Árdegisblað listamanna - 13.01.1925, Blaðsíða 5
Almætti listarinnar eru’ ekki brek ein. —
HugtakiS hin fagra, frjálsa list, er miðaS
viö háar kendir mannvitsins. Þetta hugtak
hefir mannsandinn þroskaö frá sköpunar-
degi, — á ótal mismunandi listsviöum •—
merki manna og guöa á öllum öldum er
oröið að hugtaki „sem ekki lætur að sér
hæða“.
Fáninn íslenski blaktir einnig yfir lögum
listanna í þessu landi, —■ og notþæfi hans
á hvorki að brjóta lög listanna né listin lög
þess nothæfa, ef rétt er stilt.
Fáninn okkar verður að breytast, svo að
hann verði sérstakur i flagglist heimsins.
Skjaldmerki íslendinga verður að breyt-
ast, — 'svo því sé trúað, að þessi þjóð eigi
að vera ríki.
EGGERT M. LAXDAL.
Kurteis og ungur kemur mállari þessi til
höfuðborgar landsins, til þess að sýna list
sina í fyrsta sinni. — Eins og ungur gestur
frá hámentaðri þjóð, — undarlega hógvær
sem íslenskur listamaður, með ótdljandi blý-
antsmyndir og vatnslita, flestar frá Þýska-
landi, Tyroll og Suður-Frakklandi, fágæti
Laxdals er meðal annars vinnusemi hans og
alúð við aö æfa sig í að læra að sjá
á hinum mismunandi dvaílarstöðum. —
Honum svipar til Cessanne og Van Cog
í að velja sér fyrirmyndirnar miklu fremur
en um stælingu sé nokkurn tíma að ræða,
----en ekki fer hjá því, að Laxdal hefir
þorað að dást að málurum suðrænna
landa, — og áhrifin hafa oröið Jist-
þrá hans holl — hepni þessa málara c*
auðsæ.
Margar blýantsmyndir hans eru auðkenni
listamanns. Eins og lágmyndir, eru þær
mettar innra lífi, — fullar formum og
ljósi frá hárri sól, — snild Laxdails í að
lífga blaðið með æfðum oddi ritblýsins —
eða rauðkrítarmolla — er lærdómsrík fyrir
alla þá, sem hlaupa — langt yfir skamt, —
í lýsingum fyrirmyndar á hinum gefna fleti.
------Laxdal brýtur ekki llög flatarins, —
hann hefir skilið í tíma, að flötur sá, sem
hann vinnur á, er aðalhluti myndarinnar
og styrkur hans er einnig sá, að ekki sést
á myndum hans ósamkvæmni hugtaks og
raunveruleika. — — besta blýantsmynd
hans er þjáini og samæfing auga sem sér
og handar sem getur. — Mætti Laxdal
heppnast eins vel að lýsa íslenskri jörð —
eins og bæjum og brotum frá Suður-Frakk-
landi,----þá mundi margur Landi skilja
betur í hverju listin er fólgin, sem talar
sitt hulda mál frá hinum bestu blöðum á
sýningu þessari.
Myndir af mönnum og konum á sýning-
unni eru að mestu leyti' skólateikingar og
því miður ekki hægt að sjá, að innfjálg
listamannshönd hafi um farið, — í rauninni
eiga þær víst að fylla veggi á sýningunni
— og sýna iðjusemi málarans, sem er virð-
ingarverð. — En myndin úr Glerárdal, mál-
uð með istálblaði, úr olíulitum, bætir fyrir
það, sem er ofaukið, með föstu litrofi, er
viðleitni Laxdals að halda litunum tær-
um og efniskendum.
HJÁ SVARTASKÓLA.
Ber eg byrðar í fangi,
bunka af hugsanaróti.
Alt er það annara manna
álög frá lífsins móti.
Hvar er mitt eigið unga,
öra, fagnandi hjarta?
— í umbúðum ótalföldum,
undir bagganum svarta.
Hætt þú að bera þá byrði,
sem byrgir hjartað og grefur.
Faðmaðu fangi nýju, —
— frelsi sem lífið gefur.
S. e. n. n.
Utgefundi og úbyrgðarmaður Jóliannes Svcinsson Kjarval.
Félagsprentsmiðjan. — 1925.