Norðurland - 12.11.1976, Blaðsíða 6

Samtök um náttúruvernd á Norðurlandi:
IIMDREGIIM ANDSTAÐA
Undirritaðir stjórnarmenn
SUNN og fulltrúar þess í
Eyjafirði, lýsa yfir eindreg-
inni andstöðu við fram
komnar hugmyndir um bygg
ingu álbræðslu við Eyja-
fjörð, og láta í ljós furðu
sína á þeim undirbúningi,
sem nú virðist vera í gangi
þaraðlútandi, án þess að við
komandi aðilar hafi fjallað
um málið.
Frá sjónarhóli umhverfis-
verndar er vart hægt að
hugsa sér óhentugri stað fyr
ir slíkt iðjuver. Landslagi og
veðurfari í Eyjafirði er þann
ig háttað, að dreifing úr-
gangsefna frá álveri yrði
mjög hæg, og mikil hætta á
að efnin safnist fyrir í loft-
inu. Svipað gildir einnig um
mengunarefni, sem skolað
yrði í sjóinn.
Gróðursæld héraðsins og
framúrskarandi ræktunar-
skilyrði gera tjón af völdum
mengunar tilfinnanlegra í
Eyjafirði en víðast annars-
staðar.
f Eyjafirði hefur orðið
stöðug og fjölþætt atvinnu-
þróun, grundvölluð á þeim
verðmætum, sem landið og
sjórinn gefa af sér. Með til-
komu álvers er hætt við að
þessi heillavænlega þróUn
rofnaði en jafnvægisleysi
kæmi. í staðinn, sem leitt
gæti af sér ýmis félagsleg
vandamál.
Með áframhaldandi und-
irbúningi að stofnun álvers
í Eyjafirði eru líkur til að
það festist hér í sessi, svo
yfirvöld eigi ekki annars úr-
kostar en samþykkja bygg-
ingu þess. Þessvegna er því
mótmælt, að fyrirhugaðar
umhverfisrannsóknir vegna
álversins verði einskorðaðar
við Eyjafjörð.
Stjórn og varastjórn
SUNN: Árni Sigurðsson,
Blönduósi, Bjarni E. Guð-
leifsson, Akureyri, Helga
Ólafsdóttir, Höllustöðum,
Helgi Hallgrímsson, Víkur-
bakka, Hjörtur E. Þórarins-
son, Tjörn, Jóhannes Sig-
valdason, Akureyri, Sigurð-
ur Jónsson, Yztafelli, Sigurð
ur Þórisson, Grænavatni.
Fulltrúar SUNN í Eyjaf.:
Angantýr H. Hjálmarsson,
Hrafnagili, Kristján Rögn-
valdsson, Akureyri, Svan-
hildur Eggertsdóttir, Holts-
seli.
Eykur ójafnvægi i byggðinni
Samþykkt SUNN um ál-
ver við Eyjafjörð fylgir löng
greinargerð, sem þegar hef-
ur birst í heild í dagblöðum
(Þjóðviljinn 22. okt.), en þar
er rakinn aðdragandi imáls-
ins og m. a. bent á, að ekk-
ert samráð hefur verið haft
við viðkomandi jarðeigend-
ur, sveitarstjórn né sýslu-
nefnd Eyjafjarðar. Ekki er
vitað til að stjórnvöld hafi
fjallað um málið, ekkert frv.
um það hefur verið lagt fyr-
ir alþingi og ekki hefur ver-
ið leitað til náttúruverndar-
ráðs eða heilbrigðiseftirlits-
ins með umsögn.
Minnt er á ályktun nátt-
úruverndarþings 1975 um
samráð við hlutaðeigandi að
ila og rannsóknir áður en
teknar eru ákvarðanir um
stofnun iðjuvers á ákveðnum
stað og lýst mengunarhættu
frá álverum. Lýst er náttúru
skilyrðum í Eyjafirði, lands-
lagi, veðurfari, gróðri og
sjávarlífi og minnt á, að hér
eru nú framleidd um 20%
af allri mjólk og mjólkur-
vörum í landinu og allt að
7% kjötframleiðslunnar auk
þess sem héðan kemur veru
legur hluti af þeim kartöfl-
um sem ræktaðar eru í land-
inu.
