Morgunblaðið - 12.02.2011, Blaðsíða 27

UMRÆÐAN 27Bréf til blaðsins
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. FEBRÚAR 2011
Glæsilegar íbúðir við
Lækjarbrún í Hveragerði
Austurmörk 4,
Hveragerði,
www.byrfasteign.is
sími 483 5800
Soffía Theodórsdóttir, löggiltur fasteignasali
Íbúðirnar eru einstaklega vel staðsettar í faðmi náttúrunnar og íbúar
þeirra hafa aðgang að margvíslegri þjónustu Heilsustofnunar Náttúru-
lækningafélags Íslands. Kaupendur gerast sjálfkrafa aðilar að þjón-
ustusamningi við HNLFÍ sem veitir aðgang að viðamikilli þjónustu
Heilsustofnunarinnar gegn greiðslu mánaðarlegs grunngjalds.
Kaupendur gerast aðilar að þjónustusamningi við HNLFÍ og greiða fyrir
hann á mánuði sem hér segir, kr. 14.600 fyrir einstakling en kr. 21.600
fyrir hjón (bundið NVT des.'10).
Innifalið í þjónustusamningnum er:
· Öryggishnappur
· Eftirlit næturvarðar
· Brunaviðvörunarkerfi
· Hirðing lóðar
· Skipulagðar daglegar gönguferðir
· Aðgangur að baðhúsi HNLFÍ
· Aðgangur að tækjasal HNLFÍ
· Aðgangur að bókasafni HNLFÍ
· Aðgangur að innra starfi og fræðslu HNLFÍ
Sérkjör íbúa húsanna að:
· Matsal HNLFÍ
· Heilsuböð/leirböð og partanudd
· Viðtöl við íþróttafræðinga
· Viðtöl við næringarráðgjafa
Önnur þjónusta í boði:
· Ræsting og þvottur
· Heimsending máltíða
· Snyrti- og hárgreiðslustofa
· Heilsuvöruverslun
Margur er ríkari en hann hyggur,
segir gamalt orðatiltæki sem við
erum vissar um að eigi jafn vel við
í dag og ef til vill miklu betur en á
þeim dögum þegar landanum var
tamt að nota það. Heilbrigðisþjón-
ustan á Íslandi er fjársjóður sem
við viljum leggja inn í til að gera
þann sjóð enn dýrmætari. Það þarf
ekki að minna þá sem hafa átt við
heilsubrest að stríða á það að
heilsan er öllu gulli verðmætari.
GoRed eru alþjóðasamtök sem eru
aðeins þriggja ára gömul hér á
landi. Samtökin vinna sérstaklega
gegn hjarta- og æðasjúkdómum
hjá konum enda eru slíkir sjúk-
dómar ein algengasta dánarorsök
kvenna í heiminum. Ísland er ekki
undanskilið í þessum efnum og for-
maður samtakanna hér er dr. Vil-
borg Sigurðardóttir hjartalæknir.
Febrúarmánuður hefur verið nýtt-
ur undanfarin ár til fræðslu um al-
menn einkenni sjúkdómsins og fyr-
irbyggjandi þætti. Einkenni
hjarta- og æðasjúkdóma eru ekki
þau sömu hjá körlum og konum.
Til skamms tíma hafa hjarta-
sjúkdómar verið mun tengdari
körlunum en sú staðreynd blasir
því miður við að eftir fimmtugt eru
konur alls ekki eftirbátar karla
hvað hjartasjúkdóma varðar. Sú
staðreynd blasir líka við að flestar
rannsóknir og lyfjaþróun, að því er
snertir þennan sjúkdóm, hafa
beinst að körlum. Þess vegna hef-
ur GoRed á Íslandi fengið til liðs
við sig félög sem þekkja nauðsyn
þess að stofna sjóð til að efla rann-
sóknir og fræðslu varðandi hjarta-
og æðasjúkdóma hjá konum. Go-
Red, Hjartaheill, Heilaheill,
Hjartavernd, Lýðheilsustöð og
fagfólk standa um þessar mundir
fyrir fræðslu og mælingum í þess-
um efnum öllum, og verður þetta
nánar auglýst alveg á næstunni,
m.a. í þessu blaði. Við vitum af
reynslu að Íslendingar geta verið í
fararbroddi, ef þannig liggur á
þeim. Sjáumst í baráttunni!
