINGUR 4
/