Ísland - 07.07.1928, Síða 4

4
ÍSLAND
Alli þe i, sem eru og ætla að byggja,
ættu að spyrja um verð á þakrennum,
þakgluggum, veggrörum og öðru til húsa-
bygginga, áður en þeir festa kaup annars-
staðar.
Þaö mun borga sig!
Blikksmíðavinnustofa
j. B. Péturssona r.
Brunatrygsinsar
sími 254.
SjóvátrYSSÍngar
sími 542.
Brunatryggingar allskonar
er hvergi betra að kaupa en hjá féaginu
„Nye Danske“, sem stofnað var 1864.
Umboðsmaður
Sighvatur Bjarnason
Amímannsstíg 2.
▼ini og skoðanabræður, sem
aldrei hafa yfirgeflð þá, hve
marga og mikla ósigra sem
þeir hafa beðið. — En Churchill
hefir engan slikan bakhjall. 1
hvert skifti, sem hann hefir
stór mál á prjónunum verður
hann að berjast fyrir þeim
með mælsku sinni og orðgnótt.
— Hann á aldrei vissan sigur.
hann verður alt af að vinna
kraftaverk.
Churchill er dugnaðarvargur
hinn mesti. Störf þau, er hann
vann á ófriðarárunum, eru svo
mörg og mikil að undrum sæt-
ir. — Hann getur vart talist
einhamur, segir enskur jafnað-
armaður, er mikil kynni hefir
haft af honum.
Bækur.
Bruno Frank heitir þýskt
skáld, er getið hefir sér mikla
frægð fyrir síðustu bók sína,
Politsche Novelle. — Bókin
ræðir um Evrópu, þetta heim-
kynni hámenningarinnar, sem
en þá er flakandi í sárum eftir
styrjaldarárin.
Engin maður hefir skrifað af
jafn brennandi áhuga fyrir friði
í álfunni eins og þetta þýska
skájd. Bókin er hrífandi. Höf-
undurinn kemur víða við, en
alstaðar tekst honum snildarlega.
Bókin endar þannig, það er
ekki gula hættan, ekki svertingj-
arnir og ekki amerísku dollar-
arnir sem ógna Evrópu með
eyðileggingu. En það er fjand-
skapurinn á milli þjóðauna í
Evrópu, misskilningurinn —
ágirndin og heimskan, sem
hættulegust er fyrir álfu vora.
Bókin er gefin út af Ernst
Re’wholt-Verlag, Berlín.
Yirkjun Sogsfossanna,
Svohljóðandi ályktun raf-
magnsstjórnar hefir verið sam-
þykt i bæjarstjórninni:
Rafmagnsstjórn leggur til við
bæjarstjórn, að hún feli henni:
að láta nú þegar framkvæma
þær mælingar og athuganir, sem
nauðsynlegar eru til þess að gerð
verði á næsta vetri fuilnaðar-
áætlun um virkjun Sogsins á
þann hátt, sem hagkvæmast
verður fyrir Reykjavík; að leit-
ast við að fá í tæka tíð ákveðin
tilboð um kaup á vatnsréttind-
um í Soginu til þeirrar virkjun-
ar; að leitast jafnframt nú þegar
fyrir um alt að 3 milj. króna
láni til að byggja fyrir nýja raf-
orkustöð og auka taugakerfi
rafmagnsveitunnar í bænum.
Ennfremur, að gerð verði áætl-
un um fullnaðarvirkjun Elliða-
ánna og flýta sem unt er borun
fyrir jarðhita.
Eistland.
Eistland er eitt af Eystrá-
saltslöndunum. Það var undir
rússneska okinu, þar til keis-
aravaldið var brotið á bak aft-
ur, þá fékk það frelsi sitt og er
nú sjálfstætt lýðveldi.
Framfarirnar í landinu hafa
verið miklar siðan það fékk
frelsi sitt af nýju. Útflutningur
hefir aukist svo stórkostlega,
að hann nemur 28 sinnum
hærri fjárhæð nú, heldur en
fyrir 10 árum. Innflutningur
hefir einnig aukist. Hann er
nú 12 sinnum meiri en áður.
Krónan eistlenska er komin í
gullgildi.
Eistland er landbúnaðarland.
59°/o at þjóðinni stunda land-
búnað.
