Faxi - 01.12.1980, Blaðsíða 83

Nokkru eftir stofnun lífeyris-
sjóöa verkalýðsfélaganna, sam-
kvæmt lögum nr. 18/1970, var
fariö að ræða um nauðsyn þess,
að sjóðirnir settu sér samstarfs-
reglur, hefðu sömu reglugerö að
starfa eftir og kæmu fram sem
einn aðili gagnvart ríki og öðrum
þeim aðilum, sem samkomulag
væri um.
Þetta leiddi til stofnunar Sam-
bands almennra lífeyrissjóða,
S.A.L. 12. júní 1973. SAL hefur
nú aðsetur að Suðurlandsbraut
30, Reykjavík,- Forstöðumaður
sambandsins frá upphafi er
Hrafn Magnússon. SALsjóðirnir
eru nú 24, en auk þeirra gilda
samskiptareglur SAL við nokkra
aðra sjóöi.
Umsjónarnefnd eftlrlauna
nefnist sú stofnun, sem annast
útreikning og afgreiðslu lífeyris
þeirra lífeyrisþega, sem fæddir
eru 1914 eða fyrr.-Þessi stofnun
hefur aðsetur aö Suðurlands-
braut 30, Reykjavík og er for-
stöðumaöur hennar frá upphafi
Jóhanna Árnadóttir.
Sparlsjóðurlnn I Keflavfk
hefur frá stofnun lífeyrissjóðs-
ins annast innheimtu iðgjalda
fyrir sjóðinn og fært reikninga
hans. Endurskoðandi sjóðsins
hefur verið Sigurður Stefánsson
lögg. endurskoöandi. Félags-
legir endurskoðendur lifeyris-
sjóðsins hafa veriö þessi 10 ár,
Halldór Pálsson og Huxley
Ölafsson.
Lffeyrlr sjóðfélaga.
Mörgum finnst lágur lífeyrir-
Inn, sem sjóðurinn greiðir, bera
hann gjarna saman við lífeyri
opinberra starfsmanna. Enda sé
hann verðtryggður af ríkissjóði.
Þeir, sem þennan samanburð
9era, taka ekki meö í reikning-
inn ýmis atriöi, sem nú skal
greina.
Hinir ýmsu lífeyrissjóðir hafa
mismunandi reglur við ákvörð-
un Iffeyris sjóöfélaga og við
veitingu lána.
Sumir lífeyrissjóðir miða rétt-
•ndi sjóöfélaga viö hve marga
öaga þeir hafa greitt í sjóðinn.
Áðrir hve marga mánuði og enn
aör'r hve mörg ár félagarnir
hafa greitt iðgjöld. Þannig eru
réttindi opinberra starfsmanna
metin. Ef þeir hafa uppfyllt viss
skilyröi, fá þeir lífeyri greiddan,
sem er viss prósenta af þvf
kaupj, sem starfsgrein þeirra er
miðuö við, þó ekki hærri en 60%
af Því kaupi, og í undantekningu
allt að 80%.
Þessi aöferö við ákvörðun
lifeyris hentar í fæstum tilvikum
verkamönnum. Hvers vegna
®kki? Vegna þess að kjörum
Pessara starfsgreina er svo ólíkt
háttaö. Opinberið starfsmenn
eru aö hækka í launum fram eftir
sfarfsaldri, og njóta hæstu launa
er þeir hætta störfum. Verka-
maðurinn afturá móti eralltaf að
lækka í launum, eftir því sem
líður á starfsaldurinn. Þetta
gerist með því, að ungurvinnur
hann oft erfið og vandasöm
störf, sem þá eru betur launuö
en almenn verkamannavinna, en
þegar aldurinn færist yfir hann
verður hann oft að sætta sig við
störf, sem eru auðveldari og
léttari og þá einnig lægra laun-
uð.
Því var sú ákvörðun tekin
þegar SAL- sjóðirnir voru stofn-
aðir og þeim sett reglugerð, að
miða réttindi og þar með lífeyri
sjóöfélaga og úthlutun lána við
stig.
En hvað er stig? Stig er
iðgjaldsupphæð sjóöfélaga,
sem felur í sér 4% af árskaupi
verkamanns fyrir 8 stunda
dagvinnu og greidd eru með
næst lægsta taxta verkamanna.