UNNUR SIGRYGGSDÓTTIR
hjúkrunarfræðingur og
INGIBJÖRG PÁLMADÓTTIR
fyrrv. ráðherra.
GoRed-sjóður – Hjarta-
og æðasjúkdómar kvenna
Frá Unni Sigtryggsdóttur og Ingi-
björgu Pálmadóttur
Unnur Sigryggsdóttir
og Ingibjörg Pálmadóttir
Jóhanna Sigurð-
ardóttir, forsætisráð-
herra, ræddi auðlinda-
málin í áramótaávarpi
sínu um sl. áramót.
Henni fórust m.a. svo
orð: „Auðlindir sjávar,
orkan í iðrum jarðar og
þau verðmæti, sem
fólgin eru í vatninu,
jafnt heitu sem köldu,
eiga að vera sameign
þjóðarinnar og þannig
þarf að ganga frá málum að arðurinn
renni með sanngjarnari hætti en ver-
ið hefur til allra Íslendinga.“
Einar K.Guðfinnsson, þingmaður
Sjálfstæðisflokksins, túlkar þessi um-
mæli þannig í Mbl. að forsætisráð-
herra vilji að nýtingarrétti orkuauð-
linda og fiskveiðiauðlindarinnar sé
skipað með sambærilegum hætti.
Ekki er ég sammála þeirri túlkun.
Forsætisráðherra vill að arðurinn af
sjávarauðlindinni renni með sann-
gjarnari hætti en áður til Íslendinga.
Ég er sammála því. Hins vegar kem-
ur ekki fram í áramótaávarpi for-
sætisráðherra hvernig hún vilji haga
fiskveiðistjórnuninni að öðru leyti.
Það verður því að fara í kosn-
ingastefnuskrár stjórnarflokkanna
og í stjórnarsáttmála til þess að at-
huga það. Þar kemur fram að fyrna
eigi aflaheimildir á allt að 20 árum.
Þjóðin eigi að innkalla allar aflaheim-
ildir. Þetta var stærsta kosningamál
Samfylkingarinnar.
Það má fyrna aflaheimildir á
skemmri tíma en ekki lengri. Ég hefi
ekki trú á því að Samfylkingin hviki
frá þessu stærsta kosningamáli
flokksins.
Kvótanefndin gaf eftir
fyrir LÍÚ
Jón Bjarnason sjávarútvegs-
ráðherra skipaði nefnd eða starfshóp
til þess að fjalla um framkvæmd á
kosningamáli stjórnarflokkanna,
fyrningarleiðinni. Mistök ráðherrans
og ríkisstjórnarinnar voru þau að
gefa kvótanefndinni það veganesti að
hún ætti að ná sáttum við hags-
munaaðila í sjávar-
útvegi. Það þýddi að
nefndin átti m.a. að
ræða við LÍÚ. En vitað
var að LÍÚ var á móti
fyrningarleiðinni. Ljóst
var því að engar sættir
yrðu nema annar að-
ilinn gæfi eftir, rík-
isstjórnin eða LÍÚ. Á
meðan kvótanefndin
hélt fram kosninga-
stefnumáli stjórnar-
flokkanna var LÍÚ í
fýlu og neitaði að mæta
í nefndinni. En síðan fór
meirihluti kvótanefndarinnar að
bakka og gefa eftir og þá mættu
fulltrúar LÍÚ á ný. Meirihluti kvóta-
nefndarinnar hafði hins vegar ekkert
leyfi til þess að víkja frá fyrning-
arleiðinni. Þetta var kosningaloforð
og sennilega var það einmitt þetta
mál sem tryggði stjórnarflokkunum
meirihluta á Alþingi.
