Austurland - 29.10.1998, Qupperneq 4

4
FIMMTUDAGUR 29. OKTÓBER 1998
jgyr
Rakkarinn -
Af kverúlöntum og sófakommum
Síðustu misseri hefur umræða um álver og virkjunarframkvæmd-
ir verið afar hávær og fyrirferðarmikil í fjölmiðlum og má segja
að hún hafi slegist um athyglina við gagnagrunnsfrumvarpið og
samsæriskenningar því tengdar. Þessi umræða hefur verið
merkileg fyrir margar sakir. Hún hefur t.d. verið alveg ótrúlega
einhliða og hafa sjónarmið andstæðinga virkjunarframkvæmda
fengið mikla umfjöllun, jafnvel í fjölmiðlum sem hafa fram að
þessu verið nokkuð vandir að virðingu sinni. Ríkissjónvarpið gaf
öfgamanninum Omari Ragnarssyni lausan tauminn og leyfði
honum að búa til þriggja þátta áróðursröð fulla af sérkennilegum
samanburði á Norðmönnum og Islendingum og ýmsum
pælingum um náttúruvemd og umfjöllun um þau svæði sem fæm
undir vatn ef virkjað yrði á hálendi Austurlands. Þessir þættir
Omars hafa þegar fengið sýna gagnrýni hér r blaðinu og því er
ástæðulaust að velta sér meira upp úr þeim en það er a.m.k. ljóst
að þeir eiga ekkert sammerkt með hlutlægri og faglegri
fréttamennsku. Dagblöðin hafa svo verið dugleg við að birta
greinar andstæðinga stóriðju og virkjana og m.a. hefur
Morgunblaðið, sem hefur síðustu ár borið höfuð og herðar yfir
aðra fjölmiðla hvað varðar ábyrga umfjöllun, birt vikulega
rómantískar greinar um hálendi íslands. Sú hlið mála, sem ekki
hefur átt upp á pallborðið r fjölmiðlaumræðu, er sú að á Austur-
landi fækkar fólki jafnt og þétt (Reyndar var fjallað ágætlega um
þessa hlið málsins í „íslandi í dag“ á Stöð 2 á dögunum). í sífellt
minni samfélögum er sífellt minni þörf fyrir þjónustu,
menningarlíf verður fátæklegra og fyrirsjáanleg er mikil fækkun
starfa í sjávarútvegi vegna aukinnar vélvæðingar. Sveitar-
stjórnarmenn á svæðinu, ásamt sunrum þingmönnum þess, hafa
áttað sig á því að það þarf eitthvað stórt að koma til svo að
þessari þróun megi breyta. Því hafa menn rennt hýru auga til
framkvæmda af þeirri stærð sem stóriðju og virkjunarfram-
kvæmdir virkilega eru. Félagsleg áhrif væntanlegra
stóriðjuframkvæmda hafa verið metin með vönduðum
rannsóknum og benda þær niðurstöður til þess að fjölgun á
svæðinu yrði gífurleg sökum margfeldisáhrifa (allt að 35%) og
þörf fyrir menntað starfsfólk myndi aukast stórlega. Þessi
félagslegu áhrif eru að sjálfsögðu það sem Austfirðingar eru að
hugsa um þegar þeir mynda sér skoðanir á því hvort hér eigi að
rísa stóriðja. Austfirðingar eru ekki sátfir við að horfa aðgerðar-
lausir á bæi sína og byggðir deyja hægt og hljótt þó að stjórn-
völdum virðist vera nokk sama. Þessi félagslegu áhrif eiga hins
vegar ekki upp á pallborðið hjá fjölmiðlum landsins og enn síður
hjá listafólki í Reykjavík sem á dögunum steig á stokk og flutti
ættjarðarljóð hálendinu til varnar. Kverúlantar og sófakommar
víða um land hafa vaknað af dvala og telja að hér sé um að ræða
dæmi um miskunnarleysi auðvaldsins sem nú hefur einsett sér að
menga hálendi fslands, setja það undir vatn og valda því að
heiðagæsir geta ekki lengur fellt fjaðrirnar á Eyjabökkum og
útsýnið ofan af Snæfelli spillist. Kverúlantar og sófakommar átta
sig ekki á því að meirihluti fólks í fjórðungnum er hlynntur
framkvæmdunum því það áttar sig á því að slíkar framkvæmdir
eru síðasta hálmstrá byggðarinnar. Það áttar sig á því að ef ekkert
er að gert þá verða í byrjun næstu aldar örfáar fámennar
verstöðvar á Austurlandi, þar sem þjónustan minnkar sífellt og
mannlíf og menning deyr. Umræðan um stóriðjumál er farin að
bera skuggalega mikinn keim af málflutningi amerískra
náttúruverndarsamtaka en sá málflutningur byggir á því að spila
inn á tilfinningar fólks og láta öll rök lönd og leið. Auðvelt ætti
að vera að svara spurningunni hvort hagsmunir heiðagæsa og
hreindýra eigi að ganga fyrir hagsmuni mannfólksins en
ákveðnir hópar fólks virðast vera svo veruleikafirrtir að þeir telja
mikilvægara að gæsirnar geti fellt fjaðrir sínar í friði og
hreindýrin ráfað í friði um óspillta náttúru en að Austurland
haldist í byggð.
Hlutfallslega mest fækkun á Stöðvarfirði
Eins og greint var frá í blaðinu á
dögunum hafa 335 fleiri flust frá
Austurlandi fyrstu níu mánuði
ársins heldur en fluttu á svæðið.
Hlutfallslega mest fækkun varð
á Stöðvarfirði, en frá þessu tæp-
lega 300 manna byggðarlagi
höfðu 23 flust burtu þegar níu
mánuðir voru liðnir af árinu.
