Hamar - 16.06.1950, Blaðsíða 2

2
HAMAR
/——----------------------------------------------------\
HAMAR
ÚTGEFANDI: Sjálfstæðisflokkurinn í Hafnarfirði
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR: Páll V. Daníelsson.
(Símar: 9228 - 9394).
AFGREIÐSLA í Sjálfstæðishúsinu, Strandgötu 29.
HAMAR kemur út annan hvern föstudag.
Áskriftaverð kr. 15.00 á ári.
PRENTAÐ í PRENTSMIÐJU HAFNARFJARÐAR H. F.
____________________________________________________/
17. JÚNÍ
Á morgun er 17. júní, 6. afmælisdagur íslenzka lýðveldis-
ins og hátíðisdagur þjóðarinnar.
Mörgum verður það á, á slíkum tímamótum að rifja upp
ýmsa þætti hinnar löngu og erfiðu baráttu, sem þjóðin hefur háð
undir forystu sinna mætustu manna fyrir frelsi sínu og sjálf-
stæði. Vissulega er hverjum íslendingi hollt að minnast þeirra
áfanga sem smátt og smátt náðust í sjálfstæðisbaráttunni allt
til þess að lokatakmarkið náðist 1944, er íslenzka lýðveldið var
stofnsett að Þingvöllum.
Lokatakmarkið. — Er rétt að tala um lokatakmark? Var
stofnsetning lýðveldisins 1944 nema áfangi í sjálfstæðisbaráttu
þjóðarinnar? Og var það ekki eftir að sá áfangi náðist, sem
fyrst reyndi á manndóm og sjálfstæðisþrá íslenzku þjóðarinnar?
Það þarf mikið til fyrir þann smáa að heimta frelsi sitt úr hönd-
um hins stóra og sterka, en það þarf miklu meira til að gæta
frelsisins, efla það og glæða.
í því sambandi er ekki úr vegi að gefa því gaum, að mað-
urinn lifir ekki á brauði einu saman. Frelsið og sjálfstæðið
verður ekki lengi við líði, án efnahagslegs og menningarlegs
sjálfstæðis þjóðarinnar. Hún verður að vera þróttmikill einstakl-
ingur, sem tillit er tekið til í samlífi við aðrar þjóðir. Hún verð-
ur að geta lagt lóð sitt á vogarskál mannréttinda, mannhelgi,
bræðralags og frelsis. Og það lóð getur verið nokkuð þungt á
metunum sé vel á haldið og þjóðarsálin ekki byrgð inni í hjúpi
sjálfsblekkingar, oflátungsháttar og fánýts orðagjálfurs, sem fram
kemur af vörum manna slétt og áferðarfallegt en án þess að
hjarta eða sál tali.
íslenzka þjóðin hefur nú 6 ár að baki sér sem sjálfstæð
fullvalda þjóð. Það er því ekki óeðlilegt, þó að mörgum verði
á að líta yfir þetta tímabil og virða fyrir sér hvað gerzt hefur,
hvernig tekizt hefur að vernda sjálfstæðið og homsteina þess.