Mikill hluti jarðeignanna var
kominn í hendur fárra manna
þegar þjóðin fékk sjálfstæði sitt.
Stórbýlunum var skift sundur,
og við það óx tala býla nm
50 þúsund.
Stúdentaviðkoman er mikil
í Eistlandi. En Eistlendingar
telja sér það til gildis, og vænta
þess, að stúdentarnir verði til
þess að lyfta þjóðinni.
Árið 1926 voru 4650 stúdent-
ar við háskólann í Dorpat, þ.
e. a. s. 423 á móti hverjum
100 þúsundum landsmanna. (I
Svíþjóð eru 127 á móti hverj-
um 100,000, í Þýskalandi 145).
Eistlendingar segja, að um-
bætur í landbúnaðarmálunum,
sárstaklega fjölgun býla, hafi
komið í veg fyrir að kommún-
isminn breiddist út í landinu.
Innlendar fréttir.
Eimreiðin,
2. hefti, er nýkomin út. Efni
hannar er sem hér segir: Kairo-
för (með 11 myndum) eftir
Björgúlf Ólafsson lækni. — Er
það fróöleg grein og skemtileg.
Hhlutverk kirkjunnar eftir J. A.
C. Fagginger Auer, þýtt eftir
Harald Níelsson. Aldurtili Arn-
alds, saga eftir Guðmund Frið-
jónsson. Um betri not á fiski,
eftir Helga Péturss. Frá Grímsey
og Grímseyingum (með 10 mynd-
um) eftir Steindór Sigurðsson.
Pílagrímur, kvæði eftir Jóhann-
es úr Kötlum. Bjartsýnn öldung-
ur eftir ritstjórann. Líkamsment
og fjallaferðir, eftir Guðmund
Einarsson frá Miðdal. Ljóða-
þýðingar úr erlendum málum,
Þ. P. þýddi. Glosavogur, eftir
Anthony Trollope og rit send
Eimreiðinni.
Timarit Verkfrœðingafélagins,
1. hefti 1928, er nýkomið út.
Flytur það þessar greinir: Jó-
hannes Kjartanson og Karl Thal-
bitzer (dánarminningar), Geril-
seyðing mjólkur, með rafmagni.
Um hagnýtingu síldar- og fisk-
úrgangs, eftir Jón Þorláksson.
Fiskirækt með rafmagni (þýtt).
Vatnsafl notað á íslandi 1927,
eftir S. J.
Póststjórnin
hefir nýlega gefið út »Skýrslu
um póstrekstur á íslandi 1906
— 1926. Er það allmikið rit
og einkar fróðlegt. Hefir tala
póstsendinga á þessu 20 ára
tímabili rúmlega 3,5-faIdast hér
á landi, og er það meiri aukn-
ing en dæmi finnast til í öðr-
um löndum. Póststöðvar hér
á landi voru 246 árið 1906, en
20 árum siðar voru þær orðn-
ar 437. Tala póstmanna hefir
aukist úr 334 upp i 615. —
Tekjur póstsjóðs voru 89,390
kr. árið 1906, en 1926 voru
þær orðn^r 581,-538 kr. —
Gjöldin voru 77,946 kr. 1906,
en árið 1926 voru þau 484,
649 kr. —
Kappróður.
Kappróður fór fram hér í
Reykjavík 29. f. m., milli skip-
verja af skipi frá Bandaríkjun-
um, er hér var statt, og skip-
verja á óðni. — íslendingar
báru hærra hlut. Þeir voru 4
mín. 371/* sek., en hinir voru
5 mín. 32 sek.
Nýr biskupsskrúði.
Biskup hefir í samráði við
ríkisstjórnina látið gera nýjan
biskupsskrúða fyrir biskups-
vigsluna á Hólum. Hingað til
hefir skrúði Jóns biskups Ara-
sonar verið notaður við slík
tækifæri.
Andlátsfregnir.
Astrid Kaaber, kona Kaaber
bankastjóra, er ný-látin. —
Sömuleiðis Jón Sigurðsson raf-
fræðingur og Halldór O. Hall-
dórsson vélsetjari.
Erlendar férttir.
Norðurfararnir.
Eins og frá var skýrt í síð-
asta blaði, lenti sænski flug-
maðarinn Lundborg hjá félög-
um Nobile fyrir austan Foyn-
eyjar, þegar hann hafði flutt
Nobile sjálfan á ítalska skipið,
Citta di Milano, og komst þaðan
ekki, því að flugvélin bilaði.