Þannig eru 4% af árslaunum
1973, sem voru kr.291.009.-
kr.11.641.000 jafngild í stigum
og 4% af kr. 2.310.172,- áriö
1979,- kr. 92.407,-.-Þannig
geymast gildi iögjalda óskert. 1
stig áunniö 1973 er jafngilt 1
stigi 1979, þótt krónuupphæðin,
sem aö baki þeim liggur sé allt
önnur.
Verötrygglng sjóöslns og lif-
eyrlslns.
Þá hefur því verið haldið fram,
að lífeyrissjóðir verkalýðsfélag-
anna væru ekki verðtryggðir.
Þetta er misskilningur. Sjóðirn-
ir eru verötryggðir eins og
mögulegt er að tryggja í þessari
holskeflu verðbólgunar. Enda
munu lífeyrisþegar hafa oröið
þess varir, að lífeyrir þeirra fer
hækkandi við hver þriggja
mánaðaskil og sérstaklega
munu þeir taka eftir því við síð-
ustu greiöslu lífeyris á þessu ári.
Þegar menn eru að bera
saman lífeyri verkalýðssjóöanna
og lífeyri opinberra starfs-
manna, þá má það ekki gleym-
ast, að sjóöir verkalýðsfélag-
anna eru aðeins 10 ára. Það
fengi enginn mikið hærri lífeyri
úr sjóði opinberra starfsmanna
eftir svo skamman tíma. En þar
greiddu menn 4,25% af launum í
iögjald, fram til síöustu
samninga.
Hins vegar kann svo að vera,
að okkar sjóður gæti greitt hærri
lífeyri, ef miöað er viö árlegar
tekjur sjóðsins og árlegar
lífeyrisgreiöslur hans. En ef til
vill skýrast málin betur á næsta
ári, þegarfram hefurfariðtrygg-
ingafræöileg athugun á fjárhag
sjóðsins, það er athugun, sem á
að fara fram á vissu árabili. Að
vísu veröum við að muna, að
eftir 1985 þurfaalmennu lífeyris-
sjóðirnir að taka við lífeyris-
þegum, sem umsjónarnefnd
greiðir nú.
Lífeyrissjóöur fyrir allt landiö.
Háværar raddir hafa heyrst
um það, að stofna ætti einn
lífeyrissjóð fyrir allt landið. Þar
sem allir fengju sinn lífeyri, er
þeir hefðu náö vissum aldri. Og
allir fengju sama skammt, og
jafnvel, þótt þeir greiddu engin
iðgjöld til sjóðsins. Lífeyris-
sjóðirnir, sem nú eru starfandi,
yrðu lagöir niöurog annaðhvort
sameinaðir hinum allsherjar-
lífeyrissjóði eða þeim ráðstafað
á annan hátt.
Hætt er við, þótt lifeyrissjóð-
urinn yrði einn, þá þyrfti hann að
Framh. á bls. 187
Ýmsar tölulegar upplýsingar
um starfsemi sjóösins 1970 - 1979
- Allar tölur í þúsundum króna -
Iðgjaldatekjur Vextir og visitala Árln 1970 - 1973 101.516 10.164 Árin 1974 - 1976 324.228 144.123 Árln 1977 - 1979 1.040.359 992.909
Samtals tekjur 111.680 468.351 2.033.268
Rekstrarkostnaður 1.296 1.2% 16.525 3.5% 75.889 3.7%
Lífeyrisgreiðslur: Ellilífeyrir \. örorkulifeyrir Barnalífeyrir Makalífeyrir Af iögi- 901 0.8% (0.9%) Af iögj- 21.155 4.5% (6.5%) Af iögj. 235.906 11.6% (22.7%)
Tekjurtil ráðstöfunar 109.483 98.0% 430.671 92.0% 1.721.473 84.7%
31/12 1973 31/12 1976 31/12 1979
Eignir alls 109.482 540.153 2.262.304
lögjaldasjóður félaga 101.516 422.615 1.458.213
Höfuöstóll 7.966 117.538 803.413
Fjöldi lífeyrisþega í nóvember 1980: Ellílífeyrisþegar 171 Fjöldi lánveitinga 1979 1980
Makálífeyrisþegar 72 234 241
örorkulífeyrisþegar 51 Upphæö lánveitinga 272.200 431.200
Barnalífeyrisþegar 26 Meðalupphæð 1.162 1.789
Samtals 320 Hámarkslán 1.500 2.500
Fjöldi fyrirtækja sem greiddu iðgjöld 1979: 210.
Fjöldi sjóöfélaga sem greitt hafa iðgjöld frá 1970: 10.145.
- Allar tölur I þúsundum króna. -
FAXI - 247