Ingólfur - 01.12.1941, Blaðsíða 6

6
EVGÓLFUR
ur og hafa œflngu í fundarstörfum.
Hann þarf að vera mannþekkjari, úr-
ræðagóður og fljótur að átta sig. En
um fram allt verður fundarstjóri að
vera réttsýnn og óhlutdreegur. Hann
má aldrei gera einum hærra undir
höfði en öðrum, eða veita annarri skoð-
un forréttindi framar hinni. Æskilegt
er að fundarstjórinn sé þekktur og
njóti virðingar fundarmanna.
Bezt fer á því, að fundarstjóri taki
ekki þátt í umræðum. Gerl hann það,
á hann á meðan að víkja úr fundar-
stjórasæti.
Pundarritari er koslnn af fundin-
um, venjulega eftir tillögu fundar-
stjóra. Stundum er hann þó sjálfkjör-
inn, t. d. fastir nefndarskrifarar á
nefndarfundum og stjórnarritarar á
stjómarfundum.
Starf fundarritara er að rita stutt-
orða en greinllega skýrslu um það, sem
gerlst á fundinum. Auk þess á hann að
vera fundarstjóra til aðstoðar á ýmsan
hátt, t. d. með því að taka eftir hverjir
kveðja sér hljóðs, merkja tillögur o. s.
frv. Fundarskrifari verður að vera
sæmilega ritfær og hafa skýra hugsun.
Hann verður að vera óhlutdrægur.
Æskilegt er, að hann sé nokkuð kunn-
ugur fundarreglum.
Á stærri fundum eru oft kosnir vara-
fundarstjórar og vara-fundarrltarar.
Taka þeir við störfum aðalmanna í
forföllum þeirra. Auk þessa eru stund-
um kosnir fleiri starfsmenn funda, t. d.
menn til að telja atkvæði.
Þessu næst skal minnzt á skyldur og
framkomu fimdarmanna. Fyrsta skylda
fundarmanns er að mæta stundvíslega..
Hann má aldrei skáka í því skjóli, að
fundurinn byrji ekki á tilsettiun tíma.
Fundarmenn elga að vera hljóðir og
kyrrlátir í fundarsal. Þeir mega ekki
vera með hvíslingar eða samtöl í hálf-
um hljóðum. Þeir eiga að sitja kyrrir
í sætum sínum, en ekki vera með ráp
fram og aftur. Geri fundarmaður ó-
þarfa hávaða eða ærsl, er rétt að víkja
honum af fundi. Óski fundarmaður
að taka til máls, biður hann fundar-
stjóra um orðið, og á ekki að byrja að
tala fyrr en fundarstjóri hefir veitt
honum orðið. Fundarmaður á að vera
prúðmannlegur og varast að nota per-
sónuleg eða meiðandi ummæli. Fund-
armaður er skyldur til að hlýða boði
og banni fundarstjóra. Fundarmaður
á ekki að skorast undan að taka þátt
í venjulegum fundarstörfum, t. d. vera
í nefnd, nema gildar ástæður séu til.
Allir fundarmenn eiga að gera sér
far um að kryfja til mergjar það verk-
efni, sem liggur fyrir fundinum. Þeir
eiga ekki að greiða atkvæði hugsunar-
laust. Ef þeim finnst eitthvað óljóst,
eða þeir skilja ekki eítthvað, eiga þeir
að koma fram með fyrirspurnir á með-
an á umræðunum stendur. Hins vegar
eiga þeir ekki að bíða með það, þangað
til atkvæðagreiðslan fer byrjuð.
í næsta kafla verður drepið á fund-
arstörfin, framsögu og umræður. í
þriðja kafla verður svo rætt um at-
kvæðagreiðslur og kosningar.
Ól. Jóhannesson.
Húsmæður!
— Ef þér viljið fá fljótvirk
og endingargóð hreingerningar-
meðöl — þá munið eftir að
biðja kaupmenn yðar um:
Reflex-SJálfglJáa,
Reflex-Gólfbón,
Reflex-Blettavain,
Reflex-Mfirrolin,
Reflex-Bónolín.
Lakk-og málningar U ADDA
verksmlðjan n/\IV.Jr
Málvöndun
í síðasta tölublaði minntist ég á
nokkur sérnöfn, sem oft eru rangt
beygð. Skulu nú athuguð nokkur fleiri
nafnorð, sem oft er misþyrmt í beyg-
ingu, bæði í ræðu og riti. Fyrst er að
nefna orðið læknir og önnur orð, sem
beygjast eins, svo sem samnöfnin vísir,
einir, víðir og sérnöfnin Sverrir, Grett-
ir, Geysir o. fl.
