Póstmannablaðið - 01.10.1942, Blaðsíða 18

Magnús Jochumsson;
FrímerkiS 100 ára
Framh.
Árið eftir voru merkin gefin út ein-
föld 5 centim. En það gekk afar treg-
lega að fá fólkið til þess að taka þessa
nýbreytni upp, og ástæðan var sú, eft-
ir því, sem höfundur segir, að mönn-
um þótti sér ger hin megnasta óvirð-
ing með því að setja frímerki á bréf til
þeirra. Var það lagt út á þann hátt, að
sendandi slíks bréfs, drægi efnalegt
sjálfstæði hins góða borgara, sem bréf-
ið átti að fá, í efa, þar sem hann ekki
treysti honum til þess að leysa bréfið
út.
Póststjórnin reyndi að auka notkun
frímerkjanna með því að veita 20 af
hundraði í afslátt við kaup á þeim, en
það þótti ekki bera mikinn árangur.
Þessi vanvirðu hugmynd var svo rót-
gróin, að sögn höfundar, að það þurfti
að breyta alveg sérstakri aðferð til
þess að vinna bug á henni, og var það
Genfarbúi einn, Charles Hentsch að
nafni, sem gerði það. Hann lét á eigin
kostnað búa til ferhyrnda smámiða lím-
borna og prenta á þá þessi orð:
„Þegar frímerkjanotkun er orðin al-
menn, tekur bréfaútburðurinn tíu sinn-
um styttri tíma en nú“. Miða þessa
límdi hann á öll bréf sín og gaf þá vin-
um og kunningjum, og öllum er hann
náði til, til þess að nota þá í sama til-
gangi. Þetta er talið hafa átt drýgstan
þátt í útbreiðslu frímerkisins í þessu
10
fylki og víðar í Sviss, en að það hafi
verið skjótvirkt, er ekki við að búast.
enda benda hagskýrslur á, að svo hafi
ekki verið, því að 12 árum eftir að frí-
merkið var innleitt í Sviss, eða 1856,
voru 75% allra innanlandsbréfa talin
send ófrímerkt.
Ég hefi nú í þessu stutta yfirliti
stiklað á því helzta, er snertir sögu frí-
merkisins. Ég viðurkenni, að það hefði
verið skemmtilegt, að geta frætt lesend-
ur ýtarlega um sjálfan tilbúning,
prentun, frímei’kisins, því að hann er
næsta fróðlegur. En því verð ég að
sleppa hér, og ber þar einkum tvennt
til: fyrst og fremst, að við eigum held-
ur rýran bókakost í þeim efnum á póst-
málaskrifstofunni og í öðru lagi, að
efnið er nokkuð sérstætt, mikið af tekn-
iskum heitum á vélum, verkfærum og
vinnuaðferðum, sem hætt er við að
þreyti meir en fræði, aðra en þá, sem
því eru nokkuð kunnugir.
Frímerki er upprunalega einskonar
kvittun frá hendi þess opinbera fyrir
því, að burðargjald það, sem greiða ber
fyrir flutning sendinga úr einum stað í
annan á vegum póstsins, hafi verið
goldið, og ef það héldi sér innan þess
ramma eingöngu, væri sögunni um
það nú eiginlega lokið.
En það á sér aðra sögu, ekki ómerk-
ari en þessa embættislegu, ef svo mætti
segja, og ennþá meira spennandi. Það
PÓSTMANNABLAÐIÐ