Nýr Stormur - 16.12.1966, Side 6

s
FÖSTUDAGUR 16. DES. 1966.
Blöðin skrifa mikið um „verð-
stöðvunarfrumvarp“ ríkisstjórn-
arinnar og að vonum.
Hér er í rauninni um merki-
legt mál að ræða, sem löngu
hefði átt að vera komið fram.
Það gegnir því furðu hversu
róiega Alþingi tekur því að af-
greiða málið og bendir í þá átt
að því firinist ekki mikið til þe$s
koma!
Ef hér er um þvílíkt bjargráð
og forsvarsmenn stjórnarinnar
vilja vera láta, því er málið þá
ekki hespað gegnum þingið, þar
sem öruggur þingmeirihluti er
fyrir því og að því er virðist,
engin andstaða Af hverju er ekki
hafist handa til þess að koma í
veg fyrir verðhækkanir og ganga
úr skugga um, hvort þær hafi
ekki orðið síðan 1. ágúst?
jíf ríkisstjóminni er í raun og
veru alvara með, að láta til skar-
ar skríða gegn verðbólgunni,
þarf annað en kjaftæði, jafnvel
þótt það sé leitt inn á Alþingi.
Það er staðreynd að vörur og
ýmis þjónusta hefir þegar hækk-
að síðan 1. ágúst og er enn að
hækka. Það er líka staðreynd,
að ríkisstjórnin kemur ekki í
veg fyrir þessar hækkanir með
hótunum eða heimildarlögum,
sem ef til vill verða aldrei notuð.
Það, sem virðist liggja einna
næst í þessu máli, er það að
frumvarp þetta er notað í áróð-
ursskyni og loforða, sem eink-
um eru í því fólgin, að fá verka-
lýðsfélögin til að bíða með kröf-
ur sínar, eða falla að öllu frá
þeim. |
Engum aettur í hug að hægt
væri að framkvæma þessi lög,
svo nokkru næroi, nema með öfl-
ugu verðlagseftirliti og fjölda
nýrra starfsmanna verðlagsskrif-
stofunnar.
Sú ríkisstjóm og málgögn
hennar, sem ekki hafa þreyzt á
því í átta ár, að tala um frelsi
og frjálst framtak, verður nú að
boða stöðvunarstefnu á þessum
dáðu hugtökum sínum.
Það er aumt fyrir stjórnmála-
menn, sem ekki vita fótum ann-
arra en sjálfra sín forráð, en taka
samt að sér það hlutverk, að
verða að kingja öllum stóm orð-
unum, svo ^ð segja í sömu and-
ránni og þau eru sögð.
Neyðin kennir hinsvegar nakt-
ri könu að spinna og nú verður
ríkisstjórnin í allri sinni nekt að
fara að vefa nýja þræði. Þó að
stiórnarherrarmr og málgögn
þeirra vilji láta líta þannig út
að nóg sé að stjórnin hafi for-
ystu um stöðvun kaupgjalds og
verðlags, þá mun fljótlega koma
í ljós, að slíkt verður ekki gert
nema með einhverskonar þving-
unum og valdi.
Jafnvel þótt ráðherrarnir af-
söluðu sér bitlingum sínum og
fengju þau störf öðmm er hefðu
tíma til að viriria þau — jafnvel
þótt þeir neituðu sér um einka-
bíla, með einkabifreiðastjórum
og færu á milli húsa, ánnaðhvort
fótgangaridi eða í almennings-
vögnum, að hætti annarra ráS-
herra víða um heim — jafnvel
þótt þeir drægju úr veizlukostn-
aði sínum og risnu og keyptu
áfengi og tóbak, eins og annað
fólk, ef þeir þyrftu — jafnvel
þótt þeir ferðuðust á öðm far-
rými í hinum tíðu siglingum
sínum og létu sér naágja að búa
á túristahótelum; þar sem þeir
ættu heima, þá myndi allt þetta
og ekkert áf þesSu megna að
stöÖVfi það blinda og æðis-
gengna kapphlaup, sem nú geys-
ar í þesu landi um veraldleg
verðmæti og sem ríkisstjórnin á
drjúgan þátt í með hinu yfir-
lætislega velmegunarhjali sínu
undanfarin átta ár.
Þessvegna er ekki um neina
foi-ystu af hennar hendi að ræða.
