Ísfirðingur - 29.05.1971, Blaðsíða 2

2
ÍSFIRÐINGUR
Markmiðið er: Halldór
Mikilvægasta málið
Framhald aí 1. síðu
Það er sannfæring mín, að
slíkur félagssþroski er óvíða
eða hvergi nauðsynlegri en
gagnvart byggðum Vestf jarða
Vestfirðingar hafa orðið mjög
útundan að ýmsu leyti í sam
bandi við hinar nýju þarfir
velferðarþjóðfélagsins.
Heilbrigðisþjónustan á Vest
fjörðum er að ýmsu leyti
þannig, að ekki verður lengur
við unað. Á því sviði verður
að gera stórt átak, bæði í
sambandi við læknamiðstöðv-
ar, lækna í einstökum byggð-
arlögum a.m.k. háveturinn,
bætt sjúkraflug, o.fl.
Á sviði menntamála er
svipaða sögu að segja. Er hið
nýja grunnskólafrumvarp
verður að lögum, verður að-
staða hinna smærri staða að
ýmsu leyti erfiðari en nú er.
Menntaskóli á ísafirði er að
sjálfsögðu virðingarvert fram
tak. 1 kringum hann verður
að efla menntamiðstöð, en
það þarf þó einnig að gera
víðar í kjördæminu.
Vestfjarðaáætlunin fræga
átti að leysa, að því er virt-
ist, alla erfiðleika kjördæmis-
ins í samgöngumálum. Meta
ber það, sem vel hefur verið
gert í lagningu bættra vega
yfir heiðar og fjöll. Stað-
reyndin er hins vegar sú, að
sumar stærstu framkvæmd-
irnar voru alls ekki með í
þessari áætlun.
Afleiðingin er sú, að Vest-
firðingar eru nú engu betur
tengdir við vegakerfi lands-
ins en þeir voru áður. í
þessu sambandi ber hæst
Djúpvegurinn og vegagerð um
eða yfir hálsana í Barða-
strandarsýslu. Þessum fram-
kvæmdum verður að ljúka án
tafar, ef Vestfirðingar eiga
að geta kallazt í sambandi
við vegakerfi annarra hluta
landsins.
í símamálum, svo að eitt
dæmi enn sé nefnt af mörg-
um, hlýtur það að vekja
furðu allra, að ekki skuli
sama lágmarksgjald greitt
fyrir símtöl innan alls þess
svæðis, sem hefur sama
svæðisnúmer. í sumum þorp-
um er aðeins unnt að hringja
í 20 til 30 númer á lágmarks-
gjaldi. Hins vegar geta Reyk-
víkingar hringt í símanúmer,
sem skipta tugum þúsunda á
lægsta gjaldi.
Þannig mætti lengi nefna
dæmin, sem sýna hið breikk-
andi bil á milli dreifbýlis og
þéttbýlis. Þessari öfugþróun
verður að snúa við. Það er
ekki nóg að segja í orði að
við viljum byggja landið allt.
• ••
Við verðum að sýna það í
verki.
Jöfnuður með dreifbýli og
þéttbýli hefur ávallt verið og
er eitt stærsta baráttumál
Framsóknarflokksins. Það er
það enn í þeim kosningum
sem nú fara í hönd, ásamt
landhelgismálinu.
LANDHELGISMÁLIÐ
Um landhelgismálið hefur
verið mikið rætt og skal ég
ekki fjölyrða um það. Stað-
reyndirnar eru augljósar.
Við viljum færa landhelgin
út fyrir hafréttarráðstefnuna
1973 á meðan engin alþjóða-
lög takmarka víðáttu fisk-
veiðilögsögunnar. Þetta nefna
stjórnarflokkarnir „siðlausa
ævintýrapólitík“ og vilja bíða
þar til eftir ráðstefnuna, þrátt
fyrir þá staðreynd, að mikl-
ar líkur eru til þess, að stór-
veldin fái þar 12 sjómílna
lögsögu samþykkta sem al-
þjóðalög.
Til þess að þetta megi tak-
ast er jafnframt nauðsynlegt
að segja upp samningum við
Breta, sem heimilar þeim ein
hliða að vísa útfærslu okkar
til Alþjóðadómstólsins í Haag.
Það mega stjórnarsinnar
ekki heldur heyra nefnt. Þeir
telja það „siðlausa ævintýra-
pólitík" að ganga í nokkru
gegn vilja Breta.