Flugvélar hafa verið sendar af
stað frá ýmsum þjóðum til þess
að leita að Lundhorg og öðr-
um þeim, sem eru þarna norður
í ísnum.
Lundborg og þeir af íjelög-
um Nobiles, sem hjá honum
eru, eru í mikilli hættu. Isinn
bráðnar og veðrátta hamlar
flugferðum.
Amundsen finst ekki. Norsk
blöð hafa beitt sér fyrir sam-
skotum til þess að hægt yrði
að senda norska meun tilþess
að leita að honum. — Safnast
hafa 70 þúsund krónur. Tryg-
gve Gran er lagður af stað í
leitina. — Leitinni er stöðugt
haldið áfram, en árangurslaust.
— Flugvélar hafa leitað á svæð-
inu milli Trömsö og Spitsber-
gen.
Norðmenn eru gramir við
Nobile. Álíta margir, að leið-
angur hans hafi verið mjög
illa undirbúinn.
Pýzka stjórnin.
Jafnaðarmaðurinn Hermann
Miiller hefir nú myndað sljórn
í Þýzkalandi. Stjórn hans nýt-
ur stuðnings 4 flokka, social-
ista, demokrata, miðflokksins,
bayerska þjóðflokksins ogþýzka
þjóðflokksins. — Stresemann
(þýzki þjóðfl.) er utanríkisráð-
herra áfram.
Stjórnarforsetinn, Herman
Muller, hefir haldið stefnu-
skrárræðu stjórnarinnar. Aðal-
atriði hennar eru þessi:
Stjórnin ætlar að vinna að
því, að samlyndið verði sem
bezt á milli þjóðanna, að al-
menn alvopnun verði látin fara
fram, að setulið Bandamanna
í Rínarlöndunum verði kallað
MILLUR og
alt til upphluía
af bestu tegund,
ðdýrast hjá
Jóni Sigmnnássyni,
gullsmiöi. Laugaveg 8.
Simi 383. Reykjavík.
heim og að endanlegar ákvarð-
anir verði teknar um upphæð
skaðabóta þeirra, er Þjóðverjar
eiga að greiða Bandamönnum.
— Frakkar eru ánægðir yfir
stefnuskrá stjórnarinnar.
Frá Bandaríbjanum.
Alberth Smith heíir hefir val-
inn forsetaefni sérveldismanna
(demokrata). Flokksþingið, sem
útnefndi Smith, hefir samþykt
stefnuskrá fyrir ílokkinn.
Þar er bændum heitið lið-
sinni og þess krafist, að Banda-
ríkin hætti afskiftasemi sinni
af innanlandsmálum latnesku
ríkjanna í Mið- og Suður-
Ameríku.
Flokksþingið lét einnig þá
ósk í ljósi, að Bandaríkin geng-
ist fyrir því, að samningar verði
gerðir á milli ríkja um gerðar-
dóma og takmörkun herbún-
aðar. — Þeir fá því að keppa
um forsetátignina Hoover og
Smith.
Coolidge Bandarikjaforseti
hefir látið þá von í ljósi, að
hægt verði að leggja hernaðar-
bannssamninginn fyrir þing
Bandaríkjanna í desember-
mánuði n. k.
Frá Fröbknm.
Undanfarna daga hafa Frakk-
ar haft mikla flotasýningu fyrir
utan Le Havre — 80 skip tóku
þátt í æfingunum. Helmingur
flotans hefir verið bygður síðan
1918. — Floti Frakka hefir aldrei
verið jafn voldugur og nú.
Franska þingið hefir rætt um
stefnuskrá stjórnarinnar. Þegar
þeim umræðum var lokið, þá
krafðist Poincare traustsyfir-
lýsingu. Var hún samþykt með
415 atkv. gegn 112.
Ný stjórn í Egyptnlandi.
Mahomed Mahmud Pasha
hefir myndað stjórn í Egypta-
landi, með þátttöku frjálslynda
ílokksins, sambandsflokksins
(unianisia) og óháða flokksins.
Mohamed Pasha er frjálslyndur.
Hvlrfllvindnr
hefir gert allmikið tjón í Þýzba"
landi.
Prentsmiðjan Gutenberg.