Að sögn Jósefs Friðrikssonar,
er öll þessi fækkun vegna flutn-
inga frá staðnum.
“Það er fyrirsjáanlegt að það
verður engin náttúruleg fjölgun
né fækkun hér. Það sem af er
liðið árinu hafa tveir íbúar
staðarins látist en á móti hafa tvö
böm fæðst hér. Þetta sýnir okkur
að þessi 23 manna fækkun er öll
vegna flutninga frá staðnum. Eg
tel reyndar að staðan eigi ekki
efdr að versna og jafnvel að breyt-
ast aðeins til hins betra áður en
árið er liðið. Eins og staðan er í
dag veit ég ekki af neinum sem á
eftir að flytja lögheimili héðan en
býst jafnvel við því að einhverjir
eigi eftir að flytjast hingað”.
En hvemig skýrir Jósef hina
miklu fækkun?
“Við höfum skiljanlega mikl-
ar áhyggjur af þessu og höfum
meðal annars rætt þetta í hrepps-
nefnd. Við fínnum í raun engar
aðrar skýringar en að þetta sé
einhver straumur á suð-vestur
homið sem ekki verður stöðvað-
ur fyrr en þenslan á því svæði
stöðvast. Það er ekki hægt að
Um síðustu helgi var Rögnvald-
ur Olafsson, glímukennari, á
ferð um Austurland. Hann fór í
nokkra skóla og kenndi fimmta
til sjöunda bekk undirstöðuatriði
í þessari þjóðaríþrótt íslendinga.
Rögnvaldur var hálfan dag í
hverjum skóla fyrir sig.
Núna um helgina, nánar
tiltekið föstudaginn 30. og laug-
ardaginn 31., verður síðan haldið
dómaranámskeið í glímu og
munu þeir sem taka þátt í nám-
skeiðinu fá möguleika á að
spreyta sig á úrtökumótum sem
haldin verða í nokkrum skólum
hér fyrir austan um helgina.
kenna atvinnuástandi hér á
svæðinu um nema kannski að
atvinnan sé einhæf eins og
gengur og gerist á svona litlum
stöðum. Þetta er einhver straum-
ur sem virðist alltaf vera að
vinda upp á sig” sagði Jósef að
lokum.
Lokahnykkur átaksins verður
síðan glímumót sem haldið
verður á sunnudaginn í íþrótta-
húsinu á Reyðarfirði.
Að sögn Þórodds Helga-
sonar, skólastjóra á Reyðarfirði,
er glíman íþrótt sem í dag berst
fyrir lífí sínu. „Haldin eru tvö
„stór“ mót á hverju ári og á
hvoru eru um 100 manns, þar af
koma um 10% frá Reyðarfirði“.
Glímusamband íslands er
með fastan útbreiðslustyrk frá
ríkinu sem þetta árið verður
nýttur til að kynna ungdómi
Austur- og Vesturlands þessa
rótgrónu íþrótt.
Glímuátak á Austurlandi
Stuðningur við flóttafólkið á Höfn
Ingvar Helgason hf. hefur stutt
dyggilega við bakið á starfi Rauða
kross Islands fyrir flóttafólkið
sem kom til Hafnar í Hornafirði
fyrir rúmu ári með því að láta í té
bifreið til verkefnisins án endur-
gjalds. Fulltrúar fyrirtækisins
heimsóttu aðalskrifstofu Rauða
kross Islands nýverið og tók Ingv-
ar Helgason, forstjóri fyrirtækis-
ins, þá við þakkarskjali félagsins
fyrir þennan mikilvæga stuðning.
Rauði kross Islands annast
aðstoð við flóttafólkið fyrsta
árið eftir komu þess hingað og
hafa sjálfboðaliðar deildarinnar í
Austur-Skaftafellssýslu gegnt
mikilvægu hlutverki í aðstoð-
inni. (fréttatilkynning)
Sigrún Árnadóttir, framkvœmdastjóri Rauða kross íslands,
afhenti Ingvari Helgasyni þakkarskjal fyrir góðan stuðning.
Minningardagskrá um Þorstein Valdimarsson
Næstkomandi laugardag verður
á Vopnafirði boðið upp á dag-
skrá í minningu Þorsteins Valdi-
marssonar listamanns, en þenn-
Ókeypis smáar
Halló
Á ekki einhver ruggustól handa
mér, gefins eða fyrir lítinn
pening. Má þarfnast viðgerðar.
Hafið samband við Auði
ís. 477-1646
Oska eftir
Húsgögn af öllum stærðum og
gerðum óskast fyrir lítinn
pening.
Ahugasamir hringi í Eyju
ís. 477-1745
Óska eftir
Sódastreem tæki
Uppl. ís. 477-1623
an dag hefði hann orðið áttræður
hefði hann lifað. Um kynningar-
dagskrá er að ræða þar sem
nokkur ljóð eftir Þorstein verða
lesin, nokkur lög hans sungin
o.s.frv. Það er menningarmála-
nefnd Vopnafjarðar sem stendur
Margir koma að dagskránni,
svo sem tónskólinn, samkór
Vopnafjarðar og fleiri. Hjalti
Rögnvaldsson mun lesa nokkur
þekktustu ljóð Þorsteins og
Hildigunnur Valdimarsdóttir,
systir skáldsins, les einnig nokk-
fyrir dagskránni.
ur ljóð.
Hönnum vefsíður fyrir fyrirtæki,
stofnanir og einstaklinga
ELDSMIÐURIIMIM
Sími: 478-1600
webmaster@eldhorn.is
Eldsmiöurinn - austfirskt 21. aldar fyrirtceki