17. júní - 01.10.1926, Page 13

17. J U N f
13
efnum, þeir voru þvert á móti
kærulausir í þeim efnum, og ýmsir
á meðal þeirra afneituðu hreint og
beint Islam-trúnni, sem þýðingar-
lausri fyrir ríkið. Það er líka full
ástæða til að láta sér finnast, að í
stríði, sem gerði kröfu til að allir
kraftar yrðu notaðir til hins ýtrasta,
hafi ríkið ekki mátt við því, að láta
myrða hundruð þúsunda af sínum
eigin vinnufæru borgurum, og þar
að auki: hversvegna einmitt Armeni?
Það bjuggu þó margir aðrir kristnir
borgarar í Tyrkjaveldi. Já, fyrir
þann sem lítið þekkir til málanna,
verður spurningin ennþá flóknari,
þegar tekið er tillit til þess, að hin
ungtyrkneska hreyfing, sem hóí'st
til valda í Tyrklandi 1908—09 og
rak Abdul Hamid soldán frá ríkjum,
bygði og lifði andlega séð algerlega
á því frjálslyndi og mannúð, er Ung-
tyrkir héldu fram að sýna ætti gagn-
vart öðrum þjóðflokkum og öðrum
trúarbrögðum innan ríkisins, þeir
óskuðu eftir samvinnu við þessa
þjóðflokka, og foringjar þeirra voru
undir allri hreyfingunni nákunnugir
foringjum armensku þjóðarinnar, og
armensk áhrif — gull og hugsjóna-
vinna Armena — höfðu verið vopnin
þau, er drýgst urðu til sigurs yfir
hinu gamla stjórnarfari; og Armenir
fylgdu sigri Ungtyrkja, vongóðir og
með trúnaðartrausti.
En hversvegna þá þetta ógna
hatur, og viljinn til að eyðileggja
armensku þjóðina?
Sem eina af ástæðunum hefir
hér í Evrópu verið kornið fram með
þá ósannanlegu og vitanlega alveg
röngu staðhæfingu, að Armenir séu
í raun og veru ekki annað en mjög
viðbjóðslegt þjóðfélag af snýkjudýr-
um, sem í verzlun og viðskiftum
ávalt leggi sig í framkróka með að
okra og snuða, og eins og óþolandi
plága hafi sogið sig fast á Tyrki og
Kurdi, sem séu siðlausir og litt
þroskaðir og þess vegna láti ekkert
tækifæri ónotað, til að hefna sín og
eyðileggja þá.
Fjalllendi í hinu armenska Taurús.
Hvað segir ekki austurlenzki
málshátturinn: „Það þarf tvo Gyð-
inga til að snuða einn Grikkja, en
þrjá Grikki til að leika á einn Ar-
rnena7'. Af þessu hefir verið ráðið
að Armenin væri 6 sinnum svo við-
sjáll að skifta við sem Gyðingurinn,
og að svo gæti maður naumast annað
en kent í brjósti um þann, sem þyrfti
að hafa nokkuð saman við Armeni
að sælda, og menn þóttust þá skilja,
að þessir sviknu og útsognu aum-
ingjar leituðust við að hefna sín
þegar tækifæri bauðst. En það sem
Evrópumaðurinn ekki skynjar, er að
þetta máltæki ber að taka sem
austurlenzka viðurkenningu og hróð-
ur um Armenann, fyrir snarræði
hans og mannþekkingu, sem hann
hefir aflað sér í hinum stranga skóla