Stjórnarflokkarnir skella
skollaeyrum við vitnisburði
sjómanna um stóraukna sókn
erlendra togara á íslandsmið
og fiskifræðinga um ofveiði.
Skoðanamunurinn á milli
okkar Framsóknarmanna og
stjórnarflokkanna er því aug-
ljós og meiri en orð fá lýst.
Framkvæmdir í landhelgis-
málinu geta ráðið sköpum um
framtíð þjóðarinnar og sjálf-
stæði.
KOSNINGARNAR 13. JÚNÍ
í kosningunum 13. júní næst
komandi er ekki sízt kosið
um það, hvort landhelgin
skuli færð út og hvort jöfn-
uði verði komið á milli dreif-
býlisins og þéttbýlis, eða
hvort viðreisnarstjórnin skuli
sitja áfram og dreifbýlið og
landhelgin látin bíða.
Um þetta er kosið. Hvern-
ig næst það? Hvernig verður
meirihluta stjórnarflokkanna
hnekkt?
Annar stjórnarandstöðuflokk
urinn, Alþýðubandalagið hef-
ur margklofnað, en klofnings-
brotin hafa þegar sundrazt
svo, að vonlaust er að þau
fái mann kjörinn. Að kjósa
hina sundruðu hjörð Frjáls-
lyndra og vinstrimanna er
Framhald af 1. síðu.
una. Fyrst árið 1951 þegar
hún var færð út í 4 mílur,
úr 3 mílum, fyrir Norður-
landi, síðan 1952 þegar fært
var út í 4 mílur umhverfis
landið allt. Þá voru grunn-
línur ákveðnar þannig að
landhelgin stækkaði verulega.
Loks árið 1958 þegar fært
var út í 12 mílur.
Sú stefna sem felst í til-
lögum ríkisstjórnarinnar var
fyrst mörkuð 1961, með
samningnum við Breta og
árið 1962 með samningnum
við Vestur-Þjóðverja. í þess-
um samningum við Breta og
V.-Þjóðverja eru þau ákvæði
m.a. að vilji íslendingar síðar
færa út fiskveðilögsöguna
frekar, þá skuli þeir tilkynna
Bretum og V.-Þjóðverjum út-
færsluna með 6 mánaða fyrir-
vara, og fallast á að láta Al-
þjóðadómstólinn í Haag fella
úrskurð í málinu ef Bretar
eða V.-Þjóðverjar óska þess,
og þá um leið að hlýta úr-
skurði dómstólsins. Með þessu
ákvæði er framkvæmd lag-
anna um vísindalega verndun
fiskimiða landgrunnsins ekki
lengur íslenzkt innanríkismál.
Nær allar þjóðir heims búa
við landhelgi og fiskveiðilög-
sögu, sem þær hafa sjálfar
ákveðið einhliða. Þetta á-
kvæði um málskot til Haag-
dómsins er einstakt í sinni
röð. — Þegar samningurinn
var gerður lýsti talsmaður
Framsóknarflokksins á Al-
sannarlega réttnefnt „að
kasta atkvæði sínu út um
gluggann".
Framsóknarflokkurinn er
einhuga flokkur í sókn. Hann
einn getur hnekkt meirihluta
stjórnarflokkanna. Þetta
verða stjórnarandstæðingar í
hverju kjördæmi að yfirvega
af fullri ábyrgð, ekki sízt
Vestfirðingar, þar sem óá-
byrg ævintýramennska gæti
leitt til þess, að Sjálfstæðis-
flokkurinn fengi þrjá menn
kjörna og viðreisnarstjórnin
haldi meirihluta sínum.
Svo mun þó ekki fara.
Stjórnarandstæðingar eru í
meirihluta á Vestfjörðum.
Auk þess skortir aðeins
herzlumuninn til þess að
senda einn þann harðasta
stjórnarandstæðing og sann-
asta Vestfirðing, sem ég
þekki, á þing, Halldór Krist-
jánsson, þriðja manninn á
lista Framsóknarflokksins.
Steingrímur Hermannsson.
þingi því yfir að flokkurinn
liti á samninginn sem nauð-
ungarsamning sem gerður
væri frammi fyrir hótun um
áframhaldandi valdbeitingu
af hálfu Breta.
