Ingólfur - 23.04.1945, Qupperneq 6

6
INGÓLFUR
Oflinar siðferðis
kröfur
Vér höfum orðið þess varir,
að umtal blaðsins um það sem
nefnt hefur verið sérréttur
drykkjumanna hefur vakið sér-
staka athygli.
Allir kunna einhverjar jög-
ur að segja um það hvemig
drykkjuslarkarar séu alltaf af-
sakaðir og hvemig þeir cvo
leyfi sér að vaða uppi á öllum
sviðum.
Það er almenn trú þeirra
manna, er litla reynslu hafa
sjálfir í þessum efnum, að
dmkknir menn séu það, sem
kallað er „viti sínu fjær“.
En þetta er hinn mesti mis-
skilningur, nema þar sem um
hin sjaldgæfari sjúklegu til-
felli er að ræða.
Aðalreglan er sú, að dmkkn-
ir menn vita einmitt mjög vel
hvað þeir gera. Allir ættu að
hafa tekið eftir því hversu næm
ir og athugulir þeir em á allt
það sem þeir hirða. um að veita
athygli. Þeir em t. d. afarfljót-
ir að sjá og finna hvaða hug
menn bera til þeirra. Og sann-
ar það m. a. að athugunargáf-
an er nógu skörp. á meðan þeir
annars sjá og heyra.
Það er hirðusemin, sem slóvg
ast hjá dmkknum mönnum og
þá kemur ýmislegt fram í fari
þeirra sem þeir eiga til, en
dylja á meðan þeir em ó-
dmkknir, af því að þá er síður
nokkurrar afsökunar að vænta.
Það er af þessari ástæðu að
ósvífnin veður svo fljótt uppi
hjá mörgum jafnskjótt og þeu*
fara að finna á séi. — Og það
vantar ekki að þeir viti af því
að þeir em ósvífnir — þeir
heinlínis njóta þess Jivað þeir
geta gert 6Íg gilda. Því að i
rauninni er það viss stirðleiki
og vanmáttarkennd, sem þeir
em að brjóta af sér. Og það er
svo sælt að finna sig allt í einu
liafinn yfir hina drepandi dóm-
greind, bæði hjá sér sjálfum og
öðrum!
Hver maður, sem hefur reynt
það að vera ölvaður og rann-
saka sjálfan sig, veit, að þótt
það sé kannske erfitt að vinna
á móti ýmsum sljóvgandi áhrif-
um, þá er enginn vandi að hafa
hemil á orðum og gjörðum ef
maður setur sér það eða veit að
það er nauðsynlegt.
Og hér þarf alls ekki neina
sérstaka siðfágun eða menntun
til, það sést bezt á því hvað
fyllirútar eru yfrileitt vissir
með að varast þá staði þar sem
þeir vita að þeir eru alls ekki
þolaðir og komast ekki upp
með neitt. I stórborgum halda
þeir sig alveg á vissum stöðum
og sjást ekki á almannafæri.
Og á fínni vínveitingastöðum
kemur það varla fyrir, að menn
fari að „delírera1".
Þetta sýnir og sannar svai t
á hvítu, að menn geta vel haft
hemil á sér, og það meira að
segja undir miklum áhrifum
víns, ef menn aðeins kæra sig
um og ef það er vægðarlaust af
mönnum heimtað.
En það er'nú eitthvað annað
en svo sé liér á Jandi. Þess
vegna hefur drykkjuskapuriun
að svo miklu leyti rætur sínar
og óbeinan stuðning hjá þeirn,
sem ekki drekka. Menn kunna
yfirleitt alls ekki að liaga sér
gagnvart þessum ósið. Þeir era
með þetta sífellda máttlausa
nöldur og skella ekki skuldinai
þar sem hún á heima heldur
á hið dauða efni, áfengiS. Það
á alla sökina. Gagnvjirt því eru
mennimir ekki lengur meun,
lieldur ábyrgðarlausar skepn-
ur! — Þetta má nú kalla að
skjóta fram hjá markinu.
HVERT SKAL BEINA
KRÖFUNUM?
Allar þjóðir hafa einliverja
menn, sem halda öðrum frein-
ur uppi virðingu fyrir þekk-
ingu og góðum siðum. — Vér
höfum nú ekki öðrum á að
skipa en þeim, sem þjóðii
kostar til mennta og síðan fel-
ur að gegna opinberum störf-
um. Enda liafa það lengst af
verið þessir menn sem liöfðu
forustuna að flestu leyti og efl-
ir þeim tóku menn sér snið
bæði vits vitandi og ósjálfrátt.
