Ísfirðingur - 15.12.1954, Síða 4

4
ISFIRÐINGUR
JÓLABOÐIÐ
Satt að segja leiðast mér sam-
kvæmisleikir. Og þegar írú Þor-
björg fékk okkur öllum blað ag
blýant, hugsaði ég: „Þetta verður
skemmtilegt eða hitt þó heldur".
En fólkið, sem þarna var saman
komið, var all sundurleitt og
þekktist ekki svo vel að hægt
væri að láta tilviljunina ráða,
hvort það skemmti sér vel eða
ekki Eitthvað varð að gera okkur
til skemmtunar. Við vorum öll
í góðum stöðum, okkur hafði
vegnað vel í lífinu, annars hefð-
um við ekki verið þarna í fallegu,
perlugráu stofunni hennar frú
Þorbjargar, þar sem þykk silki-
tjöld héngu fyrir gluggunum og
dýr málverk þöktu veggina. En
því hærra sem fólk er sett í
þjóðféleginu því verra er að
skemmta því. — „Leikurinn heit-
ir Hræðileg forvitni," útskýrði frú
Þorbjörg, „skýtur það ykkur ekki
skelk í bringu?“
„Jú, sannarlega," hugsaði ég
og leit á þig, en þú varst önnum
kafin við að sýna hversu frábær
samkvæmiskona þú værir, og það
lék um þig bjarmi þeirrar sýnd-
armennsku, sem ég hata. Þú varst
í svarta kvöldkjólnum þínum með
þessu feiknavíða pilsi og næstum
því engu þar fyrir ofan. Ég sá
greinilega dældina milli brjóst-
anna, svo fleginn var kjóllinn.
Þú hafðir notað andlitsduft og
andlitsfarða, hárið var nýlagt og
varimar óeðlilega purpurarauðar.
Ég komst í illt skap af að horfa
á þig. Það var orðið svo nú orðið,
ég veit ekki hvers vegna, að
ekki þurfti mikið til þess að mér
gremdist við þig. Þú hélst þér
svo mikið til, að jafnvel í nátt-
kjól leistu út eins og þú værir
gijáborin frá hvirfli til ilja.
„Ó, mér finnst svo gaman að
spurningaleikjum“, sagði Soffía
sýslumannsfrú við mig. Hún var
lítil og lagleg og minnti mig
alltaf á litla, gula, gælna kisu.
„Já, þetta hlýtur að vera reglu-
lega gaman“, sagði ég kurteis-
lega, og brosti niður yfir berar
axlir hennar. Þegar ég leit upp
aftur, tók ég eftir því að þú
horfðir á mig köldu augnaráði.
„Við erum slitin úr öllum tengsl-
um hvort við annað“, hugsaði
ég, „eiginlega er óralangt síðan
við höfum talast almennilega við“.
— Ég flýtti mér að líta niður
á blaðið, sem ég hélt á.
„Þið þurfið ekki annað en svara
spurningunum“, útskýrði frú
Þorbjörg, „svo verður blöðunum
safnað saman og svörin lesin upp,
en við eigum að geta upp á frá
hverjum þau eru. Eruð þið til-
búin?“
Allir hrópuðu upp að þeir væru
tilbúnir. Ég las fyrstu spuming-
una: Ef þér erfðuð hundrað þús-
und krónur og þær væru skatt-
frjálsar, hvað munduð þér þá
kaupa fyrst af öllu?
„Ég mundi borga skuldir mín-
ar“, flaug mér strax í hug, en
svo var eins og þetta snerti ein-
hvem viðkvæman streng í brjósti
mínu og ég skrifaði: Tólf rósir.
— Nú finnst þér sjálfsagt engin
blóm nógu góð handa þér nema
kamelíur og orkidíur. En einu
sinni þótti þér vænt um rósir.
Næsta spumingin var ósköp
venjuleg: Ef þér ættuð að velja
yður eitthvað til að hafa með
yður á eyðiey, hvað mynduð þér
þá velja?