í þessum samnningi við
Breta er ekkert uppsagnar-
ákvæði, en enginn samningur
er óuppsegjanlegur, allra síst
þegar um lífsbjargarmál er
að ræða. Fjölmargar þjóðir
hafa síðan þessi samningur
var gerður fært einhliða út
landhelgi sína, og sú stefna
að strandríkin beri einhliða
réttur til að ákveða ladhelgi
sína í samræmi við landfræði-
legar, félagslegar og efna-
hagslegar aðstæður og þarfir
hefur öðlast miklu meiri
skilning. Skilningur þjóðanna
á því að sömu reglur hljóti
að gilda um hafsbotninn, eins
og um hafið yfir honum hef-
ur einnig aukizt, en það er
viðurkennt á alþjóðavettvangi
að strandríkjum beri réttur
til auðæfa botnsins á öllu
landgrunninu.
Ágreiningurinn í landhelgis-
málinu er ekki um tiltekinn
dag, einsog sumir Sjálfstæðis
menn halda fram. Ágreining-
urinn er um það hvort nú
skuli ákveða athafnir í stað
orða. Á að ráðast í stækkun
landhelginnar eða á að láta
sér nægja það eitt að kjósa
nýja 5 manna nefnd til að
semja frumvarp til laga um
rétt íslendinga til landgrunns
ins. Tillaga ríkisstjórnarinnar
segir ekkert um ákvæðin um
stækkun landhelginnar. Hins
vegar felur tillaga stjórnar-
andstæðinga það í sér að á-
kveðið verður að stækka land
helgina, og ákveðin tímasetn-
ing. Þetta eru meginatriði.
Framhald af 1. síðu.
þjóðar hvernig það ræðst.
Ég hef í ræðu og riti reynt
að túlka lífsskoðun mína og
vinna gagn þeim viðhorfum
sem ég trúi að séu til al-
mennra heilla.
Ég er Framsóknarmaður
vegna þess, að Framsóknar-
flokkurinn er félagshyggju-
flokkur og dreifbýlisflokkur
Jafnframt er því lýst yfir
að samningurinn við Breta
og V.-Þjóðverja geti ekki
talist bindandi vegna mjög
breyttra viðhorfa.
Við hljótum að verða að
færa út landhelgina svo fljótt
sem unnt er. Fiskimiðin um-
hverfis landið eru sá grund-
völlur sem okkar efnahags-
kerfi byggist á. Með þyí að
bíða köllum við yfir okkur
síaukna ásókn erlendra veiði-
skipa á fiskimið okkar. Öll
fjarlægari fiskimið umhverfis
okkur eru nú þegar fullnýtt
og mörg lokuð. Vegna tak-
markana á öðrum miðum er
sókn útlendinga vaxandi. All-
ir stofnar gæðafisks við
strendur íslands eru þegar
fullnýttir, um það er enginn
ágreiningur. En eftir hverju
á þá að bíða þegar svo er
komið?
Staðreyndirnar blasa við.
Fiskimiðin við strendur lands
ins og á landgrunninu verður
að vernda. Hvað sem líður
samningnum við Breta verð-
ur að færa út fiskveiðilög-
söguna. Það þolir enga bið.
Hér hljóta athafnir að koma
í stað orða og engin bið eftir
alþjóðaráðstefnu getur rétt-
lætt frestun á útfærslu.
Þeir alþingismenn sem kosn
ir verða í næstu kosningum
ráða ferðinni í landhelgis-
málinu. Sú krafa verður til
þeirra gerð að þeir skilji að
landhelgismálið er mesta sjálf
stæðismál okkar í dag og
gæfa íslenzku þjóðarinnar er
undir því komin að þeir skilji
að íslenzka þjóðin vill ekki
semja við neina þjóð um auð-
æfi landsins, landgrunnsins
og hafsins yfir því, enda eru
þau auðæfi undirstaða að vel-
megun þjóðarinnar.
á þann veg, að hann vill fram
för landsins alls, en það trúi
ég að sé þjóðinni í heild fyr-
ir beztu.
Ég legg málin í dóm kjós-
enda í trausti þess, að ég hafi
hvergi blekkt þá né svikist
að þeim, en þeir viti, hvaðan
ég kem og hver ég er.
Halldór Kristjánsson.
Þökkum kærlega heimsóknir, gjafir, skeyti og alla
vinsemd okkur sýnda á gullbrúðkaupsafmæli okkar
15. maí s.l.
Petrína Þórðardóttir
Sigurbaldur Gíslason.
Bjarni Guðbjörnsson.
Framfarir landsins alls