Eining - 01.07.1955, Qupperneq 6

6
EINING
Ólafur B. Björnsson
sextugur
Ólafur B. Bjömsson, ritstjóri á Akra-
nesi, sem varð sextugur 6. júlí s. 1., er
einn af góðvinum ritstjóra þessa blaðs.
Hann bað mig að skrifa ekki um sig,
auðvitað, en hvers vegna ætti Eining
að minnast merkisafmæla allmargra
bindindismanna, en hafa hljótt um
Ólaf?
Of oft hef eg komið á hið ágæta
heimili Ólafs, notið þar mikillar gest-
risni og alúðar og notið vináttu hans um
áratugi, til þess að eg notaði ekki tæki-
færið og flytti honum þakkarorð á þess-
um tímamótum ævi hans. Bezt er að
ljúka illu af strax og segja, að aðeins
einu sinni öll þessi ár hefur mér gram-
ist við Ólaf B. Björnsson, viðvíkjandi
atkvæðagreiðslu, en ekki var það í sam-
bandi við neinar almennar kosningar,
og varðar engan um þetta frekar.
Eg kemst ævinlega í gott skap, er eg
hitti Ólaf. Hann er maður glaður og
reifur, brennandi í anda og fullur áhuga
fyrir mörgum velferðar- og menningar-
málum, trúaður á Guð og góða menn og
liðtækur í bezta lagi á mörgum svið-
um mannlífsins. Flest allir landsmenn
vita, að hann er ágætis ræðumaður og
í 14 ár hefur hann gefið út tímaritið
Akranes og verið ritstjóri þess. Tíma-
rit þetta er í alla staði hið vandaðasta
og hefur hlotið ágætis dóma merkra
manna. Það er gætt siðbætandi anda og
fullt af alls konar gagnlegum fróðleik,
og margar ritgerðir Ólafs í því eru hinar
merkustu, þótt ekki séu nefndir hinir
sérstöku þættir hans úr ,,sögu Akra-
ness“.
Ólafur hefur mikinn og góðan skiln-
ing á kirkjumálum og trúarlífi og styð-
ur slíkt eftir megni. Prestur hefði hann
orðið ágætur. Söng kennir hann stund-
um og æfir, og er vel að sér í þeirri
grein. Mjög hefur hann tekið þátt í opin-
berum málum, bæði á Akranesi og víð-
ar og sinnt margvíslegum félagsmálum.
I Reglu góðtemplara er hann búinn að
vera sterkur og ágætur liðsmaður um
áratugi. Þing reglunnar hefur hann
jafnan setið á ýmsum stigum hennar,
og nú síðustu árin hefur hann unnið
sérstakt og ágætt starf í þágu bindindis-
málsins. Hann hefur næga hæfileika til
þess að gegna þýðingarmiklum störfum
á mörgum sviðum, og þetta og margt
fleira, sem eg get sagt honum til ágætis,
tel eg ekki vera neitt innantómt skjall,
þessi er kynning mín af Ólafi og segi
eg þetta því hiklaust og af heilum hug.
Ólafur er þjóðkunnur maður og því eng-
in þörf á langri lýsingu á honum, að
minnsta kosti tel eg mér óhætt að geyma
slíkt einn áratug enn, en örlítið minni
hans vildi eg flytja að þessu sinni, var
svo langt í burtu afmælisdaginn hans,
að eg gat ekki náð í afmæliskaffið og
flutt borðræðu, og var það gestum hans
góður greiði, því að mér er sagt, að all-
ur heimurinn sé orðinn hundleiður á
ræðum okkar ræðumannanna, og hver
skyldi lá vesalings heiminum, sem hefur
nú fengið útvarp, sjónvarp, tívolí í
hverju landi, revíur á hverju strái og
öll heimsins feikn af myndablöðum og
skemmtunum, bíóum og leikhúsum. —
Hvers vegna alvöru ræðumannanna?
Er ekki eins gott að leika sér, og getur
heimurinn ekki verið ánægður með
slíkt?
