Íslendingur - Ísafold - 31.12.1968, Side 3

ÍSLENDINGUR-ÍSAFOLD — ÞRIÐJUDAGUR 31. DES. 1968.
3
Viðt&l við Alfreð Finnbogason skipstjóra á 99Jóni Kjartanssyni66:
99l\iauðsynlegt að tryggja hlut sjómanna, ekki
sízt með aukinni þekkingu og aflanýtingu66
• Frá 8. juní í sumar og fram að jólum aflaði „Jón Kjartans-
son“ frá Eskifirði síld fyrir um 12 millj. kr. Það er stór
upphæð fyrir aðeins tæp 1600 tonn af síld. Trúlega er þetta
mesta aflaverðmæti íslenzks síldveiðiskips á síldarvertíðinni nú,
sem hefur verið einstaklega léleg, en það má sjá á því, að heild-
araflinn er ekki orðinn nema 120—130 þús. tonn í stað 443 þús.
tonna í fyrra og var það þó rýr vertíð.
Blaðið 'náði taili af Alfreð Finn
ibogasyni s'kipstjóra á Akureyri,
en ihann hefur verið slkipstjóri á
„Jóni Kjartanssyni“, þegar Þor-
steinn Gíslason sikipstjóri er við
Ikiennslustörf sín í Sjómannas'kól-
»uim, annars stýrimaður. „Jón
Kjartansscin“ er ekki nýtt skip,
(hann var áður togari, en fyr'.r
lu.þ.b. tveim ánum keypti Þor-
steinn Gísiason harnn ásam.t Esk-
firðiimgum, cag hlaut hann þá
Iþetta 'kiunna nafin. Þá var hann
einnig eindurnýjaður verulega og
búinn bez'tu tækj'Um. ,,Jón Kjart
ansion“ er 491 tonn og því með
stærstu síldveiðiskipunum. Vlð
spurðuim Alfreð um relkstur skips
ins og sjójmiannalífið yfirleitt um
þieissar miundh', að þvi\er að sítd-
arsjcim'önnium snýr, og fer viðtal-
ið hér á eftir.
Það er þá fyrst forvitnilagt,
að fá skýringu á hinu mikia
verðmæti síldaraflans hjá ykkur
að undainförnu.
— Við fórum út í júní og fijót
lega á imiðin við Shetlandseyjar
í Norðursjónu'm. Það er rétt, að
verðmæti þeirra 1600 tonna, seim
við 'höfiuim aiflað þar, miun vera
nálægt 12' nniiilj. ikróna. Það staf-
ar fyrst oig fremst af tvennu.
Annars vegar því, að við seldum
aillan aflann. erlendis, þar sem
markaðuT var 'góður. Hins vegar
vegna þess, að síldin var yfirleitt
sett í kaissa, það sem hægit var, og
reyndist langt um betri vara fyr
ir það.
Þið imeigið þá una ylklkar hlut
sæmifega?
— Jó, ég held það. Þetta var
al'l aninað líf hieldur en hjá þeim,
sem voru norður vlð Svalibarða,
bæði hvað snertir alla aðstöðu,
veðiurfar ag áramgiur.
Þetta hefur þó verið langur
ú'tivistartími — eða lömg útlegð?
— Jú, imikil ósköp. Síldveið-
arnar á þessum fjarlægu miðum
gefa okikur éklki færi á að vera
he’im'a nema kannski um mónað-
artíma á áiri. Frá því að við fór-
nm út snemima í júní og þar til nú
uim jóllin, (kiomst óg aðeins í viku
frlí.
Nú hefiur öðrum yfirleitt geng
ið verr en ýkkiur og flestum
imikliu verr. Er þá einhver fram-
'tíð í þessum síldveiðum?
— Ég get ekki spáð uim það.
Sildveiðannar haifa alltaf vierið
happdrætti, og verða það áfram.
Þetta er þvi spurning u«m það,
hvort við viljum halda áfram að
ispila í happdrætti eða ékki. Ó-
neitanlega hafa honfiur á vinn-
inguim versnað milkið, en hins
vegar er vonin ekki úti og margt
er hægit að 'gera til þess að bæta
áramigiurinn, bæði m.eð því að
aiúka þékkingiu sildarsjómanna
og stóhbæta meðferð aflans, á-
sa.mt sií'lda r flliutn ingum, þegar
það á við.
Á því er enginn vafi, að auka
má þékik ngiu síldarsjómanna
veruliega, emda er naumast um
að ræða verfelega fcemnslu enn
sem komið er. Ég ó þar við það,
að skipstjórnarmemn iþarf að
þjáifia á sjóniuim í beitimgU' hinna
ýmsu hj'álpairtækja, sem nú eru
óimissamdi og hafa grundvallar-
þýðiti'giu, og eins þarf að igera bá
hæfari til að fylgjast með ý.ms-
um fræðllegum atriðum. Þ ið
unætti t.d. ætla, að þékikimig og
reynzia afibuirðaékipstjóra eins
og Þorsteins Gitslasonar nýttist
ti'l .mikMila muna betur, etf hamin
leiðbeindi nemendum sínum að
Alfreö Finnbogason
e'inhverju leyti á sjónum í stað
þess að þylja með þeim ein sam-
an bóik'leg fræði í skólastofu, og
efast ég þó ekki heldur um hæfi
Lei'ka hans á þeim vettvanigi. Ó-
neitanlega .hvarflar það að manni
að hinn mikli munur á árangri
skipstjórnarmanma í áraraðir,
eigi rætur símar að rekja að veru
legu leyti til þess, að mörgum
'hefur alidrei gefizt kostur á til-
sögn á sjálfium starfsvettvamgi
dkfear, sjónum.
