Morgunblaðið - 24.09.2009, Blaðsíða 10

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. SEPTEMBER 2009
10 Fréttir
FRÉTTASKÝRING
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
STJÓRNVÖLD munu væntan-
lega fá frjálsari hendur til að sam-
ræma aðgerðir í þágu skuldsettra
heimila ef íbúðalán bankanna verða
færð yfir til Íbúðalánasjóðs. Þetta er
líkast til ein af skýringunum á end-
urnýjuðum áhuga stjórnvalda á því
að færa íbúðalánin, sem fyrst kom
til álita fljótlega eftir bankahrunið
síðastliðið haust og aftur um síðustu
helgi. Eftir því sem næst verður
komist er þetta þó einungis ein af
fjölmörgum hugmyndum sem ráð-
herranefnd þriggja ráðherra og sér-
stök nefnd á þeirra vegum hefur
verið að skoða, sem lið í lausn á
skuldavandanum að undanförnu.
Forsvarsmenn bankanna hafa að
því er næst verður komist tekið
þessum hugmyndum misjafnlega og
sumir verið lítt hrifnir. Óhætt er
hins vegar að segja að margir bíði
eftir niðurstöðum varðandi þessi
mál, og þá helst eftir því að upplýst
verði um frekari aðstoð við skuld-
sett heimili en nú þegar er í boði.
Flutningur á íbúðalánum bank-
anna til Íbúðalánasjóðs er auðvitað
engin lausn á greiðsluvanda heim-
ilanna. Frekari aðgerðir þurfa að
koma til. Fyrir liggur að verði ekk-
ert að gert muni vandi heimilanna
magnast stórkostlega. Árni Páll
Árnason, félags- og trygginga-
málaráðherra, hefur sagt að aðstoð
við skuldsett heimili verði meðal
fyrstu mála sem lögð verði fram
þegar Alþingi kemur saman í næsta
mánuði. Hætt er við að þeir verði
fyrir vonbrigðum sem hafa trúað því
að hægt verði að fara í allsherjar
niðurfellingu, eða leiðréttingu, á höf-
uðstól skulda.
Mismunandi afstaða
Í sambandi við flutning á íbúða-
lánum bankanna yfir til Íbúðalána-
sjóðs er rétt að hafa í huga að að-
stæður bankanna eru misjafnar.
Sérstaklega sker Nýi Landsbankinn
sig úr, meðal annars vegna þess að
ríkið hefur skrifað undir samninga
við kröfuhafa Íslandsbanka og Nýja
Kaupþings. Staða ríkisins gagnvart
bönkunum er vegna þessa ekki sú
sama og ljóst að samningar verða að
koma til ef ætlunin er að færa öll
íbúðalánin yfir til Íbúðalánasjóðs.
Þá eru til að mynda íbúðalán Kaup-
þings í gamla bankanum, ekki þeim
nýja.
Bankarnir verða augljóslega mun
minni um sig en ella, verði íbúða-
lánin flutt úr þeim og yfir til Íbúða-
lánasjóðs. Enda eru íbúðalánin í
sumum tilvikum að minnsta kosti
líklega meðal öruggustu eigna bank-
anna, þrátt fyrir allt.
Í fréttatímum Stöðvar 2 hefur að
undanförnu verið gerð góð grein
fyrir skýrslu Nýja Landsbankans
frá því fyrr á þessu ári um stöðu
þeirra fyrirtækja sem eru í við-
skiptum við bankann. Þar kemur
fram að um 70% fyrirtækjanna séu í
verulegum vanda. Væntanlega skýr-
ir það meðal annars neikvæða af-
stöðu forsvarsmanna bankans til
hugmynda um að flytja íbúðalánin
yfir til Íbúðalánasjóðs.
Verði íbúðalánin flutt frá bönk-
unum má hins vegar gera ráð fyrir
því að útfærslan verði þannig, að
gerður verði þjónustusamningur um
að viðskiptasamband bankanna við
viðskiptavini þeirra haldist. Það
væri í samræmi við samskipti
Íbúðalánasjóðs og sparisjóðanna og
reyndar í líkingu við það sem þekk-
ist víða um heim.
Íbúðalánastjóður reiðubúinn
Samkvæmt upplýsingum frá Guð-
mundi Bjarnasyni, framkvæmda-
stjóra Íbúðalánasjóðs, er sjóðurinn
tæknilega séð vel undir það búinn að
taka við íbúðalánum bankanna.
Hann tekur hins vegar fram, að auð-
vitað muni þá þurfa að horfa til fjár-
hagslegrar stöðu sjóðsins.
Það kemur í sjálfu sér ekki á
óvart að Íbúðalánasjóður geti tekið
þetta verkefni að sér, enda er ut-
anumhald um íbúðalán bankanna
ekkert frábrugðið þeim verkefnum
sem starfsfólk sjóðsins fæst við í
sínum daglegum störfum. Þar að
auki hefur Íbúðalánasjóður nú þeg-
ar tekið við nokkrum fjölda af íbúða-
lánum sparisjóða. Hins vegar má
gera ráð fyrir að ýmsar spurningar
geti vaknað í tengslum við flutning á
gengisbundnum lánum bankanna yf-
ir til sjóðsins. Þetta gæti tafið þessa
vinnu.
Reynsla af því að veita aðstoð
Ef ákveðið verður að færa íbúða-
lán bankanna yfir til Íbúðalánasjóðs,
er ljóst að það verður einungis hluti
af væntanlegum aðgerðum í þágu
skuldsettra heimila. Allt er enn á
huldu um raunverulegar aðgerðir til
að laga skuldastöðuna. Það mun
væntanlega ekki skýrast fyrr en eft-
ir að skuldavandanefndir ríkis-
stjórnarinnar hafa lokið sinni vinnu.