Það verður ekki annað með sanni sagt en að þjóðin haldi
sjálfstæði sínu, en þegar efnahagsmálin eru virt fyrir sér, fer
ekki hjá því að nokkurn ugg setji að fólki um, að þjóðin sé þess
ekki umkomin að varðveita sjálfstæði sitt óskert. Það virðist
vera svo að hún fljóti áfram sofandi eða að minnsta kosti hálf-
sofandi að feigðarósi. Það er staðreynd að hún aflar ekki þeirra
verðmæta, sem hún þarf til að kaupa þau erlendu gæði, sem
kröfur eru gerðar til. Skortur á ýmsu því, sem til nauðsynja er
talið hefur því gert mjög vart við sig. Þetta þarf að verða þjóð-
inni ljóst svo og orsakir þær, sem til þess liggja. Vélanotkun
hefur farið mjög í vöxt hér á landi, bæði við framleiðslustörfin
svo og aukinn iðnað, samgöngur, einkum í lofti, o. fl. Öll þessi
vélanotkun hefur aukið afköst einstaklinganna og þjóðarinnar í
heild. En hún hefur og miklu gjaldeyriseyðslu í för með sér og
þá er þess að gæta, hvort vélanotkunin hefur beinst nóg að gjald-
eyrisöflun. Það er gott að geta flogið staða á milli á mjög skömm-
um tíma en það verður að gæta þess hve miklu meiri gjaldeyri
er eytt við að ferðast þannig heldur en á annan hátt. Sama er
að segja um notkun eyðslufrekra bifreiða, hvort sem þær eru í
einkaeign eða ekki. Einnig ber margt að athuga í þessu sam-
bandi með ýmsar vélar og tæki til iðnaðar eða framleiðslu, hvort
þar er ekki um of mikla eyðslu að ræða á erlendum gjaldeyri í
hlutfalli við þau gjaldeyrisverðmæti, sem skapast við notkun
þeirra. Á allt þetta svo og fjölda margt fleira ber að líta með
alvöru og raunsæi. Notendur þessara tækja hafa e. t. v. full
efni á að standa undir rekstri þeirra, en hefir þjóðin efni á því
hvað gjaldeyriseyðslu snertir? Um það skal ekki slegið neinu
föstu hér heldur er drepið á þessi efni til umhugsunar fyrir les-
endur þessara orða.
Hér að framan hefur verið bent á það, að mikið vantar á,
| Eitt og annað------f
-------------------------y
GATNAHREINSUN
Nú að undanförnu hafa
bæjaryfirvöldin látið hreinsa
göturnar, enda ekki vanþörf
á. Það hlýtur ávallt að særa
smekk þess fólks, sem ekki
er orðið óþrifnaðinum sam-
gróið að sjá göturnar flekk-
óttar af bréfarusli og öðru
slíku, sem hvergi á annars
staðar heima en á sorphaug-
unum.
ÞAÐ KOSTAR PENINGA AÐ
KASTA RUSLI Á GÖTURNAR
En það er ekki nóg að yf-
irvöldin hreinsi göturnar. Þær
eru stundum ekki hreinar út
þann daginn sem hreinsað
var. Það virðist vera miklu
afkastameira það fólk, sem
flytur rusl á göturnar en þeir,
sem hreinsa. Bréf og umbúð-
ir utan af hverskonar sælgæti
o. fl. fylla göturnar aftur von-
um fyrr. Það virðist ekki vera
nóg fyrir sælgætisneytendur
að eyða stórfé í kaup á þeirri
vöru heldur þurfi þeir í ofan-
álag að eyða stórfé úr hinum
sameiginlega sjóði borgar-
anna við að láta tína bréfa-
ruslið upp eftir sig.
ÁMINNINGASPJÖLD
Hér þarf að verða breyt-
ing á. Almenningsálitið verð-
ur að rísa upp gegn þessum
ósóma og óþrifnaði. Það
veitti ekki af að hengd yrðu
upp spjöld til að minna á
góða umgengni í þessum efn-
um allstaðar þar, sem sælgæti
og aðrar vörur eru seldar,
sem hafa það í för með sér
að rekja megi slóðir neytend-
anna. Jafnvel að slík aðvörun
ætti einnig að vera prentuð
á umbúðirnar sjálfar.
RUSLAKÖRFUR
Það væri ekki úr vegi að
tilraun yrði gerð með það að
setja ifpp ruslakörfu, t. d.
3—4, á steypta hluta Strand-
götunnar og sjá hvort veg-
farendur mundu ekki læra að
nota þær. Ef sú tilraun heppn
aðist mætti setja slíkar körf-
ur upp víðar í bænum og
þá einkum á þeim stöðum,
sem mest ber á að kastað sé
bréfarusli.
HIRÐING LÓÐA
Að undanförnu hefur fólk
verið að lagfæra og hreinsa
lóðir sínar, og setur fátt meiri
svip á bæinn en vel hirtar og
fallegar lóðir. Á margur ein-
staklingurinn miklar þakkir
skihð frá bæjarfélaginu í
heild fyrir elju sína og dugn-
að í þessum efnum.
