Eining - 01.06.1945, Blaðsíða 6

6
E I N I N G
Ekki nemo
Sr. Ólafur Ólafsson.
Ég álít að áfeng'ið sé þjóðarböl,
sem við eigum að útrýma, og að við
eigum ekki að gera áfengisbölið að
mjólkurkú landsjóðs. Það er við-
bjóðslegur gjaldstofn, og ég álít að
hverjum eyri, er rennur í landsjóð af
honum fylgi blóS og tár.
(Alþingistíðindi 1905).
í blaðinu „Ingólfur“ 19. marz 1945 er
grein, sem nefnist „Áfengisbaráttan“.
Þar er minnzt mjög réttilega á þau for-
réttindi, sem fyiliraftar hafa hér á landi
og sagt: „Þessi forréttur fyllirúta er
svo furðulegur, að hann getur ekki átt
rætur sínar i öðru en alvarlegum mis-
tökum í baráttuaðferðum“. Og fyrr í
greininni er staðhæft, hver þessi mis-
tök séu. Þar segir, að bindindismenn
hafi flaskað á því að herja of beint á
alla áfengisnautn, og telja nautn áfeng-
is hættulega. Og svo klykkir út með
þessari rúsínu: „Er nú nema stigmunur
á þessum mönnum og hinum, sem lifa
til að drekka?“
Á litborgunardaginn.
sfigmunur
Nú höfum vér heyrt það. Ekki nema
stigmunur! Það er eftir því ekki nema
stigmunur á hinum gáfaða og glæsilega
kennimanni síra ólafi Ólafssyni frá
Arnarbæli, og fylliraftinum, sem liggur
hálfdauður í göturæsinu, eftir að hafa
drukkið út vikukaupið sitt. Skyldi kona
hans og börn, sem standa klæðlítil, solt-
in og grátandi yfir honum, viðurkenna,
að á slíkum mönnum sé ekki nema stig-
munur?
í vor las ég grein í Vísi um lífið í
Hafnarstræti. Það var ekki glæsileg, en
sönn mynd af einni af aðalgötum höf-
uðborgar hins íslenzka ríkis.
Daginn eftir gekk ég fram hjá Mið-
bæjarbarnaskólanum. Sólskin var og
gott veður. Hundruð barna voru að
leika sér á skólahlaðinu. Þau voru fjör-
ug og kát og þroskavænleg eins og öll
íslenzk börn, sem ekki hafa orðið í'yrir
áföllum. Þetta var fagur hópur og hver
sannur íslendingur hefði getað fyllzt
þjóðarmetnaði og glæsilegum framtíð-
arvonum við að horfa á hann. En þó —
í gljóbjörtu sólskininu fannst mér hvíla
skuggi aðvífandi böls yfir þessum hóp.
Eg gat ekki varizt því að hugsa sem
svo: Hve mörg ykkar verða komin niður
í Hafnarstræti eftir svo sem 6—8 ár?
Hve mörg af ykkur hefir áfengið þá
gert að vændisdrósum og rónum? Mér
varð hugsað til orða Guðmundar Björns-
sonar landlæknis:
„Unglingar þeir, sem venja sig á á-
fenga drykki, eru vonarpeningur þjóð-
félagsins. Vér vitum fyrir víst, að ein-
hverjir af þeim hljóta að fara forgörð-
um, hljóta að verða ofdrykkjumenn.
En vér vitum ekki hverjir þeir verða.
Vér getum ekki sagt við neinn einstak-
an: Þér er óhætt! Vér verðum að segja
við þá alla: Þið stofnið ykkur í hættu,
þið eruð vonarpeningur, ef þið neytið
áfengra drykkja“.
Hver mun nú segja þessum börnum
það? Ekki ríkið, sem þó kostar mennt-
un þeirra. Því að eftir 5—6 ár, þegar
þessir unglingar útskrifast úr Mennta-
skóla, þá fær ríkið þeim „sinn skammt“
af áfengi, bæði piltum og stúlkum „sinn
skammt“, til þess að þau geti „farið á
fyllirí“. Slík er menning í voru landi.
Það er eins og mönnum finnist ekki
nema stigmunur á hinu hrausta og
glaða barni í skólanum, og hinum vol-
uðu og afvegaleiddu unglingum í Hafn-
arstræti. Þeim finnst munurinn máske
aðeins vera sá, að Hafnarstræti sé nokk-
urs konar framhaldsskóli ríkisins.
Það er skammt á milli Miðbæjarskól-
ans og Hafnarstrætis. En munurinn á
lífinu á þessum tveimur stöðum — er
hann í raun og veru aðeins stigmun-
ur, sem „mistök“ sé að benda á?
Árni Óla.
Engin vörusvik
Fyrir nokkru var í Morgunblaðinu
svofeld skrítla:
„Má bjóða þér vindil, gamli vinur?“
„Nei, takk, eg er hættur að reykja“.
— „Heyrðu, hvað heitir hún?“
Þetta er ágætt. Svona á það að vera.
Sá sem bauð vindilinn, þóttist viss um,
að vinur hans mundi hafa fastnað sér
konu, þar sem hann vildi ekki þiggja
vindilinn.
Hver einasti fulltíða, fullvita og heil-
brigður maður ætti að taka að sér konu,
vera maður til að búa henni gott heim-
ili og góð kjör, og láta sér þykja svo
vænt um konu sína og heimilið, að hann
þurfi -enga gerfigleði eða fáránlegar
nautnir, svo sem reykingar, áfengis-
neyzlu eða eitthvað þessu líkt. Sá mað-
ur á varla skilið að eiga góða konu og
heimili, sem getur ekki látið sér slíkt
nægja.
Sömuleiðis á hver kona að ala sig
þannig upp, mennta og gera úr garði, að
hún eigi það sjálfstraust og sjálfsálit,
að hún þurfi ekki að grípa til alls konar
gerfisnyrtingar til þess að vera viss um,
að hún sé sjáleg, elskuleg og geðjist
manninum sínum.
Það er aumt, að þurfa að meta munn
sinn svo lítils, að ekki sé hann sjálegur
eða boðlegur nema málaður, eða að
höndin þurfi að vera með langar lakker-
aðar neglur, sem líkjast klóm.
Flest eftiröpun og tízkudýrkun fer
fram á kostnað manndóms og sjálf-
stæðis.