Hér er því raunverulega aðeins
um tilmæli hennar til þjóðarinn-
ar að ræða, að ganga ekki leng-
ur áfram hinn breiða veg, sem
hún sjálf, hefir búið þegnum
þessa lands og nú virðist enda
á hengibrún. Nær væri ríkis-
stjóminni, að segja þjóðinni, að
brautin liggi eins og Háahlíðin
— það sé ekki hægt aé komast
í gegn, heilu og höldnu nema
fara hringinn, til baka. Og nógu
erfitt samt!
Ef „verðstöðvunarfrumvarp-
ið“ verður að lögum og ríkis-
stjómin notar heimild sína, verð
ur hún að beita einhverskonar
valdi, og fer þá að verða lítið
úr öllu frelsisbullinu.
GJALDEYRISVARASJÓÐUR-
INN OG GENGISLÆKKUN
I Morgunblaðinu á sunnudag-
inn var er sagt frá „Sveiflum á
erlendum mörkuðum" og kennir
þar ýmissa grasa að venju. Kem
ur þar í ljós að rithöfundar
Morgunblaðsins eru ekki með
öllu „fattlausir". Þar stendur
sem sé þetta: En þessar miklu
sveiflur á verði útflutninvsfram-
Ieiðslu okkar ættu að verða til
þess að skilningur ykist á nauð-
syn þess að nota kúfinn af afla-
verðmætinu í mestu góðæmm
til jöfnunar verðs, begar verr
gengur, til dæmis með myndun
verðjöfnunarsjóðs, í stað þess að
veita öllu fjármagninu út í þjóð
Iífið, sem óhjákvæmilega hlýtur
að leiða til verðþenzlu."
Það er nú það, og þetta stend-
ur í sjálfp Morgunblaðinu. Höf-
undur hefir greinilega lesið sög-
una um mögru og feitu kýrnar
hans Faraós, en það hafa hús-
bændur hans í ríkisstjóminni á■
reiðanlega ekki gert. Það er i
rauninni óþarfi að gera þessa
málsgrein að frekara umtalsefni.
Blaðið gerir ráð fyrir ao enginn
af lesendum Nýs Storms sé svo
skyni skroppinn að hann geri
sér ekki þegar Ijósan áfellisdóm-
inn, sem blaðið kveður yfir ríkis-
stjóm flokks síns, síðastliðin' 8
ár. Þeirri stjórn, sem einmitt hef-
ir lifað þessi „mestu góðæri“,
sem sögur fara af og farið þver-
öfugt að, en lagt er til í máls-
greininni, sem er óvenjulega vit-
urleg, ef tillit er tekið til þess
hvar hún stendur. Hinsvegar get
ur blaðið ekki að þyí gert þótt
ritstjórar Morgunblaðsins álíti
lesendur sína á svo lágu vits-
munastigi, að jafnhliða þessu,
sé hægt að þakka stjórninni vel
unnín verk og klæðast í biðils-
buxur á ný.
Til þess að undirstrika þessa
fyrri yfirlýsingu sína fer greinar-
höfundur áð tala um gjaldeyris-
varasjóðinn, sem er í raun og
veru sú eina af hinum fáu skraut
fjöðrum í hatti ríkisstjórnarinn-
ar, sem eitthvað blaktir. Þótt
gjaldeyrisvarasjóðurinn nægi ís-
lendingum fyrir nægum birgð-
um af kexi og kökum í 10—15
ár, að fenginn reynzlu, þá nem-
ur hann þó ekki meiru en sem
nemur rúmlega þriggja mánaða
útflutningi. Á móti koma svo
ríkisskuldir, sem em helmingi
hæmi og ábyrgðarskuldir banka,
sem nema álíka upphæð. Og svo
segir „sjeníið" á Mogganum:
„Áður hefði naumast Verið
rætt um önnur úrræði til að
mæta aðsteðjandi vanda en
gengislæklrun. Nú kemur engum
slíkt í hug í alvöru, enda að-
staða okkar þannig, að engin vá
er fyrir dymm, þótt nokkuð
gangi á gjaldeyrisvarasjóðina.“
Hvað segja útgerðarmennimir
um' þessa speki í málgagni
þeirra, en guð láti gott á vita.
Þeir á Mogganum em ef til
vill búnir að finna ráð til að
rétta við hag hraðfrystihúsanna
— koma togurunum á flot —
koma bolfiskveiðunum i gang.
