Eyjablaðið - 04.05.1961, Síða 2

8
EYJABLAÐIÐ
Sem entsver ksm iðja n selur Bretum sem-
enl á 444 krónur lonnið, en Vest-
mannaeyingar verða að gjalda
1600 krónur íyrir það
Þótt það efnahagsóstand, sem núverandi íhaldsstjórn hefur
skókað upp á þjóðina, sé þess eðlis, að dregið hefur úr öllum fram-
kvæmdum, þó er samt sem óður óhjókvæmilegf, að í bæ eins og
Vestmannaeyjum verða menn að eiga þess kost að geta fest kaup
á sementi af og til.
í þeim málum ríkir þó alls-
endis fráleitt ástand um þessar
mundir, og segja má að óvinn-
andi vegur sé fyrir þá, sem
þurfa að nálgast fáeina sements
poka að fá þá keypta með
nokkru móti.
Innflutningur á sementi er
nú aflagður síðan sementsverk
smiðjan á Akranesi komst í
gagnið. En um leið og þau um-
skipti urðu lauk hér sements-
verzlun með þeim hætti, sem
tíðkazt hafði, að sement væri al-
menn söluvara í byggingarvöru-
verzlunum.
Við þessi umskipti hefði ekk-
ert verið athugavert, ef Sements
verksmiðja ríkisins hefði rækt
þá skyldu sína að skipuleggja
eitthvert nothæft dreifingar-
kerfi til sölu á framleiðslu sinni.
Þetta hefur verksmiðjan allt til
þessa svikizt um.
Þetta skipulagsleysi í sements
sölunni er ásamt viðreisninni
búið að draga svo úr sölumögu-
leikum verksmiðjunnar, að fjórð
ungur framleiðslunnar í fyrra
seldist alls ekki í landinu, enda
þótt framleiðslumagnið væri
jafnt venjulegri ársnotkun lands
manna.
Fyrir viðreisn kostaði sem-
entspokinn 40—42 kr. en hækk-
aði í 60 kr. Það var 45—50%
hækkun og var ærin næg til að
hindra að mestu byggingarfram
kvæmdir.
En þetta 60 kr. verð byggðist
á því, að Vinnslustöðin flutti
sement inn frá Akranesi og
seldi út á þessu verði.
Nú hefur Vinnslustöðin hætt
þessari starfsemi og enginn að-
ili hefur komið í hennar stað,
hvorki sem umboðssali Sements
verksmiðjunnar né heldur sem
verzlunaraðili með þessa vöru.
Það er því ekki möguleiki að
fá keyptan einn einasta poka af
þessari nauðsynjavöru hér í bæ,
þótt þarfir kalli stöðugt að bæði
vegna viðhalds steyptra mann-
virkja og annarra þarfa.
Þeir, sem í þá raun rata, að
þurfa að kaupa sér sementspoka,
verða 'því að reyna að ná sem-
enti út af lager Sementsverk-
smiðjunnar í Reykjavík. En það
er ekki auðvelt verk, því hún
selur ekki nema í heildsölu,
svo þeir, sem ekki eru löggildir
verzlunaraðilar fá þar ekki
keypta lúku, þótt gull væri í
boði.
Almennur maður verður því
að fá einhvern kaupsýzluaðila
til að leppa kaupin fyrir sig, ef
þetta herbragð til sementskaupa
á að heppnast.
En ef allt þetta tekst upp á
hinn bezta máta og kaupsýslu-
maðurinn, sem leppar kaupin er
einkar góðgjarn og tekur hreint
ekkert fyrir snúð sinn, þá kostar
sementspokinn hér á staðnum
ekki minna en 80 krónur. Og
með þessum hætti og á þessu
verði hefur það sement fengizt,
sem hér hefur verið notað að
undanfömu.
Raunverulegt sementsverð hér
í Eyjum er því 1.600,— kr.
tonnið.
Þetta er alveg sérstaklega at-
hyglisvert, að svona lilutir skuli
geta gerzt á sama tíma, sem
verksmiðjan er að bjástra við að
selja sína umfram-framleiðslu
til útlanda á verði, sem ekki
ber uppi kostnað verksmiðjunn-
ar við framleiðsluna og nær
hvergi þriðjungi þess, sem Vest
mannaeyingar verða að gjalda
fyrir þessa vöru.
Sementsverksmiðjan er eign
íslenzka ríkisins og ráðherra
hefur einn skipað henni stjórn
allt til þess, sem að Alþingi kaus
henni stjórn fyrir einum mán-
uði.
