Ísfirðingur - 11.12.1991, Qupperneq 8

8
ISFIRÐINGUR
Birna Hauksdóttir:
Sendibréf frá Swakop
Það er alltaf forvitnilegt að frétta af samlöndum sem
búa fjarri ættjörðinni. Því fjær sem þeir eru og því fram-
andlegri sem siðir landanna birtast okkur þeim mun fróð-
legra er að heyra af þeim.
Birna Hauksdóttir (dóttir Sonju Hjálmarsóttur í M.í.)
er ein þeirra íslendinga sem hleypt hefir heimdraganum.
Isfirðingur hafði spurnir af þessu og leitaði frétta frá henni.
Þær berast hér í formi sendibréfs hennar til Magdalenu
Sigurðardóttur. Bréfíð er skrifað í fyrravor, en barst svo
seint að blaðið var farið í sumarleyfí og náðist ekki að birta
að fyrr, enda hið besta efni í jólablað.
Hér skal ekki lengdur formálinn, en þess má geta að
myndirnar bárust síðar. Og hefst þá lesturinn:
Komdu sæl Magdalena. Ég fékk
hréfið frá þér fyrir um mánuði síð-
an og þú verður að fyrirgefa hvað
það hefur dregist hjá mér að svara.
Ég veit nú ekki hvort ég er svo
snjöll að skrifa greinar, en ég get
reynt. Og það er þá bcst að byrja.
ÆVINTÝRIÐ HEFST
Það var seinnipartinn í septem-
ber sem ég fékk þær fréttir að við
ættum að fara út 6. október. Mað-
urinn minn hafði farið út í ágúst
með fjórum öðrum mönnum. Þeir
voru að fara á vegum Þróunarsam-
vinnustofnunar Islands til að að-
stoða Namibíumenn við fiskveið-
ar. Fyrir var einn fiskifræðingur,
einn tölvufræðingur og svo verk-
efnisstjóri. Það var mikill spenn-
ingur fram að brottför og voðalega
fannst mér tíminn lengi að líða.
Eldsnemma 6. október vorum
við svo mættar út á flugvöll, þrjár
konur með níu börn. (Hinar kon-
urnar komu út 3. nóvember og
núna eru í Swakopmund 6 íslensk-
ar fjölskyldur með 11 börn og svo
tveir einstaklingar). Flugferðin
Swakopmund 20.05.91
Swakop eins og vin í eyðimörk-
inni, því það er mikið af gróðri í
bænum og sérstaklega mikið af
pálmatrjám.
STÉTTAIVHJNUR MIKILL
Bærinn skiptist í þrjú hverfi:
Hverfi svartra, sem heitir Mon-
desa og eru þar mest megnis skúrar
og engin þægindi, hvorki vatn, raf-
magn né hreinlætisaðstaða. Svo
kemur hverfi litaðra, Tamariskia.
Þar eru svona sæmileg hús og bæði
rafmagn ogvatn. Aölokum kemur
hverfi hvítra, Vineta, sem er eins
og gefur að skilja mjög fallegt og
mikið af gróðri og fallegum húsum
þar.
Stéttaskipting er mikil og hvítir
tróna efst á toppnum, þar næst
litaðir og svo koma svartir alveg
langneðst í samfélagsstiganum.
Það er skrítið, að bara með því að
vera hvít crum við komin í heldri
manna tölu. Litaðir vinna við af-
greiðslustörf en svartir koma ekki
nálægt því. Þeir mega að vísu af-
greiða en þeir mega ekki koma
nálægt peningakassanum. Þeir
Greinarhöfundur við Viktoríufossa.
sitja til borðs með okkur og fyrstu
matmálstímarnir voru alveg kval-
ræði. Húnsatystástólnumogekki
nóg mcð það, hcldur hálfsneri hún
sér undan og velti svo hnífapör-
unum á diskinum, þar til ég var
skíthrædd um að hún myndi missa
allt á gólfið. Og ckki bættu krakk-
arnir ástandið, því þeim þótti þetta
skrýtið athæfi og voru ekkert að
liggja á þcirri skoðun sinni. En
þetta fór dagbatnandi eftir því sem
enskan okkar lagaðist og núna telst
hún til fjölskyldunnar svona eftir
því sem hægt er, því hún á auðvit-
að sína eigin fjölskyldu.
En sagan er ekki öll búin, því
við fengum vinnumann og hann
talar bara afrikaans. Svo nú situr
hann yst á stólnum, veltir hnífa-
pörunum og brosir við öllu sem ég
segi. Ég er að reyna að tala ensku
við hann, en ég hugsa að ég gæti
alveg eins talað íslcnsku eins og
ensku.
„FÁÐU ÞÉR BYSSU“
Það er mjög algengt að innfædd-
ir tali 3-4 tungumál. Þeir tala all-
flestir afrikaans og sitt eigið tungu-
mál. Svo tala margir þeirra esku
og 1- 2 ættbálkamál. Það eru fjórir
stórir ættbálkar í Namibíu og tugir
minni ættbálka. Það er mikið at-
vinnuleysi meðal innfæddra og á
hverjum einasta degi bankar ein-
hver upp á hjá okkur og biður um
vinnu. Það er líka mikið um þjófn-
aði og hefur okkar fjölskylda farið
sérstaklega illa út úr því. En það
hafa líka komið upp spaugileg at-
vik með þjófnað eins og þegar
ruslatunnu var stolið frá einni fjöl-
skyldunni og með öllu ruslinu í.