Skemmst er frá því að segja, að
meirihluti kvótanefndarinnar sam-
þykkti svonefnda samningaleið, sem
byggist á því að úthluta útgerðar-
mönnum veiðiheimildunum til langs
tíma (15-30 ára.) Greitt verði auð-
lindagjald fyrir kvótana ( fyrir nýt-
ingarréttinn). Einnig er lagt til, að
landsbyggin fái ákveðnar veiðiheim-
ildir. Ef úthluta á kvótum til langs
tíma er þetta í rauninni verra skipu-
lag en það sem gildir í dag. Þetta er
afturför frá ríkjandi kerfi og festir í
sessi um ókomna tíð yfirráð kvóta-
greifanna yfir veiðiheimildunum. Það
var ekki það, sem vakti fyrir stjórn-
arflokkunum, þegar þeir lofuðu fyrn-
ingarleiðinni.
Uppboð eða úthlutun
En hvernig á að úthluta veiðiheim-
ildum á ný ef fyrningarleið er farin?
Þar kemur einkum tvennt til greina:
1) Að bjóða upp aflaheimildirnar á
frjálsum markaði. 2) Að úthluta veiði-
heimildum eftir ákveðnum reglum
gegn auðlindagjaldi, sem væri ekki
málamyndagjald eins og verið hefur
heldur raunverulegt gjald. Einnig
kemur til greina að fara báðar þessar
leiðir. En hvaða leið sem farin verður
við endurúthlutun aflaheimilda verð-
ur að gæta þess, að nýir aðilar eigi
greiðan aðgang inn í greinina og það
þarf að tryggja dreifðum sjávar-
byggðum hlutdeild í aflaheimildum.
Mannréttindanefnd Sameinuðu
þjóðanna úrskurðaði að Ísland hefði
brotið mannréttindi við úthlutun
kvótanna og framkvæmd kvótakerf-
isins. Gæta verður þess að fram-
kvæmdin verði þannig í framtíðinni
að ekki verði um mannréttindabrot
að ræða. Sanngirni og réttlæti þarf að
gilda við úthlutun kvóta og allir þurfa
að sitja við sama borð. Ekki kemur til
greina að úthluta veiðiheimildum til
langs tíma eins og meirihluti kvóta-
nefndarinnar leggur til. 1-2 ár í senn
er hæfilegur tími.
Umbótaáætlun Samfylkingar:
Kosningaloforð standa
Samfylkingin samþykkti nýlega
umbótaáætlun. Samþykkt var að
bæta siðferðið í öllu starfi og stefnu
flokksins. Heiðarleiki og orðheldni á
að vera í fyrirrúmi. Það þýðir að
flokkurinn ætlar að standa við það
sem hann lofar kjósendum. Það er lið-
in tíð að unnt sé að lofa einu fyrir
kosningar og framkvæma annað eftir
kosningar. Með hliðsjón af nýrri um-
bótaáætlun Samfylkingarinnar getur
flokkurinn ekki hvikað frá kosninga-
loforði sínu um að fara fyrningarleið-
ina í sjávarútvegsmálum. Því var lof-
að fyrir kosningar að fyrna ætti
aflaheimildir á 20 árum. Við það verð-
ur að standa. Það eru hrein svik við
það kosningaloforð, ef ríkisstjórnin
ætlar að afhenda útgerðarmönnum
aflaheimildirnar til langs tíma. Það
kemur ekki til greina. Ef Samfylk-
ingin og VG standa ekki við kosninga-
loforð flokkanna um fyrningarleið
verður stjórnin að fara frá.
Fyrna á aflaheimildir
á 15-20 árum
Eftir Björgvin
Guðmundsson » Þetta er afturför frá
ríkjandi kerfi og
festir í sessi um ókomna
tíð yfirráð kvótagreif-
anna yfir veiðiheimild-
unum.
Björgvin
Guðmundsson
Höfundur er viðskiptafræðingur.