Gjaldeyrisvarasjóðurinn verður
ekki lengi að fjúka, ef nota á
hann til þeitra hluta og hætt er
við að skammt hrökkvi, þótt rík-
isstjórnin fari að ferðast í strætis
vögnum, eða á öðru farrými!
Hitt er svo annað mál, að
tæplega verður rætt í „alvöm“
um gengislækkun fyrr en eftir
kosningar. Og þá mun engu máli
skipta hvaða ríkisstjóm tekur við
eða hvaða flokkar styðja hana.
Gengið er ÞEGAR FALLIÐ, á
nákvæmlega sama hátt og árið
1960.
Þá verður aðeins spumingin
um hliðaiTáðstafanimar. Verða
þær gerðar með hag almennings
fyrir augum, eða hag stórgróð-
ans, eins og síðast.
Láttu loga, drenp
Nýlega er komin út bók með
þessu nafni eftir Ingólf Jóns-
son frá Prestbakka og er hún
fyrir ýmissa hluta sakir sér-
stæð og merkileg. Bókin er
smekkl.ega útgefin eins og
áðrar bækur þessa forlags, en
hún er gefin út af Skuggsjá
í Hafnarfirði.
Efni bókarinnar er þess
eðlis, að vel er viðeigandi að
gera það lítillega að umtals-
efni í þessu blaði. Hún fjallar
um líf „fjármálamanns“, öðru
nafni okrara.
Flestir munu kannast við
fyrirmyndina, sem var land-
kunnur maður fyrjr starfsemi
sína. Umdeildur og hart gagn
rýndur, en hafði sér þó til
málsbóta annað og meira en
nokkur annar er við þessa iðju
hefir fengizt. Það eru einmitt
þessar' málsb' tur, sem höf-
undurinn leggur mesta rækt
við. Bókin á að heita skáld-
saga ‘ og er það að nokkkru
leyti. Höfundurinn er kunn-
ur fyrir smásögur sínar og
Ijóð, en þetta er byrjendaverk
hans á þessu sviði og ber þess
nokkur merki. Henni er skipt
í kafla, sem eru nokkuð sér-
stæðir út af fyrir sig og bera
merki smásögunnar. Svip-
myndir þær er höfundurinn
bregður upp úr lífi fjármála-
mannsins og olnbogabarns
þjóðfélagsins, sem verður að
brjóta sér braut utan laga og
með hörku og samvizkuleysi
eða verða útskúfaður ella, eru
sannar og skrifaðar af næm-
um skilningi. Hann dregur
fram mannlegar hliðar þessa
manns með skilningi og sam-
úð, sem stundum er ef til
vill í mesta lagi. Málsvöm
h'ans fyrir hann er þungamiðja
bókarinnar, en á þó rétt á
sér, einnig vegna þess að þetta
á að vera skáldsaga. Lýsing-
arnar eru þó full raunhæfar
af skálds"ögij að vera og mætti
heldur. kalla þetta þætti úr
ævisögu. Fyrirmyndin — efn-
ið er þó svo yfirgripsmikið,
að höfundi hefir ekki tekist að
gera því þau skil, sem það á
skilið. Höfuðsynd höfundar-
ins er það, að hann kveður
efnið — fyrirmyndina í lok
bókarinnar fyrir fullt og allt.
Þar með afsalar hann sér efni
við í margar bælcur, því að líf
þessa manns var svo litríkt og
furðulegt, að fá eða engin hlið
stæð dæmi munu vera hér-
lendis um slíkt.
Enginn vafi er á því, að
mörgum mun verða nokkur
forvitni á því að lesa þéssa
bók. Hún er læsileg og vel
skrifuð og menn mun gjarn-
an lesa hana af forvitni og í
einni striklótu. Ekki verður
hjá því komist að gagnrýna
myndirnar í bókinni. Ekki
vegna þess að þær séu ekki
vel gerðar, heldur vegna þess
að þær eru raunverulega
teiknaðar af fyrirmyndinni og
missa þar af leiðandi marks,
því að þratt fyrir allt er þetta
þó skáldsaga, þótt mörg atvik
og lýsingar séu raunverulegar.
NÝKO
KARLMANNASKÖR, enskir og þýzkir
r KULDASKÖR, karlmanna, lo9fóðraðir
SkóverzEuei Péturs. Asidréss,
LAUGAVEGI 17 - FRAMNESVEGI 2