Þcim fannst það þó bót í máli að
losna við ruslið.
Það eru rimlarfyriröllum glugg-
um í Vineta og langflestir eru með
hunda. Við fengum okkur hund
sem er á stærð við meðal kálf, en
alveg meinlaus. Það þorir samt
enginn inn í garðinn, sem ekki
þekkir hundinn, þannig að við
höfum verið laus við þjófnað síðan
hann kom. Mannslíf eru ekki
mikils metin meðal innfæddra og
eitthvað er um ættbálkadeilur. Til
dæmis var vinnukonan mín,
Kristín frá vinnu í heilan mánuð
vegna slagsmála sem hún lenti í.
Tilefni slagsmálanna var það að
einhverri stúlku fannst hún of fínt
klædd og réðist á hana. Svo ekki
þarf nú mikið til. Kristín tilkynnti
mér eftir einhvern þjófnaðinn að
ég ætti að fá mér byssu. Ég fór nú
að segja henni að ég kynni ekki á
byssu, en hún var fljót að finna
lausn á því máli. Hún skyldi bara
skjóta þjófana fyrir mig. En þar
sem við erum með ung börn og
ekkert sérstaklega hrifin af skot-
vopnum slepptum við því að fá
okkur byssu.
í ÞYSKUM SMÁBÆ
Fyrir utan þjófnaðina er mjög
gott að búa hér í Swakop. Þetta er
þýskur bær og mjög formfastur.
Þjóðverjarnir eru mjög stoltir af
sínum þýska uppruna og tala alveg
hreina þýsku.
Það er starfrækt námufélag
hérna, Rössing-Mines. Þegar það
byrjaði kom mikið af ungu ensku
fólki hingað og það hleypti lífi í
bæinn, og það er mikið félagslíf á
vegum Rössing fólksins.
Listalífið er gott og mikið um
tréútskurð frá ættbálkunum
norður í landi. Þeir ferðast hingað
langar leiðir með sinn tréútskurð
og hafa fastan dvalarstað á einu
götuhorninu hérna í bænum. Þar
eru þeir allan sólarhringinn og
selja. Sumt af því sem þeir selja
eru hrein listaverk og alveg ótrú-
lega falleg. Einnig er hér mikið um
minjagripabúðir. Verðlag er mjög
lágt á matvælum, fatnaði og létt-
víni, en rafmagnsvörur eru svipað
dýrar og heima. Það er óhætt að
borða allan mat og drekka vatn úr
krönunum. Okkur finnst stundum
að við séum ekki í Afrfku heldur
þýskum smábæ.
hingað út gekk vel og við lentum á
flugvellinum í Windhoek sólar-
hring seinna. Windhoek er höfuð-
borg Namibíu og mjög falleg borg.
f raun er Windhoek eins og hver
önnur vestræn borg með öllum
þægindum og stóru verslunar-
hverfi, sem við íslensku konurnar
höfum notað okkur óspart.
Við keyrðum til Swakop daginn
eftir. Framan af var leiðin falleg og
þó nokkur gróður, en eftir því sem
nær dró Swakop var minni gróður
og loksins bara eyðimörk. Swakop
er við ströndina og loftið þar frem-
ur svalt, miðað við það sem gerist
innar í landinu. Mér skilst að
Swakop sé nokkurs konar Florída
Namibíu. Það býr allmikið aföldr-
uðu fólki hérna og yfir sumartím-
ann (nóv.-febr.) þrefaldast íbúa-
fjöldinn. Flest allir sem koma eru
að flýja hitann í höfuðborginni,
sem verður víst ansi mikill á þess-
um tíma.
Það er skrítin tilfinning að keyra
í auðninni og allt í einu reis
vinna mestmegnis sem þjónustu-
fólk og við flestöll skítverk sem
þarf að vinna í bænum. Meðal-
vikulaun vinnufólks sem vinnur 8
tíma á dag 5 daga vikunnar eru um
200 rönd (ca. 4.500 ísl. kr.).
AF VINNUHJÚUM
Ég var nú ekkert sérstaklega
hrifin af því að fá vinnukonu, en
þar sem mannskepnan er fljót að
aðlagast er ég komin með bæði
vinnukonu og vinnumann núna.
Vinnukonan mín er tvítug
Damarastúlka. Hún er mjög indæl
og talar góða ensku. En það tók
tíma fyrir okkur að venjast hvor
annarri. Fyrst sagði hún „yes,“ við
öllu sem ég sagði við hana, þótt
hún skildi ekki orð, og olli það tals-
verðum misskilningi okkar á milli.
Ég bað hana kannski að þrífa
búrið, hún sagði „yes,“ brosti sínu
blíðasta og fór heim. Eftir stóð ég
eins og álka og skildi ekki neitt í
neinu. Henni var meinilla við að
Þetta ereinmitt rétta ímyndin. Svona búa innfæddir í Namibíu.