Síðast en ekki síst taka
SUNN til meðferðar félags-
leg áhrif álbræðslu og telja,
að með tilkomu hennar sé
hætt við að vinnuafl dragist
frá hefðbundnum atvinnu-
greinum héraðsins, einkum
landbúnaði og útgerð, sem
gætu af þeim sökum átt í
vök að verjast. Einnig mundi
fólk laðast hingað frá þeim
stöðum í nágrenninu, sem
hafa veikast atvinnulíf og
yrði það enn til að auka
ójafnvægi í byggðinni.
Auk félagslegrar röskunar
er að lokum bent á þann
möguleika að slík verk-
smiðja hætti skyndilega störf
um vegna breytinga á mark-
aði, framleiðslutækni osfrv.,
en samdráttarvandamál af
því tagi höfum við þegar tal-
andi dæmi um, sem eru síld
arverksmiðjurnar á Hjalt-
eyri og Dagverðareyri.
Ekki hægt að útifoka mengun
Helstu niðurstöður grein-
argerðar SUNN eru eftir-
farandi:
1. Sá undirbúningur, sem
nú er í gangi, um að koma á
fót álveri í Eyjafirði er
næsta furðulegur og óviðeig
andi, þar sem ekki hefur ver
ið haft samráð við þá aðilja
sem slíkt iðjuver snertir
mest.
2. Þótt beitt sé fullkomn-
ustu hreinsiaðferðum sem nú
þekkjast er ekki hægt að úti
loka mengun frá álverum.
Árangursríkasta lofthreins-
un þýðir vanalega töluverða
sjávarmengun, sem getur
reynst álíka hættuleg. Við
bilun í hreinsibúnaði marg-
faldast mengunarhættan.
3. Veðurfar í Eyjafirði
mótast mjög af landslagi og
ctaðháttum, en því er þannig
háttað, að hætta er á hægri
dreifingu og jafnvel á sam-
söfnun mengunarefna í lofti.
Svipað gildir og um sjávar-
mengun í Eyjafirði.
4. Jafnvel hin minnsta loft
mengun gæti haft alvarlegar
afleiðingar í Eyjafirði vegna
þess ríkulega gróðurs, sem
þar vex, villtur eða ræktað-
ur, og verulegur hluti af
landbúnaðarframleiðslu ís-
lendinga byggist á.
5. Sú rótfesta sem ein-
kennt hefur mannfélagið við
Eyjafjörð hlýtur að vera í
hættu ef þar yrði byggt ál-
ver, og líða myndi langur
tími þar til jafnvægi kæm-
ist á að"nýju.
Sértímar í sundi
og leikskólapláss
Kjörbúðir
KEA
Notið
endurskins-
merki
/ skammdeginu
Kjörbúðir
KEA
fyrir þroskaheft börn
Deild úr „Foreldrasamtökum
barna með sérþarfir“ tók ný-
lega til starfa á Akureyri og
er tilgangurinn með stofnun
deildarinnar að koma því til
leiðar, að betur verði sinnt en
hingað til þörfum þroska-
heftra barna í bænum.
Að sögn Guðríðar Bergvins
dóttur, sem sæti á í stjórn
deildarinnar, hafa viðkomandi
aðilar bæjarins, sem leitað
hefur verið til, tekið erindi
foreldrasamtakanna vel og
hefur td. þegar fengist sértimi
fyrir börnin í sundlaug bæjar
ins og viðurkennd föst pláss á
leikskólum fyrir fimm þeirra.
Þá hafa 3 börn verið tekin í
reynslukennslu, tvö í sein-
þroskadeild Barnaskóla Akur
eyrar og eitt í forskóladeild
Oddeyrarskóla. Einn drengur
hefur fengið vinnu hálfan dag
inn í Iðunni og stundar auk
þess lestrarnám hjá Hirti Jóns
syni.
Að frumkvæði foreldrasam-
takanna fóru tvær fóstrur og
ein starfsstúlka dagheimil-
anna í vikuferð til Reykjavík-
ur á vegum Félagsmálastofn-
unar bæjarins til að kynna sér
starfsemina í Kjarvalshúsi,
þar sem nú er rekinn nk. leik
skóli fyrir fjölfötluð börn, og
meðferð slíkra barna.
Að því er fram kom á stofn
fundi Akureyrardeildar „For-
eldrasamtaka barna með sér-
þarfir“ eiga þessi börn sam-
kvæmt landslögum að njóta
sömu réttinda og önnur börn,
en hafa í reynd orðið útundan
að verulegu leyti. Aðaltilgang
ur samtakanna er að aðstaða
til líkamlegrar og andlegrar
þjálfunar fyrir þroskaheft
börn verði stóraukin, þar sem
ljóst er, að hefjist þjálfun
nógu snemma er hægt að
hjálpa börnunum mjög mikið.