Þess er að vænta, að hin nýja
verksmiðjustjórn taki dreifingar
mál verksmiðjunnar til athugun
ar og bæti úr því ófremdar-
ástandi, sem þar ríkir.
Ástavd, er verður að breytast
Margir hafa það á orði um
þessar mundir, að nú sé hag
þessa bæjar báglega komið. Rétt
er það að vísu, að oft hefur ár-
að hér betur en nú gerir. En
engu að síður er þetta bær mik
illa möguleika.
Hitt er jafnaugljóst, að nýta
verður betur þá aflamöguleika,
sem fyrir hendi eru, en um þess
ar mundir er gert.
Það er til dæmis fyrir neðan
allar hellur, að nú skuli það
liggja fyrir sem staðreynd, að
fiskvinnsla er hér ekki rækt með
jafnri vöruvöndun og annars
staðar.
Fiskeftirlitið telur, að allsstað
ar nema hér sé fiskur unninn
samdægurs og hann kemur á
land.
Afleiðing þessa, ef svo heldur
áfram, hlýtur fyrr eða síðar að
leiða ti] alvarlegra söluei'fið-
leika á framleiðslu staðarins, og
er ekki grunlaust um, að við
séurn þegar farin að gjalda
skammsýnna vinnubragða að
þessu leyti. Það er að minnsta
kosti algengt, að fiskur hér sé
látinn liggja lengur fram eftir
ári og bíða útflutnings en fisk-
ur annarra.
En út yfir allan þjófabálk
tekur þó, að hinar miklu fisk-
vinnslustöðvar hér skuli ekki
sjá sér fært að verka sjávarafla
eftir öllum hinum algengustu
verkunaraðferðum, sem tíðkan-
legar eru annars staðar á land-
inu.
Það er t. d. átakanleg stað-
reynd, að Veslmannaeyjabátar
skidi ekki eiga þess kost að
leggja hér upp síldarafla til
neinnar verðmætrar verkunar.
En þetta reyndu sumir þeirra
nú í síðasta mánuði, með þeim
árangri, að afli þeirra, sem var
hin álitlegasta síld til matvöru-
vinnslu fékk nær enga viðtöku
nema í „Gúanó“.
Ef slíkt dáðleysi í meðferð
verðmæta heldur hér áfram, þá
er óhjákvæmilegt að hagur
byggðarlagsins verður aldrei
góður.
Ofl á haugi hani gól
í Fylki hinn 21. apríl birtist
mikill lang-hundur, hugleiðing
um eitt og annað. Hófst ritgerð
þessi á upprifjun þeirra stað-
reynda, að dagar liðu, nýtt ár
tæki við af gömlu og sumar af
vetri. Allur er frásagnamátinn
þannig, að af lionum mætti
ætla ,að höfundur teldi sig í
þessu vera að setja fram nýjar
kenningar, sem annað fólk
hefði aldrei komið auga á. Og
öll andar hugleiðingin af for-
pokun hins íhaldssama hugar-
fars og tilhneigingu málsvara
núverandi volæðisstjórnar til
árása á vinstri stjórnina. Þeir
árásatilburðir verða að sjálf-
sögðu átakanlega volæðislegir,
enda höfundurinn í algerri mát-
stöðu með að verja sína stjórn,
hvað þá að sækja á stefnu og
störf annarra.
Þó er ekki jiví að neita, að
mikið er til greinarinnar lagt,
þótt árangurinn sé svona grát-
broslegur. Vegna jress, hve vel
þurfti til greinar þessarar að
vanda gat Fylkir ekki komið út
í vikunni fyrir birtingu þessarar
ritsmíðar og verður hún því að
vera íhaldsmönnum tvíeflt and
ans fóður.
Vel má vera, að einhverjir að-
standendur Fylkis séu ánægðir
með ritverkið „Svipazt um af
sjónarhóli.“ En á vinnustað ein-
um ritaði verkamaður á forsíðu
Fylkis þetta álit sitt á greininni
um leið og hann hafði lesið
blaðið:
Oft á haugi liani gól,
hreifst af jrví, hve vítt liann sá.
Eins er víðsýnt af þeim hól,
sem Einar Haukur galar frá.
Úr til ferm-
ingargjafa
Svissnesk úr, gott úrval.
Vatnsþétt.
Brotörugg.
Plett. — Stál.
Ársábyrgð.
Varahlutir fyrirliggjandi.
Kaupið úrin hjá úrsmið!
GiSLE BRYNGEIRSSON
úrsmiður.