En einmitt gagnvart drykkjit
skapnum hefur það nú oltið á
ýmsu með menntamenn vora
og opinbera starfsmenn.
En það er einmitt hér, sem
ber fyrst og fremst að heroa
á kröfunum. Því að ef siðferðiö
er spillt á opinbera sviðinu, þá
er öll barátta utan þess árang-
urslaust skærustríð.
Sem be^ir fer höfum \ ér
reynslu fyrri því, að það er
hægt að bæta reglusemi til mik-
illa muna innan ákveðinna
stétta ef forusta og fordæmi
eru í lagi. Þannig var drykkju-
skapur meðal presta og keun-
ara orðinn sjaldgæfur a. m. k.
um tíma, og var það þakkað
skólum og stjórn þessara stétta.
Þannig mætti eflaust bæta
upp á reglusemina meðal oj<-
inberra starfsmanna yfirleilt,
ef áherzla yrði ®á það lögð.
En þá kemur, enn sem alltaf
að þessu sama, livað erfitt og
jafnvel ógerlegt það er fyrir
hinar sískiptandi flokkslegu
stjórnir að halda uppi nokkru
kerfi eða samfelldri reglu.
Er hvort tveggja, að slíkar
stjórnir finna sjaldan Irvöt til
að beita strangleik, enda er
þeim það sízt vel þolað.
En bér gætu bindindismenn
miklu áorkað, ef þeir legðust
á eitt og gerðu kröfur sínar um
bætta siðu í liinu opínbera
starfskerfi að lið í allslierjar-
baráttn fyrir bættum stjömhátt
um yfirleitt.
Á meðan áfengisbaráttan er
rekin sem einangruð krafa um
reglur sem ekkert vald erí land
inu til að framkvœma — þá
verður hún aldrei
kák.
ið
Vegið er enn í Iiinn
sama knérurm
Frh. af bls. 2.
þeir tclja sig þurfa að bera af
sér ámæli lians, en vantar
dirfsku eða hreinlyndi til þess
að gera það undir eigin nafni,
þá hafa þeir þó enga heimild
til þess að leita í skjól við
flokksbundna Framsóknar-
menn og senda lionum þaðan
skeyti sín f þeirra nafni og á
þeirra ábyrgð. Slíkri bardaga-
aðferð mðtmœla Framsóknar-
menn hvort lieldur sem þeír
snúast á sveif með þeim leið-
togum sem bám flokkinn uppi
á þeim ámm þegar hann lét
„verkin tala“, ellegar hinum,
sem ljá honum fomstu nú á
tímum, þegar „málin tala“.
17. febr. 1945.
Jónas Baldursson.
INDIGO
Tilkynning.
Þann 10. þ. m. var stofnað
hér í bæ Félag Hljóðfærasala
og er tilgangur félagsins að
v. rnda réttindi þeirra sem um
fjölda ára liafa verzlað með
hljóðfæri og „musikvömr“ og
hafa haft umboð fyrir merk-
ustu Iiljóðfæraverksmiðjur
ýmsra landa. Formaður félags-
ins var kosinn Sturlaugur Jóns-
son stórkaupmaður og með-
stjórnendur þau Helgi Hall-
grímsson og frú Anna Friðriks-
son.
IIIIIIIIIIIIIIIIllllllUlllllllllllllllllllllll
E Alls konar, til blóma E
E og garðávaxta, sent E
E gegn póstkröfu um E
E a 111 land. E
I BLÓM & ÁVEXTÍR 1
iiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimm
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
[ TILKYNISIIIMG
= Viðskiptaráðið hefur ákveðið að safna skýrslum
E frá innflytjenduin uni vefnaðarvöruinnflutning
þeirra á árunum 1943 og 1944.
= Þeir einir, sem annazt hafa beinan innflutning
E vefnaðarvara á þessum árum, þurfa að láta í té
slíka skýrslu. Skýrslurnar óskast sendra ráðinu
= sem fyrst, og eigi síðar en 30. þ. m.
E Skýrslurnar verða að vera á sérstöku skýrslu-
formi, er ráðið lætur í té.
| 21. apríl 1945.
1 VIÐSKIPTARÁÐIÐ.
iTiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiui
„Og gera Iiana að allragagni við liöfnina?' Din- annað
værí ekki að ræða fyrir leysingjastúlku.. Nei, það' vil
ég ekki“.
