Faxi - 01.12.1980, Page 102

Tómas Tómasson:
Reisum frumherja
minnisvarða
Því hefur oft verið haldið fram,
að menningin ætti hvað erfiðast
í smáþorpunum við sjávarsiö-
una hór á landi. Talað er um út-
nesjamennsku og útkjálkalýð í
mjög niðrandi merkingu.
íbúar Suðurnesja hafa á liðn-
um áratugum og öldum ekki
farið varhluta af þessum
sleggjudómum. Það má vera að
eitthvaö sé til í þessu áliti, en
auðvitaö hefur líf og saga
fólksins á þessu svæöi ekki veriö
átakaminna eða síður frásagn-
arverö en annarra ibúa landsins.
Hafið og baráttan við það hefur
ættö og allsstaöar skapaö þeim,
sem við þaö búa, litrik og oftar
en hitt harmsöguleg örlög.
Hitt er ugglaust sennilegra, að
sögu fólksins, sem hér hefur
búið í gegnum aldirnar, hefur
ekki verið haldið á loft þannig aö
þjóðarathygli hafi vakið.
Gullaldarbókmenntir þjóöar-
innar gerast ekki á þessu svæði,
svo að teljandi sé, og þvi höfum
við ekki baöaö í Ijóma fornra
sögustaða. Þjóðfélagiö var
bændaþjóðfólag, og hér hefur
aldrei verið talið tiltakanlega
gott undir bú.
En þrátt fyrir allt hafa
þó sprottið upp úr hrjóstrugum
jarðvegi Suðurnesja stórmerkir
frumherjar. Við höfum ekki
haldið nafni þeirra á loft, svo
sem veröugt væri, en við skulum
fyrir alla muni ekki láta fenna svo
í fótsporþeirrahérumSuöurnes
aö uppruni þeirra gleymist.
Ég ætla hór aðeins að nefna
nöfn þriggja slíkra manna, sem
gert hafa garöinn frægan, en þó
óg nefni þau, þá er ég ekki þar
með aö varpa skugga á nokkurn
annan Suðurnesjamann, hvorki
lífs né liöinn.
Fyrst nefni óg Jón Þorkelsson
skólameistara, þann stórmerka
brautryöjanda um uppfræðslu
barna og ungmenna hér á landi,
en nafn hans verður æfinlega
tengt fræöslu alþýöunnar í landi
okkar. íslendingar hafa löngum
verið stoltir af því, að almenn
menntun þjóðarinnar sé á mjög
háu stigi. Þarna lagði Jón
einmitt grunninn. Til þess að
minna okkur á brautryðjandann,
hefur Jóni verið reistur minnis-
varði í Innri-Njarðvík, en þar
fæddist hann.
Næstan nefni ég séra Odd
Gíslason, prest á Stað í Grinda-
vík, sérkennilegan athafna- og
gáfumann, sem lét um ævi sína
hin margvíslegustu málefni til
sín taka. En þegar haft er í huga,
að hann starfaði sem sálusorg-
ari og bátsformaöur á brima-
samri klettaströnd Grindavíkur,
Haldiö var til Danmerkur
sunnudaginn 29. júní, og flogiö
til Kaupmannahafnar, þar sem
dvalið var þar til á miövikudag.
Þessa daga notuðu drengirnirtil
aö skoöa m.a. Tívolí og dýra-
garöinn. Á miðvikudag héldum
við svo til þátttöku í fimmta al-
þjóðlega knattspyrnumóti
drengja, sem haldið var af
vinabæ Keflavíkur, Hjörring.
Framkvæmd mótsins er í hönd-
um knattspyrnufélagsins Hjörr-
ing Frem. Mót þetta er haldið
annað hvert ár, og hefur Í.B.K.
oft náö ágætum árangri á móti
þessu. Sjö liðum var boðið til
þessa móts, tveim þýskum, eitt
sænskt, eitt norskt, eitt finnskt,
eitt franskt, og svo okkur, einnig
var liö frá gestgjöfunum
Hjörring Frem.
Á fimmtudag var mótiö sett.
Hófst setningarathöfnin með
skrúðgöngu frá miðbænum og
var gengið að íþróttasvæðinu,
þar sem borgarstjórinn Poul
Poulsen setti mótið. Að því
loknu hófust fyrstu leikirnir,
lékum við þá gegn finnska liöinu
Kerava, og sigruðum við þá
nokkuð örugglega með þrem
mörkum gegn einu. Áföstudag-
inn lékum við tvo leiki. Fyrst
gegn þýska liöinu Wehreim, það
lið sigruðum við meö þrem
mörkum gegn engu, því næst
lékum við gegn sænska liðinu
Skeplanda, og var það úrslita-
þá er ekki að ófyrirsynju, að
hæst haldi nafni hans á ioft,
brautryöjandastarf hans að
slysavörnum á sjó. Það starf
hans verður aldrei ofmetið.