Þau þurfa að fá daglega þjálf-
un kunnáttufólks, en flest
barnanna fá nú ekki aðra þjálf
un en þá sem aðstandendur
þeirra reyna að láta í té af
takmarkaðri þekkingu og
stundum með ömurlegum af-
leiðingum fyrir börnin. Enn-
fremur er tilgangur samtak-
anna að tryggja félagslegt
jafnrétti barnanna og foreldra
þeirra til jafns við aðra þegna
í þjóðfélaginu.
í stjórn Akureyrardeildar-
innar eru þau Guðríður Berg-
vinsdóttir, Baldur Ragnars-
son, Jón E. Aspar, Sigurður
Kristinsson og Sigþór Bjarna-
son. Enn eru ekki í samtökun-
um nema foreldrar fárra
þroskaheftra barna á Akur-
eyri, en Guðríður sagði mjög
æskilegt að fleiri foreldrar í
sömu sporum kæmu til sam-
starfs og gætu þeir snúið sér
til hvaða stjórnarmanns sem
væri.
Dalvíkingar fá nýja
fogarann um áramótin
Þrjár stórbyggingar í smíðum auk einkahúsnæðis
Nýr togari bætist væntanlega
í fiskiskipaflota Dalvíkur um
eða uppúr áramótum, en nú
er unnið að innréttingum í
honum í Slippstöðinni á Akur
eyri.
Skrokkur skipsins var keypt
ur í Noregi og dreginn hingað,
að því er Björgvin Jónsson for
maður Útgerðarfélags Dalvík-
ur sagði fréttamanni „Norður
lands“, og átti togarinn upp-
haflega að vera tilbúinn í
byrjun október, en er nú lof-
að um áramót. Ástæðan fyrir
töfinni er að staðið hefur á fé
úr fjárfestingarsjóði og varð
stöðin því að setja menn í önn
ur verk, sendi t. d. marga
menn til vinnu við Kröflu í
sumar, en í haust var aftur
farið að vinna af krafti í stöð-
inni.
Togari útgerðarfélagsins
„Björgvin11 (rúml. 400 lesta)
hefur aflað mjög vel á þessu
ári eða um 2900 tonn frá ára-
mótum.
Rækjubátarnir tveir, sem
Söltunarfélag Dalvíkur keypti
í sumar, hafa ekki farið á sjó
undanfarinn mánuð vegna
veðurs og því verið lítil vinna
í rækjunni að undanförnu, að
sögn Jóhanns Antonssonar
stjórnarformanns Söltunarfé-
lagsins. En meðan gaf voru
þeir aðallega úti við Kolbeins-
ey og unnu að jafnaði 15
manns á vakt í rækjunni, þar
af margt í hálfsdagsvinnu,
auk þeirra 10 sem eru á bát-
unum.
Rækjubátarnir eru Dalborg
62 tonna og Arnarborg 105
tonna — gamla Eldingin, —
sem var höfð til þjónustu við
síldveiðiskipin á sínum tíma.
Þeir voru keyptir í júlílok
þegar allt útlit var fyrir, að
enginn mundi annars gera út
á rækjuna.
Rífandi vinna hefur verið á
Dalvík, ekki síst við bygginga
framkvæmdir, en hér eru nú
þrjár stórar byggingar í smíð-
um auk einkahúsnæðis, lækna
miðstöð, elliheimili og stjórn-
sýslumiðstöð, sem á að rúma
bæjarskrifstofur, sparisjóð og
fleira. — Óttar.
Frumsýning í aðsigi
og árshátíðar hafnar
Húsavík, 10. nóv. — Leikfélag
Húsavíkur hefur að undan-
förnu æft leikritið „Indíána-
leikur“ og verður það frum-
sýnt um miðjan nóvember.
Árshátíðar eru byrjaðar.
Fiskiðjuverið hélt árshátíð fyr
ir sitt starfsfólk fyrst, síðan
hafa Framsóknarfélag Húsa-
víkur og Sjálfstæðisfélag Húsa
víkur haldið árshátíðir og kem
ur nú hver af annarri næstu
vikur og mánuði.
Barna- og gagnfræðaskóli
hófust hér í byrjun september
og forskóli iðnskóla stendur
yfir. Þá er hér nú haldið nám-
skeið fyrir lögreglu og einnig
námskeið í meðferð þunga-
viimuvéla. — Snær.
6 — NORÐURLAND