Skólablaðið - 01.11.1960, Page 25

- 57 -
aðalsmerki skáldsins auSsærri. Kvæði
á borð við DÓttur okkar, Sárustu minn-
inguna, Hlátur, Jarðargull og Língresi,
svo fátt eitt sé nefnt, eru engir van-
skapningar.
Ógleymanlegt er Ijóðið Bróðir minn.
Það er ort andvökunótt í aprílmánuði
1943. Um þær mundir ríktu ógnir nazis-
mans I Noregi. Skáldinu verður hugsað
til hinnar norsku frændþjóðar og harmar
örlög hennar. En skáldið trúir jafn-
framt á sigur rettlætisins og veit, að sú
stund mun renna upp, er Noregur losnar
undan oki nazismans.
í kyrrð andvökunnar kveður skáldið:
"Hugsaðu ekki, bróðir minn, að hjarta mitt
só rótt,
horfi á kúgun þína dauft og sljótt.
Ekki skaltu halda ég hvílist vel 'í nótt,
hvíli og sofi þessa aprílnótt,
þína dauðadöpru kvalanótt. "
Ég hygg, að þetta kvæði endurspegli
ekki aðeins hug skáldsins heldur allrar
þjóðarinnar á hinum uggvænlegu ófriðar-
tímum.
Mannaminni og tækifærisljóð skipa
meira rúm í Solbráð en Sólstöfum. Þar
eru nokkur vel boðleg kvæði um sveit-
unga skáldsins og sýslunga, til dæmis
Séra Sigtryggur, Björn á Núpi og Ríma
um Kristján í Hjarðardal. Ljóðið Séra
Sigtryggur má óefað telja merkast og
samboðið hinum sérstæða kennimanni.
Einna eftirtektarverðustu Ijóðin í
Sólbráð eru líklega Séra Jon á Bægisá
og Sighvatur Borgfirðingur. Þau virðast
bæði prýðisvel ort, málið þróttmikið og
auðugt og svipmót skáldsins og fræði-
mannsins furðu skýr.
Úr Joni á Bægisá eru þessi erindi :
"Bjartur er enn um Bægisá
bjarminn af sera Jóni.
Hús voru þröng Oj* þökin lág,
það var svo títt a Fróni.
Kynlega dýrð úr kytru sá
klerkurinn heimagróni.
Málið á tungu litríkt lá,
listin var gerð að þjóni.
Tungunnar bar hann blóm og stál,
blíður þeim helgu dómum.
Alþýðumanns og Eddu sál
ómuðu í sömu hljómum.
Honum var Klopstocks kviða þjál,
kveðin með Ijúflingsómum.
Fléttaði hann í Miltons mál
mikið af fslands blómum. "
Séra Jón á Bægisá og þau Ijóð, er
næst því standa að listátökum á máli og
myndum, taka af öll tvímæli um hæfi-
leika Guðmundar Inga til góðra afreka.
IV.
Það er þó ekki fyrr en með Sóldögg,
þriðju og síðustu bók skáldsins, er út
kom 1958, að Guðmundi Inga verður tafar-
laust skipað í fremstu röð núlifandi Ijóð-
skálda vorra. Sóldögg er tvímælalaust
fullnaðarsigur skáldsins og efnd þeirra
fyrirheita, sem gefin voru með Sólstöfum.
Sóldögg var talin ein bezta Ijóðábók árs-
ins 1958 af dómbærum mönnum og þótti
að vonum sæta verulegum tíðindum.
Þar er hvert Ijóðið öðru læsilegra.
Skáldinu virðist aldrei hafa verið léttara
um að yrkja. Ljóðin eru einföld og auð-
skilin en jafnframt vel gerð. Vandbent
er á tilgerð eða mælgi.
Ljóðin í Sóldögg eru mjög margvís-
leg að efni og vandgert upp á milli
þeirra. Ég get þó ekki stillt mig um að
benda á sveitalífsljóðin f fjárhúsi, Þegar
hllðin fer að gróa og Hinn hvíta fögnuð,
sem öll eru af því tagi, er Guðmundur
Ingi getur einn gert. Björgunarmaður
er mjög skemmtilegt kvæði og nýjung í
Ijóðagerð höfundar. Á Kirkjubæjar-
klaustri og Vestur-fsafjarðarsýsla eru
haglega gerð og mikilúðleg að öllum bún-
ingi. Sóldögg, Ég sá þig roðna og
Hrafnaklukka minna mjög á Língresi og
önnur þokkafull smáljoð úr fyrri bókum
höfundar. Þannig mætti telja flestum
kvæðunum eitthvað til ágætis. Ég mun
þó ekki hætta á það, en láta mönnum
eftir þá ánægju að kynna sér efni Sól-
daggar af sjálfsdáðum.
Grunntónn Soldaggar er hinn sami og
fyrri bóka Guðmundar Inga : ást til alls,
sem lifir. Hið jákvæða og heilbrigða
viðhorf höfundarins til lífsins og tilver-
unnar kemur glöggt í Ijós í Ijóði því,
sem prentað er fremst í Sóldögg og
nefnist yfirlit.
Þar segir skáldið :
"Batt ég við karla og konur
kynni, sem styrkjast enn.
Hvar sem ég gekk til húsa
hitti ég góða menn.
Mér hefur mannheimur verið
mildur og ríkur í senn. "
Frh. á bls. 60.