Eining - 01.01.1953, Blaðsíða 11

EINING
11
Æskumenn í skólum
leggjast gegn tóbaksnautn
ungmenna
Af tilviljun sá ritstjóri Einingar að
Samband bindindisfélaga í skólum hafði
háð ársþing sitt, og tillögur þess birtar
í einu dagblaði bæjarins. Meðal þeirra
er þessi:
„21. þing SBS telur brýna nauðsyn
á öflugri baráttu gegn reykingum og
annarri tóbaksnautn. Heitir þingið , á
íslenzka æskumenn að efla samtök um
tóbaksbindindi. Einkum er skorað á
ungmenna- og íþróttafélög að taka ein-
beitta afstöðu gegn tóbakinu“.
Gleðilegt er að heyra slíka rödd og er
óskandi að eitthvað vinnist á í þessum
efnum gegn menningarplágunni miklu.
Svo er komið, að varla er mönnum, sem
ekki reykja vært á mannfundum. Þræl-
ar tóbaksins bræla alls staðar, einnig
á meðan menn flytja ræður á fundum.
Fyrir skömmu var eg beðinn að koma
á skemmtisamkomu, hið fyrsta er flest
af unga fólkinu gerði, er það kom inn
í fundarsalinn, var að kveikja í sígar-
ettunni. Þá kom eg inn í matvörubúð
fyrir nokkru. Þar stóðu tvær ungar stúlk-
ur, á að gizka 16 eða 17 ára. Báðar
stóðu þær með kóka-kóla flöskuna í
annarri hendi og sígarettuna í hinni. —
Slíkt hefði einhvern tíma ekki þótt
,,dömulegt“. Nautnalífinu fylgir taum-
leysi og taumleysinu alls konar ófarn-
aður, einnig afbrot, óknyttir og hrotta-
mennska.
Árið 1951 varð hreinn rekstrarhagn-
aður af tóbakseinkasölu ríkisins 34
milljónir. — Landsmenn kaupa þannig
áfengi og tóbak árlega fyrir eitthvað á
annað hundrað milljónir króna. — Á
þessu virðast allir hafa ráð, þótt alltaf
séu gerðar kröfur um kauphækkanir,
en menn gleyma þeim orðum spámanns-
ins, að launtakar hjá þjóðum, sem
ganga refilstigu í eyðslu og óreglu, fá
kaup sitt í „götótta pyngju“. Ekkert
tollir í pyngjunni, vaxandi dýrtíð, eyðsla
og óhóf blæs allan ávinning á burt.
Leggjumst fast gegn óvinum þjóðar-
innar, áfengis- og tóbaksneyzlunni.
Versfii viibjóðurinn
Fátt er viðbjóðslegra en fláttskapur-
inn hulinn fögrum orðum, menn tala
fallega en hugsa illa. Einhvers staðar
á slíkum slóðum las eg þessi orð: ,,Við
óskum ekki annars en að fá að lifa í
friði menningarlífi“ Þetta geta margir
sagt af hjartans einlægni, en þegar slík
orð hrjóta af vörum manna, sem eru
harðsvíraðir flokksmenn þeirra stefna,
sem seint og snemma hrópa svartar
lygar og óhróður um saklaust fólk, þá
verður friðartal þeirra og allur sakleysis-
svipur hreinn viðbjóður.
Ritningin segir: „Rannsakið yður
sjálfa, prófið yður sjálfa“. Þeim mönn-
um, sem tala fallega, en spilla þó sam-
búð og friði manna, veitti ekki af að
hugleiða þetta heilræði.
Hvað mundi verða hér á landi, ef
erlend einræðisstefna næði völdum? —
Mundu ekki höfuð fjúka hér eins og í
mörgum öðrum löndum, og mundu ekki
sumir þessara manna, sem tala stund-
um fallega um frið, standa hjá slíkum
aftökum og samþykkja þær? Ekkert
er auðveldara en að blekkja sjálfan sig.
Heilræðið er því aðkallandi: rannsakið
yður sjálfa, prófið yður sjálfa. Við, sem
erum flokksleysingjar, finnum mjög
glöggt, þegar einn flokkur er að bera
stórlygar á hinn eða þegar verið er að
rægja og níða þjóðir á hinn svívirði-
legasta hátt, þjóðir, sem við höfum
kynnst ítarlega og vitum að eiga ekki
slíkt níð skilið. Friðartal manna, sem
viðhafa slík vinnubrögð, verður í eyrum
okkar hreinn viðbjóður, þegar okkur
tekst ekki að loka eyrunum fyrir því.