Hún rauk á fætur. „Jæja, hafðu liaiia þá' liér: Segðu
mér að iðka kristilegt umburðarlyndi og leggja kalda
bakstra áemti Iienni, af því að lienni líði ekki vel. Háfðu
liana hér til eilífðar, af því að ekkert skip er nógu veg-
legt fyrir hana að ferðast með. Hafðu hana að ástmey“.
Judith steig spor'afturábak. „Ég vona“, bælti hún Iiægt
víð, „að þið eigið góðar stundir framundán og hún fæði
þér á hverju ári barn, sem sé fallegra og gáfáðra en
mín börn, en það er leitt, að þau skuli vera dáemd’ til
að verða negrar og geta ekki komið meðal siðaðra manna
ásamt mínum“.
Philip gekk að henni og gaf henni utanundir: Síð-
an gekk hann til dyra. Um leið og liann tók um hand!-
fangið, hreytti hann aftur fyrir sig:
„Ég vissi, að að því myndi reka, að ég berði þig, ef
þér lærðist ekki að hegða þér sæmilega. Mér þykir vænt
ran, að ég Iief gert það“.
Judith stóð grafkyrr. Dyrnar lokuðust á eftir hon-
um. Hun greip um svíðandi kinnina. Henni fánnst það
ekki sín kinn og hún skalf sem hrísla í vindi af ofsa-
reiði. Hún fleygði sér á hné fyrir framan stól og grét,
en gráturinn veitti henni enga fróun. Hún varð örmagna
af þreytu og skynjaði ekkert nemaihatur til alls og allra.
Eftir nokkra stund stóð hún á' fætur.. Hún var þurr
í munninum og henni fannst tungan: vera of stór. Hún
hafði ákafan liöfuðverk, en öll kv.öl hennar beindist
inn á eina braut. Hún klæddist, fó'r ut, skundaði yfir
garðinn og indigoakurinn og yfir í: hverfi útrvinnu-
þrælanna.
Hún fór sjaldan ein út á akranai. Negrarnir l’xtu for-
vitnislega upp, er hún nálgaðist:. Verkstjóri einn tók of-
an og hneigði sig.
„Góðan dag, frú. Er nokkuð, senr við getum gert fyr-
ir yður?“
„Nei, þökk“ svaraði Judith: „é'g er bara á göngu út í
hverfið“.
„Jæja, frú. Hæ, þú svarti negri, geturðu ekki hangifi
í röðinni. Hættu að glápa á frú'na!“
Judith renndi augum á negrana, sem voru kfæðlausir
að undanteknum mittisskýlum. Það gljáði á sveitta Iík-
ama þeirra. 1 jaðri hverfisins bjó Kongokerling í kofa
sínum. Hún kunni voodoo.. Hún var of gömul til vinnu,
en hún var svo vel að sér í töfrum og meðulum, að jafn-
vel hinir háttsettu húsþrælar leituðu hennar, er sjúk-
dóm bar að höndum. Judith beygði út af akrinum og
reikaði í áttina til kofans. Kerling hafði kannske ráð
við því, sem nú var að svipta hana vitinu. Henni fannst
hún saurguð og auðmýkt, þegar hún hljóp til kofa kerl-
ingarinnar, og var reiðubúin að sávbæna hana knéfall-
andi um hjálp.
XII.
Philip leit ekki inn til hennar um kvöldið, því að
hann var svo reiður, að hann kærði sig ekki um að eiga
tal við hana. Snemma morguninn eftir reið hann brott,
glaður yfir að komast af heimilinu. En það var steikj-
andi sólarliiti og síðdegis kom hann aftur.
Enginn var til að taka hestinn lians. Hann fór af baki
og batt liann við eikartré, gramur yfir því, að allt skyldi
fara á ringulreið undireins og Juditli sleppti hendi af
hússtjórninni. En um leið og liann kom inn fyrir dyrn-
ar, varð hann þess áskynja, að ekki væri allt með felldu.
Stúlkurnar flæktust í ráðaleysi hver fyrir annarri og
um leið og liann gekk inn ganginn, sá liann Christine
hverfa inn í herbergi Judithar, en um leið kom Mammv
út og flýtti sér út bakdyramegin, þar sem David og Kristó-
fer áttu í höggi livor við annan. Hún kom þeirn út og
bað þá vera rólega og gera ekki móður þeirra ónæði.
Philip var áhyggjufullur og flýtti'sér til herbergis Jud-
ithar, en sá þá Angelique koma á móti sér. Ilún átti"
ekki að vera hér. llann hafði sagt, að hún skyldi halda
sér fjarri húsinu, til þess að Juditli kynni ekki að rek-
ast á hana.
Angelique flýtti sér til hans og stöðvaði hann.