Þegar ég var búinn að strika
yfir eldspýtur, byssu, hnífa og
öll verk Shakespeares, skrifaði
ég: „Stúlku, sem ég þekkti einu
sinni“, og sneri mér svo að næstu
spurningu. Hún var svona: Ef
þér fengjuð að Iifa aftur mesta
hamingjudag lífs yðar, hvaða
dag velduð þér þá? Þessi spum-
ing kom róti á hugann.
Það var orðið alveg hljótt í
stofunni. Eina hljóðið, sem heyrð-
ist var urgið í blýöntunum, þegar
þeir runnu yfir pappírinn. Ég
leit á þig. Þú varst niðursokkin
í skriftimar og það var eins og
eitthvað af þessum harða gler-
ungi fullkomleikans, sem virtist
umlykja þig, væri horfið. Lítill
lokkur hafði losnað frá fallegu,
vel lögðu bylgjunum í hári þínu
og féll niður á ennið, og þú
straukst tungubroddinum fram og
aftur um efri vörina, alveg eins
og þú gerðir forðum, þegar þú
varst að reyna að búa til nýjan
rétt eftir matreiðslubókinni. —
Minningamar þyrptust að mér, og
hjarta mitt fylltist óljósri sárs-
aukakennd. Sársauka vegna horf-
inna ára, sem höfðu fært okkur
svo langt hvort frá öðru, sársauka
vegna þess, að mat okkar á
hlutunum breytist og ástin föln-
ar og verður að vana eða varla
það.
Þá var það, sem mér varð
hugsað til mesta hamingjudags
lífs míns. Hvílík fávizka að halda
að hamingjan sé bundin við auð,
öryggi og velgengni. Ég þarf
ekki annað en minnast þess,
hvemig þú varst, þegar ég mætti
þér fyrst. — Þú hafðir fengið
styrk, sem gerði þér kleift að
fara að heiman og læra hjúkrun.
Þama komstu til sjúkrahússins
blíð og brosandi, viðkvæm og
sterk, full af áhuga og starfs-
löngun. Sannarlega kom það sér
vel að þú hafðir krafta í köggl-
um, því að oft furðaði ég mig á
því, að þú skyldir ekki gefast
upp í öllum þeim þrældómi. —
Nú verður þú þreytt þó að þú
gerir ekkert annað en að snyrta
á þér neglumar.
í þá daga varstu glöð eins og
sólskríkja. Kjarkurinn var óbil-
andi. Þú söngst og hlóst allan
liðlangan daginn. Samt hafðir þú
ekki ráð á að fara með strætis-
vagninum niður í bæ, þegar þú
áttir frí. Þú gekkst alla leið, og
ef þú neitaðir þér um eftirmið-
dagskaffið, eftir að þú hafðir
skemmt þér við að skoða búðar-
glugga, hafðir þú með naumind-
um aura fyrir fargjaldinu heim til
sjúkrahússins. Þú hafðir minni
peningaráð en ég, ef það þá var
mögulegt. — Þegar ég sá þig í
fyrsta sinn, varstu að leita að
einhverju á strætisvagnastæðinu.
Þú varst alveg niðursokkin í leit-
ina. „Hafið þér misst eitthvað?"
spurði ég að lokum. „Já tíeyring“,
sagðir þú. Ég hjálpaði þér að
leita, en við gátum ekki fundið
hann. „Látið yður á sama
standa“, sagði ég, „þér hefðuð
hvort sem var ekki getað keypt
neitt fyrir einn tíeyring". „Ég
átti fjóra í viðbót“, sagðir þú,
„það var rétt fyrir farmiðanum“.
Þú sagðir þetta blátt áfram og
feimnislaust, en ég blóðroðnaði.
Auðvitað hefði ég átt að segja:
„Má ég ekki borga fyrir yður?“
En gallinn var sá, að ég átti
alls ekki fyrir tveim farmiðum.
Því sagði ég aðeins: „Ætlið þér
langt? Ég gæti ef til vill fylgt
yður heim“. „Ég vinn á Lands-
spítalanum“, sagðir þú. „Ég ætla
að verða hjúkrunarkona“. „Þar
vinn ég Iíka“, flýtti ég mér að
segja. „Ég ætla að verða læknir“.
