Faxi - 17.06.1954, Page 2

58
F A X I

Valtýr Guðjónsson, bœjarstjóri:
:

>:
17. júní 1944 —17. júní 1954
Lýðveldið 10 úra
lslendingar eiga merkilega samfellda sögu. Flestir
tímamótaviðburðir og mjög víðtæk -persónusaga er
skráð í sögum og annálum á skinn og pappír, svo að
þráðurinn slitnar eigi frá upphafi lslands byggðar og
til þessa dags. Allir nútímaviðburðir eiga upptök sín
i sögunni, rætur þeirra liggja um jarðveg hins Jiðna
ttma. Saga dagsins í dag er framhaldsaga hans.
17. júní 1954, afmælisdagur 10 ára lýðveldis á ís-
landi, á sár að baki aðdraganda í hugsjónum og starfi
murgra manna um mörg ár og aldir. Tíu ára afmælið
er helgað af ótal atburðum i sögunni, atburðum sem
leiddu til þess, að Alþingi lýsti yfir fullu stjórnmála-
Jegu sjálfstæði að Jjigbergi á Þingvöiium 17. júní
1944. Sá dagur er öllum Isiendingum glæsilegur tima-
mótadagur, og það er ósk og draumur ísienzkrar þjóðar,
að hann verði óbornum kynsióðum það um aiki fram-
tíð Islands, — heigaður af rækt og heilhug við ailt sem
íslenzkt er, alit, sem Jtezt verður gert í framtíð á
JsJandi.
Orðið Sigu r minnir á þátíaskil. Þegar sigur vinnst,
þá er vissu marki náð. Þá er Jíka uphaf nýs tíma. 17.
júní er sigurdagur Isiands, þá fagnar þjóðin áfanga
í þýðingarmikilii sókn, en hún fagnar Jika upphafi
nýrrar sögu. I þessti upitafi á ísJenzk þjóð framtíð sina,
Jtér mun kynstofninn Jifa og starfa, liver og einn fá
verk að ieysa, Jtér verður Jiyggt og búið í haginn fyrir
tiýja menn, unga þjóð, sem veit sitt Jilutverk. 17. júní
er Jtinn mikii afmælisdagur vegna þess.
Sigur. JJvers virði er lsiendingum það að hafa
sigrað? Gerum oss Jjóst, Jtvtliii regin-rök iiggja að þvi,
að oss beri að fagna afmæii Jtins ísienzka lýðveidis.
Til þess að verða „ianglífir i iandinu ‘ verða menn að
gera það. Menn fæðast ósjáifbjarga í þennan heim.
I>eir njóta föður og móðurhanda, og umhyggja þeirra
á fyrsta skeiði verður þeim lengi síðan aðall iífsins, og
þeir verða menn vegna þess, i fiestum tiifellum. Á
sama Jiátt fær þjóðin i JieiJd líf sitt og uppeldi í ætt-
Jandi og þjóðerni. Vér erum tii sem Isiendingar af
því, að þetta land Jtefur um þúsund ár aiið þjóð, sem
Jeitaði sigurs og sótti fram, barðist kynslóð eftir Jiyn-
sióð fyrir nýjurn degi, sigraði og skiiaði oss ísienzkri
tungu, ísienzkum menningarháttum, þjóðerninu, sem
er mergur vor i dag.
llvers virði er þá sigurinn? Hverju skiptir það, að
haidinn Jtefur verið vörður um rétt vorn tiJ eigin
tungu og menningar? „FornesJijuduit og dimmt
streymir sögunnar blóð" . . . en ef sú forsaga, sem er
að iýðveldistöku Isiands J7. júní 1944, Jtefði gleymzt,
— eða alls ekiii gerzt, væri Jtér um eJiiiert að tefia.
Á 10 ára afmæli ísienzka JýðveJdisins eigum vér
stórfelidum framförum að fagna. Hafin er stórvirkjun
íslenzkra fossa, byggð Jiafa verið iðjuver, þar sem
Jtagar og starfsfúsar Jtendur vinna, og verksmiðjur sem
ItJúa að byggð og ræktun landsins. J andlegu Jifi
þjóðarinnar eigum vér einnig vexti að fagita, vöku-
menn Jtennar, iistamenn sitapa Jiljóma, iínur og Jiti,
þeir J'teina list sinni Jiátl og djarft, góðsJiáldin, beita
óendanlegum Jtugmyndaauði málsins við sköpun
menningarverðmæta, sem setja munu um Janga fram-
tið svip sinn á tímamótasögu tutlugustu aldarinnar —
upphaf hinnar nýju sögu.
Yndisiegir dagar breiða nú eitn á ný grænan möttúl
vorsins yfir hrjóstur lsiands, byggð og bæ. Frjómagn
moldar seiðir enn fram íslenzka kynjakvisti, og upp af
margslungnum rótum íslenzks máJs og menningar mun
enn spretta nýtt Jif. Tíundi afmæiisdagur lýðveldisins
gefi þvi þrótt tiJ vaxtar. —
■■
■
■