Þegar efnahags-
hrunið skall á 2007
var ljóst að það myndi
hafa víðtækar afleið-
ingar fyrir þjóðfélag-
ið. Margir töluðu um
að nú þyrfti að hlúa að
grunngildum sam-
félagsins og standa
vörð um velferð-
arkerfið til að vernda
þá sem minna mega
sín. Vissulega verðug markmið og
skynsamleg sem flestir geta verið
sammála um. Þessar raddir vöktu
hjá almenningi von og öryggi sem
sannarlega var þörf á. Nú er þó svo
komið að ákveðið hefur verið að
skera niður í skólum víðs vegar um
landið. Grunngildi samfélagsins eru
í hættu. Velferðarkerfið á undir
högg að sækja.
Undanfarna áratugi hefur
menntakerfið verið byggt upp jafnt
og þétt. Ný menntalög tóku hér
gildi 2008 sem unnið hafði verið að
undangengin ár til að efla skóla-
kerfið. Sú grundvallarbreyting var í
nýju lögunum að foreldrar koma nú
meira að ákvörðunum um skólamál.
Skólaráðum var komið á í grunn-
skólum þar sem foreldrar hafa tvo
fulltrúa, sex fulltrúar eru frá öðrum
hagsmunaaðilum skólasamfélagsins
auk skólastjóra. Þetta
er samráðsvettvangur
skólasamfélagsins og
skólastjóra um skól-
ann. Þetta er mikil bót
frá því sem áður var
þegar skólastjórnendur
gátu tilkynnt breyt-
ingar til foreldra án
nokkurs samráðs við
þá. Nú ríður á að for-
eldrar nýti þennan rétt
og sinni þeirri skyldu
að gæta hagsmuna
barna sinna sem þeim
er gert kleift samkvæmt mennta-
lögunum frá 2008. Foreldrar verða
að vera í tengslum við skólaráðsfull-
trúa sína til að þeir geti verið rödd
heildarinnar innan skólaráðsins.
Mikilvægt er að foreldrar hittist og
ræði hvaða leiðir eru mögulegar
innan þeirra skóla til hagræðingar
og hvað þeim hugnast engan veg-
inn.
Það er sorglegt til þess að hugsa
að nú þegar harðnar í ári eigi að
höggva í grunnþjónustuna. Sú vinna
og uppbygging sem átti sér hér stað
í góðærinu er að renna út í sandinn
ef ekkert verður að gert. Maður
skyldi ætla að þegar vel gengur
ætti að búa í haginn fyrir erfiðu ár-
in. Það er því með öllu óskiljanlegt
að þegar kólna tekur þá er þeim
sem minnst mega sín úthýst. Ekki
er langsótt að óttast að sú skynsem-
isrödd sem hljómaði hér strax eftir
efnahagshrun hafi verið hjóm eitt.
Hvað á það eftir að kosta sam-
félagið að minnka stoðkennslu, af-
nema gæslu í frímínútum, fjölga í
bekkjum og fella niður forfalla-
kennslu? Mögulegt er að þetta hafi í
för með sér aukið brottfall úr skól-
um, að geðræn vandamál verði tíð-
ari, kunnátta og þekking versni og
hegðunarvandamál verði meiri. Það
þarf enga hagspeki til þess að sjá að
þetta er varla hagkvæmt. Maður
spyr sig hvort þær ákvarðanir sem
hér ráða för séu teknar af yfirvegun
og þekkingu. Þegar svo er komið
verða foreldrar að standa saman og
verja rétt barna sinna til náms sem
er einn af hornsteinum þess velferð-
arsamfélags sem við teljum okkur
búa við.
Hver á að standa
vörð um grunngildin?
Eftir Guðrúnu
Jónsdóttur
Guðrún Jónsdóttir
»Niðurskurður er fyr-
irhugaður í skólum
landsins. Nú ríður á að
foreldrar nýti rétt sinn
úr menntalögum 2008
og standi vörð um
grunngildi samfélags-
ins.
Höfundur er verkefnastjóri hjá
Heimili og skóla, landssamtökum for-
eldra.