Orðið læknir beygist þannig: Nf.
læknir, þf. lækni, þgf. lækni, ef. læknis.
í fleirtölu: Nf. læknar, þf. lækna, þgf.
læknum, ef. lækna. Segja má, að flest-
ir geri sér að skyldu að beygja þetta
vitlaust. Menn segja næstum ævin-
lega: „Hann fór að sækja lœknirinn,"
í staðinn fyrir — „hann fór að sækja
lækninn". Einnig heyríst oft notað ef.
lœknírs í staðinn fyrlr læknis. Þá fer
fleirtalan heldur ekki varhluta af
náðinni. FJölmargir beygja hana
þannig: Nf. lœknirar, þf. lœknira, þgf.
lœknirum, ef. lœknira, og ber þó enn
meir á þessu í beygingu orðsins vísir.
Ég býst við, að þeir séu í minnihluta,
sem beygja fleirtölu þess orðs rétt, en
hún beygist alveg eins og fleirtala
orðsins læknir, þ. e. nf. vísar, þf. vísa,
þgf. vísum, ef. vísa, og gildir einu, hvort
um er að ræða vísi á klukku, berjavísi,
leiðarvísi, eða hvaða samsetnlngu, sem
er, þar sem nafnorðið vísir er síðari
hlutinn.
Þá má einnig minnast á orðin fótur
og fingur, elnkum beygingu þeirra I
nf. og þf. fleirtölu með vlðskeyttum
greini. Hættir mörgum til að beygja-
þessi orð í þessum föllum eins og þau
væru kvenkynsorð, þ. e. tala um fœt-
umar og fingumar í staðinn fyrir fæt-
urna og flngurna. Jafnvel orðið bróðlr
hefir stundum þf fleirtölu brœOurnar
alveg eins og stúlkurnar, en ég vona,
að menn finni, hve þetta er vitlaust
og fáránlegt, og þeir, sem beygja þessi
orð þannig, gera sig að athlægi í aug-
um þeirra, sem betur vita.
Ekki væri víst heldur úr vegi að geta
lítillega orðanna faðir, nróðir, systir,
bróðir og dóttir. Ég býst við, að flestir
hafi einhverntíma heyrt tekið til orða
eitthvað á þessa leið: „Ég bið að heilsa
móSir þinni,“ eða — „ég hltti ekki
systir þina heirna", eða — „ég kom
til dóttir þinnar", o. fl. Þetta er al-
rangt. Öll þessi orð beygjast eins í ein-
tölu, og tek ég orðið móðir sem dæmi:
Nf. móðir, þf. móður, þgf. móður, ef.
móður. Nefnifallið endar á -ir, hin
föllin á -ur. Þetta virðist ekki vera
margbrotin beyging, en þó eru fá orð
jafnoft rangt beygð og þessi. Ég býst
við, að ekkí líði á löngu, unz menn
fara að tala um „móðirmálið“ sitt og
„móðirástina", ef þessu heldur áfram,
að minnsta kosti væri það ekki nema
rökrétt og eðlileg afleiðing þessarar
bögumælgi.
Að endingu vil ég svo minnast á
orðið vetur. Beyging þess er þannig:
Nf. vetur, þf. vetur, þgf. vetri, ef.
vetrar. í fleirtölu: Nf. vetur, þf. vetur,
þgf. vetrum, ef. vetra.
Einkum munu það vera ef. eintölu,
og nf. og þf. fleirtölu af þessu orði,
sem menn eru í vandræðum með.
Beygja menn orðið þá veturs í ef. eint.
og í fleirt. nf. vetrar og þf. vetra. Þetta
ber að varast. Orðið er eins í nf. og þf.
báðum tölum, þ. e. vetur. Slikt er að
vísu sjaldgæft í íslenzku, en ekki finnst
mér nein ástæða til að afsaka ranga
beygingu á jafnalgengu orði með þvi.
Á. K.
Gerist
áskrilendur
AÐ INGÓLFI
Ostar
Mjólkurostur er holl og góð fæða og
ætti því daglega að vera á hvers
manns borði.
Ostar vorir eru viðurkenndir fyrir
gæði, jafnt hér á landi sem erlendis.
Vér höfum ávallt nægar birgðir af
20%, 30% og 45% mjólkurostum, af
ýmsum gerðum, svo og af mysuosti.
Mjólkurbú Flóamanna
Selfossi
“v
Kaupfélög!
BAULU-mjólkin er viðurkennd að
vera jafn góð og bezta erlend niður-
suðumjólk.
Engin sú matvöruverzlun getur talizt
vel birg af vörum, sem ekki hefir
BAULU-mjólk til sölu að staðaldri.
Heildsölubirgðir:
Mjólkursamsalan
Reykjavík