Monitor - 01.07.2010, Blaðsíða 9

V
A
L
A
G
R
A
N
D
Þjóðskrá er búin að samþykkja að Vala Grand sé
kona, en það er reyndar eitthvað sem hún komst
sjálf að þegar hún var barn. „Ég fékk ekki að
fermast í jakkafötum, en ég var í dragt í veislunni,“
segir Vala sem hefur aldrei verið í vafa um hver
hún er og aldrei verið feimin við að vera hún sjálf.
„Ég var rekin úr grunnskóla í viku því ég lamdi gaur
með stól fyrir að kalla mig „hommadjöful“. Ég hef
alltaf verið svona karakter, ég læt ekki vaða yfir
mig. Þegar ég var yngri var ég alltaf að lenda í slag
við þá sem sögðu að ég væri ekki stelpa,“ segir Vala.
Vala er ættuð frá Filippseyjum en fluttist til
Keflavíkur með móður sinni þegar hún var tveggja
ára. Í dag býr hún í Breiðholti með kærasta sínum,
Baldvin Vigfússyni. Vala er 24 ára og er að eigin
sögn yngsta manneskjan sem gengist hefur undir
kynleiðréttingaraðgerð á Íslandi. Hún er menntuð
í snyrtifræði en hefur ekki ákveðið hvað hún tekur
sér fyrir hendur þegar hún hefur jafnað sig eftir
aðgerðina.
Vala er óhrædd við að tala um málefni sín og
segir skoðun sína hvort sem fólki líkar betur eða
verr. „Þegar ég vaknaði eftir aðgerðina spurði ég
læknana hvort ég mætti fá eistun með mér heim
í krukku. Læknarnir voru bara: „Nei!“ Mig langaði
svo að fá að eiga þau. Þetta eru tólin mín og mig
langaði að geta sýnt fólki þau þegar það kemur í
heimsókn,“ segir Vala og hlær. Hún var svo elskuleg
að eyða hádegi með Monitor, þrátt fyrir að vera enn
að jafna sig eftir aðgerðina.
Segðu mér frá ferlinu, frá því þú áttaðir þig á því
hver þú varst í raun og veru og þar til þú gekkst
undir aðgerðina.
Ég er búin að vera í þessu prógrammi í 14 ár. Ég
fór fyrst til geðlæknis og sálfræðings þegar ég var
nýfermd. Þegar ég var unglingur vissi ég ekkert. Ég
veit ekki hversu miklum peningi mamma og pabbi
eyddu í lækna, en það borgaði sig. Ég fór frá lækni
til læknis, frá geðlækni til geðlæknis og sálfræðingi
til sálfræðings. Það vissi enginn hvert átti að
senda mig, þetta var svo nýtt og ég var svo ung
þegar ég uppgötvaði mig. Anna Kristjáns var eina
manneskjan sem hafði komið fram í fjölmiðlum og
talað um þetta á Íslandi. Á endanum var fundinn
einn læknir sem er sérfræðingur í þessu, hann
heitir Óttar Guðmundsson. Ég er búin að vera hjá
honum í mörg ár og hann er búinn að fylgjast með
mér blómstra. Hann þurfti að komast að því hvort
ég væri viss um þetta allt. Ég var hjá Óttari í mörg
ár en tók svo eitt ár í pásu. Þá var ég búin að prófa
ansi mikið og alveg „go around“. En það eina sem
ég gat ekki gert var að sofa hjá stelpu. Núna nýlega
spurði læknirinn mig hvort ég væri jómfrú og ég
bara: „Já, ég er að fara að deyja sem jómfrú!“
Þú hefur ekki efast í eina sekúndu
um að fara í aðgerðina?
Aldrei.
Segðu mér frá nafninu þínu.
Ég hef oft verið spurð að því hvar ég fékk
nafnið „Grand“ og hvort ég hafi
tekið það upp því ég sé svo
„grand á því“. En ég heiti
í raun og veru Vala
Grand Gregory.
Afi minn
heitir Grand Gregory og fjölskyldan mín úti í
Filippseyjum á skóla sem heitir Grand Gregory
High School. Ég var að fá nýtt debetkort með
nafninu Vala Grand um daginn. Svo átti ég að
skrifa nafnið mitt á kortið og skrifaði óvart Valur
Grand, sem er upprunalega nafnið mitt.