Hver sem niðurstaðan verður í þeim
efnum liggur fyrir að Íbúðalánasjóð-
ur hefur töluverða reynslu af
greiðsluerfiðleikaaðstoð. Þar byggir
sjóðurinn á næstum því óslitinni
starfsemi á þessu sviði frá því for-
veri hans, Húsnæðisstofnun ríkisins,
hóf að aðstoða íbúðeigendur í
greiðsluerfiðleikum árið 1985. Þar
var um að ræða aðgerðir sem
ákveðnar voru í kjölfar þess að fjöl-
mörg heimili lentu í skakkaföllum
vegna misgengis á launum og lán-
um, sem komu til vegna beinna að-
gerða þáverandi ríkisstjórnar. Þetta
var í raun ekki ósvipað ástand og nú,
nema hvað nú er það væntanlega
miklu stærra.
Verði flutningur á íbúðalánum
bankanna yfir til Íbúðalánasjóðs
fyrir valinu sem liður í því að að-
stoða heimilin vegna greiðsluerf-
iðleika þeirra, er næsta víst að fjölga
þurfi þeim starfsmönnum sjóðsins
sem sinna þessum verkefnum. Þeir
eru nú 3 til 5, samkvæmt upplýs-
ingum frá Guðmundi Bjarnasyni.
Flutningur íbúðalána
hefur mætt mótstöðu
Forsvarsmenn bankanna hafa tekið misjafnlega í þá hugmynd
að færa íbúðalánin yfir til Íbúðalánasjóðs, sumir verr en aðrir
» Sérstaklega skerNýi Landsbankinn
sig úr, meðal annars
vegna þess að ríkið hef-
ur skrifað undir samn-
inga við kröfuhafa Ís-
landsbanka og Nýja
Kaupþings.
Alþjóðlega
lánshæfismats-
fyrirtækið Moo-
dy’s heldur láns-
hæfiseinkunn
Íbúðalánasjóðs
óbreyttri, en hún
er Baa1. Þetta
kemur fram í
nýrri skýrslu
matsfyrirtækisins sem birt var í
gær. Einkunnin er einnig áfram á
neikvæðum horfum líkt og lánshæf-
ismat ríkissjóðs en mikil tengsl eru
alla jafna á milli einkunna Íbúða-
lánasjóðs og ríkissjóðs þar sem rík-
issjóður baktryggir skuldir sjóðs-
ins.
Í skýrslu Moody’s kemur fram að
fyrirtækið telur ekki miklar líkur á
því að lánshæfiseinkunn Íbúðalána-
sjóðs hækki á næstunni. Einkunnin
gæti hins vegar að mati lánshæfis-
matsfyrirtækisins lækkað af nokkr-
um hugsanlegum ástæðum. Þar á
meðal sé lækkun hugsanleg, ef
áhætta sjóðsins verður talin hafa
aukist, til dæmis vegna yfirtöku
sjóðsins á erlendum húsnæðislánum
bankanna. gretar@mbl.is
Neikvæðar horfur
AnnarhfRekstrarverkfræðistofan
Suðurlandsbr. 46 • Sími 568 1020 • Annar.is
a ÁrsreikningarBókhald
Skattframtöl
• Lítil en rótgróin bílaleiga. Auðveld kaup.
• Þekkt skyndibitakeðja.
• Rótgróin heildverslun með gjafavörur. Auðveld kaup.
• Lítil heildverslun með byggingavörur. Ársvelta 80 mkr. Hentar vel til
sameiningar.
• Þjónustufyrirtæki sem selur um 600 fyrirtækjum þjónustu sína.
Ársvelta 100 mkr.
• Vinsælt veitingahús. Ársvelta 230 mkr.
• Framkvæmdastjóri-meðeigandi óskast að þjónustu- og innflutningsfyrirtæki.
Ársvelta áætluð um 200 mkr. Ágætur hagnaður.
• Heildverslun með byggingavörur. Ársvelta 170 mkr. Mjög skuldsett.
• Meðeigandi óskast að nýju framleiðslufyrirtæki.
Reiknað er með 30-35% árlegri ávöxtun eigin fjár næstu árin.
• Sérverslun með fatnað á góðum stað. Ársvelta 150 mkr. Góð framlegð.
• Iðnfyrirtæki í matvælaframleiðslu með mikinn og vaxandi útflutning.
Ársvelta 240 mkr.
• Rótgróið iðnfyrirtæki. Ársvelta 450 mkr.
• Innflutnings- og framleiðslufyrirtæki í byggingariðnaði. Ársvelta 400 mkr.
Hagstæðar skuldir.
• Rótgróið innflutnings- og framleiðslufyrirtæki. Ársvelta 130 mkr.
• Þekkt innflutningsfyrirtæki með eigin verslanir. Ársvelta 240 mkr.
EBITDA 35 mkr. Hagstæðar skuldir.
GENGI íslensku krónunnar veiktist um 0,72% í
gær, daginn fyrir vaxtaákvörðun peningastefnu-
nefndar Seðlabanka Íslands. Er gengisvísitalan nú
komin yfir 235 stig, samkvæmt upplýsingum frá
gjaldeyrisborði Íslandsbanka.
Gengi Bandaríkjadals er 124,15 krónur. Evran
kostar 183,20 krónur, pundið 203,70 krónur og
danska krónan 24,617 krónur.
Úrvalsvísitalan í Kauphöllinni á Íslandi breyttist
lítið í gær, en hún lækkaði um innan við 0,1%. Við-
skipti með hlutabréf voru lítil eins og verið hefur,
eða fyrir liðlega 160 milljónir. Viðskipti með skulda-
bréf námu 6,4 milljörðum. gretar@mbl.is
Krónan veiktist um 0,72%