OFT UNNIÐ FYRIR GÍG
En ekki fær þetta fólk að
vera í friði við störf sín. Þeg-
ar búið er að planta trjám eða
blómum eða prýða lóðirnar á
annan hátt getur allt verið
skemmt meira eða minna af
sauðfé, sem gengur laust í
bænum. Eru kindur þessar
svo áleitnar að venjulegar
girðingar nægja ekki til varn-
ar, hvað þá, að þeir sem ekki
fá að girða geti varizt slíkum
ágangi.
Hér á lögreglan að taka í
taumana og hún verður að
gera það. Það má ekki líðast
að frístundastörf þeirra bæj-
arbúa, sem prýða vilja lóðir
sínar og þá um leið fegra
bæinn sinn, séu unnin að
meira eða minna leyti fyrir
gíg-
----•----
Stefnisfélagar
eru beðnir að láta skrifstofu
Sjálfstæðisflokksins vita sem
fyrst um þáttöku sína í hátíða-
höldum S.U.S. á Þingvöllum
laugardaginn 24. þ. m.
Auglýsiö
i
Hamri
VATNSSKATTUR OG HOLRÆSA-
GJALD HÆKKAÐ
Á fundi bæjarstjórnar þriðjudaginn 13. júní s. 1. var
samþykkt eftirfarandi tillaga um hækkun á vatnsskatti og
holræsagjaldi:
„Samþykkt að leggja til við bæjarstjórn að leit-
að verði samþykkis félagsmálaráðuneytisins fyrir
þeirri breytingu á reglugerð um vatnsveitu Hafn-
arfjarðarkaupstaðar, að gjald af fasteignum verði
1,5% í stað 0,5% og 0,25%, og vatn til skipa hækki í kr.
10,00 tonnið, úr kr. 5,00. Minnsta gjald kr. 20,00 fyrir
fiskiskip og kr. 30,00 önnur skip.
Ennfremur sé bæjarstjóra falið að semja gjald-
skrá samkv. 4. gr. reglugerðarinnar, þar sem
ákveðið verður gjald þeirra fyrirtækja, sem greinin
ræðir um.
Jafnframt samþykkir bæjarstjórn, að leitað
verði samþykkis félagsmálaráðuneytisins fyrir
þeirri breytingu á reglugerð um holræsi og holræsa-
gjald fyrir Hafnarfjarðarkaupstað frá 26. okt. 1928,
þannig, að í stað 2 af þúsundi af fasteignamatsverði
húss og lóðar, komi 4 af þúsundi, og í stað 1 kr.
fyrir hvern metra lóðar, sem telst til hlutaðeigandi
götu o. s. frv., komi 2 kr."
Með þessum hækkunum er gert ráð fyrir að vatnsskatt-
urinn hækki úr tæpum 60 þús. kr. í 180 þús. kr. og holræsa-
gjaldið úr kr. 30 þús. í kr. 60 þús.
Þá mun ætlunin vera sú, að vatnsskattshækkunin komi
ekki til framkvæmda hjá þeim sem við verulegan vants-
skort búa fyrr en úr því hefur verið bætt.
að þjóðin afli fyrir nauðsynlegum þörfum sínum. Þó hefur hún
þegið fé annarsstaðar frá í stórum stíl, þar sem Marshallhjálpin
er. Það er því augljóst að það verður að gera stór átök og skjót
til þess að endarnir nái saman hvað snertir framleiðslu þjóðar-
innar annarsvegar og neyzluþörf hinsvegar. Þetta þarf þjóðinni
að verða Ijóst og sá er ekki vinur hennar, sem segir annað en
sannleikann í þeim efnum. Að etja nú stétt gegn stétt og manni
gegn manni getur haft örlagaríkar afleiðingar fyrir þjóðina. Hún
þolir heilbrigðar rökræður og deilur í fullri ábyrgð og þarf á
þeim að halda til eflingar réttmætrar og nauðsynlegrar gagn-
rýni á því, sem miður fer og lagfæra þarf, en hún þolir ekki
sundrung og ósamlyndi til langframa þar sem hver vinnur gegn
öðrum og gera hana þannig aflvana í þeim átökum, sem fram-
undan eru og gera þarf til þess, að hún geti sigrazt að fullu á
erfiðleikunum og orðið þannig sterk og samstillt þjóð, sem væri
fær um að standa stöðug og óstudd um komandi aldir.