öryggisgæsla og björgun
mannslífa verður aldrei metin til
fjár hjá þjóð, sem sækirfang sitt í
sjó á norðurhjara. Þessum
stórmerka manni hefur ekki
verið sýnd sú ræ.ktarsemi, sem
minning hansáskilið.enþóhafa
Grindvíkingar tengt nafn hans
við öryggisvita við hina viösjálu
innsiglingu ( höfn sína.
Sá þriðji, sem ég nefni hér og
nú, er Bjarni Sæmundsson,
náttúrufræðingur, sem fæddur
var og uppalinn í Grindavík. Á
tímum þegar allt snýst um fiski-
rannsóknir, fiskvernd, stærö
fiskistofna og hættu á ofveiöi,
hjá þjóð, sem ennþá á að veru-
legu leyti allt líf sitt undir sjávar-
fangi, þá er ekki úr vegi, að
frumherja í þessum málum sé
minnst. Bjarni Sæmundsson
varð þessi frumherji hjá þjóð
okkar. Hann helgar fyrstur ís-
leikur um efsta sætið í riölinum.
Þann leik unnum við með einu
marki gegn engu og tryggöum
okkur rétt til að leika til úrslita í
mótinu, gegn Hjörring Frem.
Úrslitaleikurinn fór fram á
laugardag og er skemmst frá því
að segja, að þar sýndu okkar
drengir hvað þeir gátu gert. Með
mikilli samheldni, sigruöu þeir
danska liöiö örugglega meö
þrem mörkum gegn engu. Sagt
var við okkur að leik loknum að
þar hefði Keflavík leikið sinn
besta leik í mótinu, og sýnt mjög
góða knattspyrnu. Það voru þvl
þreyttir en ánægðir (slendingar
sem tóku á móti gullverðlaun-
unum í mótslok.
lendinga mikinn hluta starfsævi
sinnar í það að rannsaka
fiskstofna viö strendur landsins
og möguleikana á hagkvæmri
nýtingu þeirra. Hann ryður
brautina á því sviöi, þar sem í
dag og á næstu árum veröur
skorið úr um tilveru okkar sem
sjálfstæðrar þjóðar. Nafn hans
hefur aö verðleikum verið tengt
rannsóknum á hafinu og nytja-
fiskum þess, og ber nú eittfiski-
rannsóknarskipið nafn hans.
En þá kem ég að tilgangi
þessara oröa. Mér sýnist tími til
kominn, áö við hér á
Suðurnesjum reisum Bjarna
Sæmundssyni verðugan
minnisvarða í fæðingarbæ hans,
Grindavík, og tengjum þannig
nafn hans óafmáanlega því
sjávarplássi á Suðurnesjum,
sem ól hann. En jafnframt væri
slíkt vottur þess að við kynnum
að meta að verðleikum þann
brautryðjanda, sem lagði horn-
steininn í þann grunn, sem við
byggjum líf okkar og afkomu á.
Á sunnudag var farið meö öll
liðin í stutta skoðunarferö til
Hirtsalls og Skagen. Sá skemm-
tilegi háttur hefur verið haföur á
hjá þeim sem sáu um mótið, aö
láta hverju liöi í té aðstoðarmann
og fengum við til liðs við okkur
Ole Larsen, góðan kunningja
margra Keflvíkinga, og bað
hann fyrir kveðjur til allra þeirra
sem tekið hafa þátt í móti þessu
undanfarin ár. Ferð þessi gekk
í alla staði mjög vel og voru mót-
tökur allar og aðbúnaöur vinum
okkar i Hjörring til mikils sóma.
Ungu knattspyrnumennirnir
okkar sýndu góða framkomu
utan vallar sem inna, og haldi
þeir áfram á þessari braut, þurfa
Keflvíkingar ekki aö horfa með
kvíöboga til framtíðarinnar.
Einn úr fararstjórn
Fjölbrautaskóli Suöurnesja
Kórstjóri óskast
Áformuð erkórstofnun við Fjölbrautaskóla Suður-
nesja. Ráða þarf söngstjóra og raddþjálfara frá
næstu áramótum.
Skriflegar umsóknir meö upplýsingum um mennt-
un og fyrri störf sendist skrifstofu skólans fyrir 20.
desember 1980.
Nánari upplýstngar veitir Ingólfur Halldórsson,
aðstoöarskólameistari.
Skólameistari
Keppnisferð 4. fl. Í.B.K
til Hjörring, vinabæjar
Keflavíkur
FAXI - 266