Hvenær fórstu að láta kalla þig Vala?
Ég hef notað Völu-nafnið síðan ég var krakki.
Fyrst kallaði ég mig samt Brandy Wahlberg, þegar
ég var í 8. til 10. bekk. Eigum við að ræða það
eitthvað? Gamli íþróttakennarinn minn þekkir
mig ennþá bara undir því nafni. En ég fékk að
breyta nafninu mínu löglega og taka upp nafnið
Vala fyrir fjórum mánuðum.
Hvernig hefur fjölskyldan þín tekið þessu öllu?
Veistu, ég væri ekki hérna án mömmu og
pabba. Það er ekkert ódýrt að fara til læknis eða
sálfræðings, en þau sendu mig út um allt til þess að
reyna að hjálpa mér.
Hvernig er að vera transgender á Íslandi í dag?
Ég er eiginlega búin að fá ógeð af þessu trans-
orði. Þó að það verði alltaf fólk sem flokkar mig
sem trans þá er ég bara orðin kona. Ég er kona
með transsexual-reynslu. Þú ert trans-kona þegar
þú ert að fara í gegnum ferlið. Þaðan kemur þetta
transsexual-orð, af orðinu „transforming“. Þú ert
að breytast og gera þig tilbúna til að endurfæðast.
Það er einmitt það sem þetta er, endurfæðing. Ég
er ekki einhver kynskiptingur, ég er kona í dag. Mér
finnst það bara blessun að hafa fengið að prófa að
vera bæði kynin.
Þú ert einn allra þekktasti Íslendingur sem hefur
gengist undir svona aðgerð og hefur talað mjög
opinskátt um þessi málefni. Kanntu vel við að
vera talskona fólks í þinni stöðu?
Mig langar að minnsta kosti mikið til þess að
upplýsa fólk og segja því að þetta er eitthvað sem
ég valdi ekki. Þetta er eitthvað sem ég var, þetta
er eitthvað sem ég fæddist með. Ég get ekki talað
fyrir allar, en þetta á örugglega við um hinar líka.
Þótt Ísland sé lítið eru alveg andskoti margir hérna
í minni aðstöðu, en það er bara enginn sem vill
koma fram og tala um þetta. Það vantar sterka
karaktera. Ég er algjörlega að sjá um að koma fram
fyrir hönd fólks í minni stöðu og ég held að mér
hafi gengið mjög vel við það. Ef saga mín getur
hjálpað fólki á einhvern hátt þá er ég tilbúin að
segja hana. Ég er búin að berjast mikið fyrir mínum
réttindum. Ég spurði læknana og geðlæknana hvort
ég væri með öll sömu réttindi og kona. Svo ætla ég
að tékka á því, þegar ég er búin að láta setja júllur
á mig, hvort ég megi taka þátt í Ungfrú Ísland. Ef
ég er með réttindi eins og kona þá ætti ég að fá að
taka þátt í Ungfrú Ísland.
Gætirðu í alvöru hugsað þér að
taka þátt í Ungfrú Ísland?
Já. Bara upp á gamanið. Ég er ekkert að segja að
ég ætli að vinna keppnina, en það yrði ótrúlega
góð staðfesting á mínum réttindum ef ég fengi að
taka þátt. Það væri bara asnalegt ef þeir myndu
segja: „Hún má ekki keppa því hún var með typpi“.
Ef ég má taka þátt, þá er ég búin að sanna allt og
staðfesta fyrir sjálfri mér að ég er kona. Hvernig
gætu þeir sagt að ég sé ekki kona þegar ég er komin
með píku? Ef það verður eitthvað kjaftæði, þá verða
vandræði og vesen, ég er ekki að grínast.
Við hvað starfar þú?
Núna er ég bara að slappa af og finna mig aftur,
enda sagði læknirinn mér að taka því rólega. Ég
veit ekkert hvað ég ætla síðan að gera. Eina sem ég
er búin að vera að gera núna er að horfa á Queen
Raquela-myndina sem ég lék í. Ég er búin að vera
bara: „Vá hvað ég er vangefin þarna“. Þetta er
geðveikt fyndin mynd, ég mæli með henni.