— H tt atriðið er þannig vax-
ið, að ég tel efcki annaö þurfa en
að kippa í spotta til að koma pví
í rétt horf. Aflanýtingin hefur
setið á hakanum í uppgripunum
til slkamms tíma. Nú hafa menn
loksins igefið sér tíma til að hugia
um þennan þátt og árangurinn
lætur ékfci á sér standa, ef sam-
■staða verður um en'diurmat á hon
ium. Ég get liátið nægja að vísa
'til þess, hvennig aflaverðmœti
ofekar í sumar varð stórum meira
en ella, af því að við settum alit
sem hægt var í kassa. Þetta á
við alilan fistk, og möng önniur
atriði, sem efcki fylgir óhó'fleg-
ur kostnaður eða fyrirhöfn.
Þetta er þá líklega ékfei minnst
ur þáittur 'kjaraimálanna?
— Nei, ‘bæði aiuikin þekking ag
aufein aÆlanýtin'g 'eru stórir þætt-
ir kjaramólanna hjá ofefeur sjó-
mönniunum'. Það verðuir þó að
’gæta þess, að sjómönnunum ber
fyllilega sinn blutur í autaium
árangri, sem aif þessu verður.
Ég seigi efcki með því, að hluta-
skiptin eigi að vera óbagganleg
um alla eilífð, það er annað mál,
sam er samnin.gsatriði ó hverj-
um tírma. í því sambandi er mife-
ið óhagræði og raunar tjón atf
því, að saiminingar eru í ýmsum
atriðum ákaflega teygjanleg fyr-
irforiigði. Þe'r þurfa að vera bet-
ur úr igarði gerðir, gleggri og
áreiðanilagri en oft hefur brumn-
ið við.
Hvernig líst þér þá á nýjiu lög-
in um S'tofntfj ársjóðsgjald :ð og
sérsta/ka þá'tttöku fisfefeaupenda
í útgerðarkostnaði?
— Fréttimar um tfrumvarpið
'komu illa við ofckur, því er éfcki
að neita'. Þetta leít þannig út, að
22% stofnfjársjóðsgjaldið af seld
ium af.la enlendis, myndi ganga í
gi'ldi fná 15. nóvember, en ein-
mitt uim það leyti og eftir þann
tímia höfðu ma'ngir fengið nokfcra
'uppbó't á liéleiga vertíð rneð söliuin
erlendis. Þegar selit 'hefiur verið
á erlendum 'mörkuðium, utan til
bræðslu, hefiur verið dreginn frá
16—20% toastnaður, áður en hlut-
um befur verið skipt. Það hefði
þýtt samanlagt allt að 42% frá-
dráitt á þesisari mikilvægu upp-
bót. Auðvitað hleypti þétta illu
blóði í mannskapinn, þar sem
svo v rtist, að vegið væri aftan
að oktour. Síðan var því iýst yfir
að feröfu Pétuns Sigurðssonar al-
þingismanns, að þetta áfcvæði
myndi efcki virfca aftur fyrir sig.
Og úr því samningar enu nú laus
ir, þegar vehkast vill, er þetta á
hreinu og samningsatriði milli
útgerðanmanna og sjómanna
hvernig Ikjörin verða. Það er að
sjálfsögðu grundvallaratr., þótt
við .getum ekki verið ánœgðir
með neina sfcerðingu á áður stór-
sikertum tefcjum okkar flestra, og
þegar líika starfsaðstaðan hefur
breytzt svo mjög.
— Þetta hlýtur að vera eðl’i-
legt sjónarmið okikar, þegar geng
ið verður til samninga. En ég tel
ég að einnig eigi að gera ráó-
stafanir til að aufea þekkirgu
sjómanna og bæta aflanýtinguna.
Það eru eins oig ég hef þegar sagt
istór 'hagsmunaatriði okfear og
raunar allra, ag þau á að taka
til framkvæimda jafnframt því,
sem heinir kjarasamningar veiða
gerðir.
— Ar.nars hef ég ekfei ge 1
mér heildarhugmynd um það,
hvernig þetba stofnifjársjóðs íj iId
hefiur áhrif á kjör ofckar. Það er
10% af fiskverðinu, þegar 'a.id-
að er hér beima, þó 20% atf verði
síldar og humars, en 2i2% atf
heil'darsöLuverðmæti þegar land-
að er erlend s. Áhrifin fara að
sjálfsögðu eftir því, hvert fisk-
verðið verður.
— En hLutdeild fiskfcaupenda
I útigerðairkos-tnaðinuimi, 17%
m ðað við fiskverðið, er éklki tefe
ið af fiskverðinu, heldur fær út-
gerðin þannig uppbót á fiskverð-
ið. Þessi 17% 'hatfa þvi ékki bein
Framhald á bls. 6.
ALLT 6ENGIIR
(hvar sem er og hvenær sem er
- við leik og störf - úti og inni
og á góðra vina fundum -)
BETUR MEÐ COCA-COLA
drykkurinn sem hressir bezt, léttir skapið
og gerir lífið ánægjulegra.
FRAMLEITT AF VERKSMIOJUNNI VÍFILFELL í UMBQCI THE CDCA-COLA EXPORT DQRPORATIOfcl