„En hvað það var gaman“, sagðir
þú glöð“, „Þá skulum við leggja
af stað“.
Það kom strax í ljós að við
áttum mörg sameiginleg áhuga-
mál. Já, við áttum meira að
segja sama afmælisdag, þann 13.
febrúar. Það hefur oft verið sagt
að andstæðurnar dragist hvor að
annari, um okkur mátti segja
að þar mættust skyldar sálir. Oft
sátum við á köldum steinbekkn-
um fyrir framan bókasafnið og
ornuðum okkur við framtíðar-
draumana eina. Við ætluðum að
gjörbreyta heiminum, Þú ert von-
andi ekki búin að gleyma því?
Ég ætlaði að finna aðferð til að
lækna krabbartiejn, og þú áttir
að hjálpa mér. Eitt kvöldið á-
kváðum við að fara til Kína, ann-
að kvöld ætluðum við til Ind-
lands, þriðja kvöldið voru það
myrkviðir Afríku, sem heilluðu
okkur. Hvílík ferðalög! Meðan
við töluðum um allt það, sem við
ætluðum að gera, lagði ég hand-
legginn yfrum þig og fann að
þú skalfst af kulda í þunnri
kápunni. Þú hefðir auðvitað átt
að fá sjóðheitt, nærandi súkku-
laði, en ég reyndi að verma þig
eins og ég gat með handleggn-
um.
Ég held, að ég hafi ekki bein-
línis spurt þig, hvort þú vildir
verða konan mín. Þess gerðist
ekki þörf. Okkur fannst það báð-
um sjálfsagt. Við áttum sömu
framtíðardrauma, sömu vonir,
óskir og þrár.
Svo komu fyrstu jólin þín að
heiman. Það var frost og storm-
ur. Þú hafðir alizt upp á mann-
mörgu heimili, þar sem ástúð,
sátt og samlyndi ríkti. Þú sagðir
fátt, en þú fékkst dökka bauga
undir augun, eins og þú grétir
á nóttunni. Auðvitað gastu alls
ekki farið heim.. Ferðin var of
löng og dýr. Ég reyndi að hugga
þig, en tókst það Víst miður en
skyldi.
„Bezt er að láta eins og það
séu alls engin jól“, sagðir þú
að lokum. „Við hugsum ekki um
gjafir eða annað þess háttar, og
minnumst ekki framar á jólin“.
Við unnum bæði á Jólanóttina,
svo að aðrir, sem gjarnan vildu
fá frí, gætu fengið það. Þegar
ég sótti þig í kaffið kl. hálf
ellefu, gætti ég þess að minnast
ekki á jólin einu orði. Þú barst
höfuðið hátt en augun gljáðu af ~
þreytu. Þegar við gengum fram
hjá stóra jólatrénu á sjúkrahús-
ganginum þoldir þú ekki að horfa
á það, en brast í grát. Þú varst
viðkvæm lítil stúlka — þá. Með
sjálfum mér sór ég þess dýran
eið, að ég skyldi bæta úr þessu
á einn eða annan hátt, og þá datt
mér í hug að nú skyldi ég halda
upp á afmælið þitt.
Um leið og ég hafði heitið
því að finna upp á einhverju
reglulega skemmtilegu þann 13.
febrúar, hættir þú skyndilega að
gráta og leizt á mig:
„Veiztu hvað mig langar til?“
sagðir þú. „Ég vil halda upp á
afmælið þitt þann 13. febrúar“.
„Hvar eigum við að gera það?“
spurði ég.
Við höfðum í engan stað að
hverfa. Þú bjóst í sambýli, og
dagstofa hjúkrunarkvennanna var
alltaf full af fólki. Þar að auki
sendi yfirhjúkrunarkonan okkur
ófagurt tillit ef hún sá minnstu
merki um það að við drægjumst
hvort að öðru. Ég hafði aðeins
litla herbergiskytru inn af fæð-
ingardeildinni. Og steinbekkirnir
fyrir framan bókasafnið voru
fremur kuldalegir í febrúar.
Þú nefndir rannsóknarstofuna.
„Hefurðu ekki lykil“, sagðir þú.