Já, það var satt, eg átti eftir að kynna
ætt Ólafs B. Björnssonar, en um hana
hef eg ekkert vitað, svo að eg rupla
nokkrum línum frá Morgunblaðinu. —
Þar segir svo:
,,Ólafur er borinn og barnfæddur Ak-
urnesingur, fæddur á Litla-Teigi, sonur
Katrínar dóttur Odds Sveinssonar frá
Skaftafelli í Skaftafellssýslu, prests og
prófasts á Rafnseyri, sem var næsti
prestur þar á eftir séra Sigurði föður
Jóns forseta og Þóru, sem var ein af
níu dætrum Jóns bónda á Kópsvatni í
Árnessýslu. — Faðir Ólafs er seinni
maður Katrínar, Björn Hannesson, for-
maður og útgerðarmaður fyrr á tíð. Er
Björn náskyldur Kalmanstungumönnum
og lengra fram af Stephensens-ætt.
Katrín Oddsdóttir var gáfuð og mikil-
hæf kona. Fyrri maður hennar var Ólaf-
ur sonur Bjarna Brynjólfssonar bónda
á Kjaransstöðum. Ólafur var eini for-
maðurinn, sem bjarg skipi sínu heilu í
höfn í hákarlaveðrinu mikla á níunda
tug síðustu aldar. Meðal barna af fyrra
hjónabandi Katrínar var Bjarni heitinn
Ólafsson skipstjóri, sem var harðdugleg-
ur maður. Bjarni markaði tímamót í
athafnasögu Akraness með óhemju
dugnaði sínum og áræði. Hann átti t. d.
frumkvæði að því að hafin var hafnar-
gerð hér“.
Svo þakka eg Ólafi fyrir trausta og
Æskulýðsþáttur |
---- - - -
Vfð skildum við Friðþjóf Nansen síð-
ast, þar sem hann var að hefja för sína
til Norðuríshafsins, en markmiðið var
Norðurpóllinn. Áður en hann lagði upp
í þessa för hafði hann fastnað sér konu,
og verðið þið að lesa um það í Sögu
Friðþjófs Nansens, ef þið hafið áhuga
fyrir slíku. Saga þessi er til á íslenzku,
fróðleg mjög og hin prýðilegasta. Frú
Kristín Ólafsdóttir, lœknir, kona land-
lceknis, hefur íslenzkað bókina og ísa-
foldarprentsmiðja gefið hana út í vand-
aðri útgáfu. Bókin er góð eign.
Kona Friðþjófs var Eva Sars. Þetta
nafn er frœgt, einkum í sambandi við
bróður hennar, sagnfrcEðinginn Ernst
Sars.— Þið kannist við Friðþjóf frœkna.
Kona hans hét Ingeborg, og þess vegna
var ort til Evu Sars:
,,Eva, hvi gjorde du oss den sorg,
ikke at kalde dig Ingeborg?“
í ágcetri grein í Reader’s Digest segir,
að 14. marz 1895 hafi þeir Friðþjófur
og Hjálmar Johansen yfirgefið skipið
Fram, en þá voru þeir 415 enskar mílur
suður af Norðurpólnum. — Ferðalag
þeirra norður eftir hafísnum var geysi-
lega erfitt. Líklega eitt hið erfiðasta, er
menn nokkru sinni hafa farið. Stundum
urðu þeir að klifra með sleða sína og
hundahópinn yfir 20 feta háa ísgarða.
Isinn var svo ósléttur víða, að engu lík-
ara var, en að hafið hefði frosið allt í
einu í stórbrimi.
Áttunda apríl klifraði Nansen upp á
háa ísöldu og setti þar upp norska fán-
ann. Þetta var á 86° 14' breiddarstigi,
200 enskum mílum, eða 320 km norð-
ar en nokkur maður hafði áður komizt.
Nú var sumarið að nálgast, ísinn rak
hraðar suður en ferðalangarnir gátu fik-
að sig norður, og urðu þeir því að hverfa
suður á leið aftur. Eitt sinn misstu þeir
bátfleytuna frá sér með öllum útbúnaði
þeirra og varð Nansen þá að synda 200
metra til þess að ná í hana. Vistir þeirra
gengu til þurrðar og flestir hundarnir,
af 28, voru dauðir af þreytu og hrakn-
ingi.
Tcept stóð, þegar ísbjörninn lceddist
að þeim í þoku og réðst á Hjálmar og
sló hann niður. Hjálmar náði um háls-
inn á birninum og tók fast á, en þá bjó
björninn sig til að bíta Hjálmar. Nansen
var þá að bisa við bátinn, reyna að
draga hann upp til þess að ná í byssu
ágæta vináttu, og margir munu þakka
honum nytsamt starf, og óska þess, að
aldur og þrek endist honum sem lengst
til góðra verka.
Pétur Sigurðsson.