Frá Akureyri
Frá Akureyri hafa Einingu borizt eftir-
farandi blaðafregnir um ýmsa starfsemi
Góðtemplara á staðnum og annarra manna
í þágu bindindismálsins. Fyrst segir þar
frá:
Frá námskeiði templara.
Eins og frá var skýrt í blöðunum fyrir
nokkru, ákvað Góðtemplarareglan á Akur-
eyri að gangast fyrir námskeiði í tréskurði,
svo og öðru föndri síðar meir, er orðið
gæti unglingum í bænum hentug tóm-
stundavinna, ef nægileg þátttaka fengist.
Þessu var mjög vel tekið, og bárust svo
margar rannsóknir að skipta varð þátttak-
endum í tvo flokka. Var öðrum hópnum
kennt kl. 5—7 alla daga en hinum kl. 8—
10. En þátttakendur voru alls 30.
Stóð námskeið þetta í hálfan mánuð og
lauk því þriðjudaginn 18. nóvember.
Flestir þátttakendurnir voru unglingar,
en þó nokkrir fulltíða menn og 5 konur. —
Flestir munu nálega hafa lokið við tvo
gripi, og var ánægjulegt að sjá þá vinnu-
gleði og þann áhuga, sem þarna ríkti.
Kennari var Jón Bergsson.
Fundur um áfengismál
og skemmtanalíf.
Að tilhlutun Góðtemplarareglunnar og
áfengisvarnanefndanna á Akureyri var
haldinn umræðufundur um áfengismálin og
skemmtanalífið í bænum fimmtudaginn 20.
þ. m. í Skjaldborg. Á fundinum mættu full-
trúar frá um tuttugu félögum og fyrir-
tækjum. Þorsteinn M. Jónsson, skólastjóri,
stjórnaði fundinum. — Framsöguræður
fluttu: Kristján Jónsson, fulltrúi bæjar-
Sfiökur
Æ er vegur angurs háll
yfir dauðans hylnum.
Þó hefur brúast ófœr áll
oft í sortabylnum.
Aftur gefst þeim óskin ný,
auðguð Ijósi og varma,
sem að viti og vænleik í
vex yfir sína harma.
Sálin er alrýmisendaleysa,
andstœðugáta, sem fáir leysa.
af grunnlausum mœtti er gerð og rekin
grynnsta heimskan og dýpsta spekin. .
Sigurður Rósmundsson.
fógeta, Hannes J. Magnússon, skólastjóri,
og Brynleifur Tobiasson yfirkennari. —
Umræður voru fjörugar og tóku margir
til máls. Fulltrúi bæjarfógeta upplýsti, að
afbrotum hefði fækkað mikið í bænum á
þessu ári. Þó hafði ölvun við bifreiðaakst-
ur aukizt. Hnigu ræður manna í þá átt,
að vinna beri að heilbrigðu skemmtana-
lífi og útiloka áfengi af skemmtunum. —
í fundarlok var samþykkt eftirfarandi til-
laga:
„Fundur um áfengismál haldinn á Akur-
eyri fimmtudaginn 20. nóv. 1952, beinir
þeim eindregnu tilmælum til allra félaga
og stofnana, að þau leggi allt kapp á að
útiloka áfengi af skemmtunum sínum, og
vinni með því að heilbrigðu skemmtana-
og samkvæmislífi“.
Upplýsinga- og hjálparstöð
I. O. G. T.
og áfengisvarnanefndanna á Akureyri,
fyrir drykkjusjúka menn og aðstandendur
þeirra, verður framvegis opin á hverjum
föstudegi kl. 6—7 síðdegis í herbergi nr.
66 á Hótel Norðurlandi.
Góður vilnisburður
um góða bók
Þegar fallegi, litli ævintýrasjónleikurinn,
Jónsmessunótt, eftir Helga Valtýsson kom
út, gat Eining hans í örfáum línum. Minna
gat það ekki verið. Þessi fallega, litla bók,
hefur hlotið maklegt lof góðra manna. Guð-
mundur skáld Frímann segir m. a. þetta:
„Hér er margt spaklega mælt og fagur-
lega, til dæmis í inngangskvæðinu, sem er
þrungið af andagift. — í þessum ævintýra-
leik Helga Valtýssonar er ljóðræn fegurð
á hverri blaðsíðu. Sennilega á Blómaþulan
í síðari þætti enga hliðstæðu í íslenzkum
bókmenntum og mun lengi geymast sem
táknræn mynd af hinum aldna, síunga
höfundi".
Ef allir rithöfundar, listmálarar og lista-
menn yfirleitt bæru í hof menningarinnar
og bæ mannkynsins aðeins fegurðina,
mundi mannkynið dýrka hana enn meir en
nú er, verða fráhuga ljótleiknum í hugsun,
orði og verki.