Nýtt kvennablað - 01.11.1941, Qupperneq 10

6
NÝTT KVENNA15LAÐ
Kennaheimilið
Hallveigarstaðir.
Fyrir tæpum aldarfjórðungi gengust fram-
sýnar og framtakssamar konur fyrir hlnta-
fjársöfnun um land allt í því skyni að koma
upp kvennanheimili liér í Reykjavík. Skyldi
j)að hera nafn hinnar fyrstu íslenzku húsmóður
og kallast Hallveigarstaðir. Þar átti að vera
miðstöð fyrir hverskonar félagsskap kvenna,
frístundaheimili fyrir ungar stúlkur, er dveldu
í bænum lengri eða skemmri tima og loks ódýr
gististaður fyrir utanbæjarkonur, er væru hér
gestkomandi. Margskonar fræðslu- og menn-
ingarslarfsemi var fyrirhugað þar aðsetur og
Hallveigarstaðir áttu að verða öllum landsins
konum kærir.
Hlutafjársöfnunin gekk ágætlega og ríkið
gaf lóð undir bygginguna, sem að vísu seinna
var fargað og önnur keypt í staðinn. Liggur
hún á fallegum stað við Garðastræti, örskammt
frá miðbænum. Mun óhætt að ætla að eignir
félagsins séu nú eittlivað á annað hundrað þús-
und krónur. Er það allálitleg uphæð, og finnst
manni óneitanlega, að með svo miklu fé liefði
átt að vera í lófa lagið að koma heimilinu upp
og að láta rekstur þess bera sig.
En svo hörmulega hefir til tekizt að innan-
félagsóeining og flokkadráttur hefir dregið úr
öllum framkvæmdum, svo að Hallveigarstað-
ir, kvennaheimilið, sem bera skyldi vitni um
samliug og samvinnu landsins kvenna, er hvergi
lil nema á pappírnum og framan á nokkrum
spai-isjóðshókum, en hugtakið sjálft er dautt
orð, sem engin itök á lengur í huga almennings.
En á þeim stað, sem það álti að risa, I)lasir nú
við okkur ömurlega ljótur skáli eða skemma.
Vafalaust hefir aldrei verið meiri þörf en
nú fyrir Hallveigarstaði. aldrei nauðsynlegra
en einmitt nú, að aðkomukonur og ungar stúlk-
ur eigi sér víst athvarf, er þær koma hingað, ef
lil vill öllum ókunnugar. Svo mun oftast áslatl
á gistihúsum bæjarins, að þar er hvert rúm
skipað, og sum gistihúsanna eru jafnvel svo
illræmd að ekki er undarlegt þó aðkomukona
kinoki sér við að leita sér þar gistingar.
í þessu sambandi langar mig lil að segja dá-
litla sögu: Fyrir nokkrum vikum síðan komu
til bæjarins tvær ungar stúlkur. Voru þær að
koma úr kaupavinnu og munu hafa ætlað sér
liér x vetrarvistir,
Áliðið var kvölds er þær komu í hæinn og
töldu þær sér vísan nállstað hjá kunningjafólki
sínu eða skyldmennum. En er þangað kom var
þar svo ástatt, að húsmóðirin kvaðst ekki gela
lofað þeim að vera um nóttina og skyldu þær
leita fyrir sér annarstaðar. Gerðu þær það, en
fengu sama svar þar.
Nokkru eftir miðnætti hittir þær svo ungur
maður. Eru þær þá að ráfa um göturnar. Virð-
ist honum þær eiga erfitt með að losna við
áleitni erlendra hermanna og býður þeim því
fylgd sína og spyr hverl þær séu að fara. „Fara
— við höfum ekkert að fara“. - Segja þær hon-
um svo sögu sína og það, að þær hafi ekkert þak
yfir höfuðið. Verður það úr að hinn ungi maður
Iánar þeim herhergi sitl það sem eftir er næt-
urinnar og fer sjálfur út í bæ.
Hvort þetta er einsdæmi, skal látið ósagl. Að
vísu má segja, að þessar ungu stúlkur liafi verið
óvenjulega úrræðalausar, að snúa sér ekki lil
lögreglunnar (hvenær fáum við kvenlögreglu?)
sem myndi hafa reynzl þeim hjálpleg við út-
vegun gistingar, en hver getur láð þeim það?
En þvi er þessi saga sögð hér, að hún er tal-
andi vottur um umkomulevsi margra þeirra
ungu stúlkna, er hingað koina. Hugsið þið vkk-
ur þann mun ef lil væri gistiheimili, þar sem
vís væri góður og ódýr næturgreiði og hlýjar
viðtökur, þar sem ungar stúlkur, er Iiingað
koma í atvinnu- eða námsleit, gætu fengið upp-
lýsingar og leiðbeiningar, ált athvarf og evtl
fristundum sínum við lestur eða aðrar hollar
dægrastyttingar.
Hvcr, sem reynt hefir j)á sáru einstæðings-
tilfinningu, sem getur fylgt j)ví að vera ölluin
ókunnugur í stórbæ, veit, að j)á getur hvaða fé-
lagsskapur, sem er, verið kærkominn, og er þá
stundum undir heppni komið hversu hollur
liann reynist.
Það skal viðurkennt, 'að tímar eru nú erfiðir
til húsbvgginga. Veldur J)ví liinn geysilegi
hyggingakostnaður, sem mun nú vera rúml.
helmingi hærri cn fyrir stríð. Er því enn meiri
ástæða til að harma það, að ekki skyldi fyrir
árum síðan vera byrjað á framkvæmdum.
En á móti liinu háa verðlagi á byggingar-
vörum og vinnu kemur peningaflóð j)að, sem
daglega berst inn í landið. Er ])ví ekki óliklegl
að lakast mætti, með góðum árangri, að bjóða
úl viðhótar hlutabréf — ekki sízl el’ byrjað væri
á byggingunni, svo lýðum væri ljóst, að nú
yrði ekki frekari dráttur á framkvæmdum.