Gætirðu kannski hugsað þér að verða leikkona?
Ég væri til í að vera leikkona, ég gæti það. Það
eru allir að segja við mig að ég eigi að vinna í
sjónvarpinu. En íslenskan mín er ekki nógu góð, ég
kem alltaf með enskuslettur og fallbeygi vitlaust.
Ég tala náttúrulega filippseysku, íslensku og ensku,
þannig að maður ruglar þessu aðeins saman.
En ég væri allavega til í að vinna við eitthvað í
skemmtanageiranum. Ég er förðunarmeistari
og áður en ég fór í aðgerðina tók ég eina önn í
hárgreiðslu. Svo þurfti ég að taka hlé á því til að
undirbúa mig fyrir aðgerðina. Ég þurfti að hætta
á hormónunum í heilan mánuð og trúðu mér, þú
myndir ekki vilja að ég væri konan þín þá. Eftir að
vera búin að dæla í sig hormónum í eitt og hálft ár
og þurfa allt í einu að hætta á þeim... ég var brjáluð.
Greyið Baldvin! En hann er svo æðislegur.
Hvernig fóru skapsveiflurnar með sambandið?
Ég sendi hann alltaf út. Ég sagði bara: „Farðu út
núna!“ Hann bara: „Strákar, ég er að koma yfir til
ykkar núna!“ Þetta bara fylgir þessu.
Hvernig voru strákamálin hjá þér áður fyrr, áður
en þú byrjaðir í sambandi og áður en þú fórst í
aðgerðina? Sagðir þú strákum alltaf hvernig var í
pottinn búið?
Ég get alveg viðurkennt að þegar ég var yngri
var ég svolítið smeyk við það og þá var ég svolítið
mikið í Könunum, þegar herinn var hérna. Ég er
búin að upplifa þvílík ævintýri, en ég sagði alltaf
við fólk að ég væri trans. Ég var bara búin að fá nóg
af íslenskum strákum því þeir voru alltaf eitthvað:
„Við erum að dúllast saman, en enginn má vita
af því.“ Eins og þeir skömmuðust sín fyrir mig og
ég fékk bara ógeð á því. Mér leið eins og ég væri
ekki mennsk. En það eru helvíti margir strákar að
gefa mér auga í dag, eftir aðgerðina. Og ég sem er í
sambandi! Ég þoli ekki svona. Allt í einu núna vilja
þeir eitthvað.
Færðu mikla athygli frá strákum?
Ég finn alveg fyrir henni. Það er líka erfitt að fara
á djammið og það er verið að klípa mann í rassinn,
svo veit maður ekkert hver það er. Karlmenn á
Íslandi eru bara svo graðir og þeir
eru forvitnir. Ég held að þeir vilji vita
hvernig það er að vera með mér. En
Texti: Björn Bragi Arnarsson bjornbragi@monitor.is
Myndir: Ernir ernir@mbl.is
9FIMMTUDAGUR 1. JÚLÍ 2010 Monitor
Vala Grand gekkst undir kynleiðréttingaraðgerð
á dögunum. Hún ræddi við Monitor um aðgerðina,
strákamálin, sambandið við Baldvin, hugsanlega
þátttöku í Ungfrú Ísland og hvernig það er að
vera loksins orðin kona eftir margra ára bið.
Á 60 SEKÚNDUM
Tónlist sem þú hlustar mikið á:
R‘n‘B. Rihanna, Pussycat Girls,
Beyonce og allt svona „girly“.
Sjónvarpsþáttur sem þú fílar:
Despó og Sex and the City. Ég er
líka komin inn í True Blood núna.
Hlutur sem þú getur ekki verið
án: Stafurinn minn.
Það sem þú hræðist mest: Að
gatið mitt lokist núna.
Heitasti karlmaður fyrir utan
Baldvin: Eminem. Ég var að horfa
á nýja myndbandið hans og ég var
bara: „I would tap that!“ Og Baldvin bara: „Ég líka.“
Þinn helsti veikleiki: Ég er of hreinskilin.
Persóna sem þig langar að hitta: Tyra Banks eða
Jessica Alba.
Matur sem þú elskar: Hrísgrjón. Ég get borðað
hrísgrjón með hverju sem er.
heim í krukku
Vildi fá eistun