Einherji - 19.02.1970, Blaðsíða 8

8
EINHERJI
Fimmtudagur 19. febrúar 1970
»Líklega er ég nokkuð ráðríkur,
þegar ég á að ráða«.
Rætt við BJÖRN EGILSSON á Sveinsstöðum um fram-
kvæmdir í Lýtingsstaðahreppi.
Björn Egilsson.
1.
Bjöm á Sveinsstöðum var
kominn. Maðurinn þarf ekki
nánari kynningu. Ég sneri
mér beint að efninu og
spurði:
Hvað ert þú búinn að vera
lengi oddviti í Lýtingsstaða-
hreppi ?
— Ég er búinn að vera
oddviti síðan 1958. Og ætla
að hætta sveitastjómarstörf
um, að loknu þessu kjör-
tímabili. En það er ekki fyr-
ir uppgjöf, heldur er það
fyrir aldur. Ég er 65 ára
í sumar. 0g ég hef megn-
ustu andúð á, að hanga í
opinberum störfum, þangaö
til menn em haltir, lamaðir,
blindir og elliærir og finnist
þá þeir aldrei hafa verið
betri.
Annars hef ég, að sumu
leyti, haft takmarkaða hæfm
til að sinna opinberum störf
um, því að ég hef aldrei
getað reiknað. En í bama-
skóla kunni ég sæmilega í
bókunum. Þessi 11 ár, sem
ég er búinn að gera sveitar-
sjóðsreikninga fyrir Lýtings
staðahrepp, þá hefur hann
ekki verið réttur nema emu
sinni eða itvisvar. En það
hefur bjargað málinu, að
endurskoðandi sýslunefndar,
Haraldur á Völlum, hefur
leiðrétt reikninginn. En hann
er líklega einhver ömggasti
endurskoðandi á landinu og
vill alltaf hafa það, sem rétt
er. Enda er hann fæddur
með reikningskúnst. Síðast-
liðinn vetur, þegar Haraldur
var að endurskoða reikninga
fyrir mig, sagði ég við hann
að við yrðum nú ekki leng-
ur við þessi sveitastjómar-
mál, en Haraldur er 10 ár-
um eldri en ég. Þá svaraði
Haraldur: Það veltur á því,
hvort sýslufundur verður
fyrir kosningar, hvort eg
verð á næsta sýslufundi. En
svo vék hann sér að mér og
sagði: — Það væri sæmra
fyrir þig að vera áfram og
reyna að draga hreppinn
upp úr því skuldafeni, sem
þú ert búinn að sökkva
honum í. Eg sagði lítið, —
mun hafa tautað eitthvað,
en hugsaði með sjálfum mér:
Fjármálastjórnin á hreppn-
um væri eins og hjá rikis-
stjórninni og þætti mörg-
um gott.
Þetta er stór og f jölmenn-
ur hreppur?
— Já, þó hefur Akra-
hreppur verið fjölmennari,
lítið eitt. 1958 vom 376
manns í hreppnum, en á ár-
inu 1969 var fólkstalan
komin niður í 335.
Þið hafið staðið í fjárfrek-
um framkvæmdum undan-
farin ár, er ekki svo?
—• Jú. Á þessum þremur
kjör-timabilum hefur hrepp-
urinn keypt þrjár jarðir,
eina á hverju kjörtimabih.
Sumum finnst þessi árátta
sveitastjómarinnar í að
kaupa jarðir, vera svipuð
og hjá manninum, sem alit-
af vildi eignast meira og
meira land, en þurfti svo
að lokum ekki nema þrjár
álnir, Fyrst keypti hrepp-
urinn nýbýlið Bjarmaland í
þorpinu við Skíðastaðalaug.
Og þetta býli hefur hita-
vatnsréttindi, en hús em
þar léleg og verið notuð sem
fátækraskýli.
Þá er næst, að á árinu
1965 keypti hreppuriim
Laugaból og land þeirrar
jarðar er samliggjandi við
lóð heimavistar barnaskcl-
ans. Jörðin kostaði 950.000
kr. Það var ákaflega mikil-
vægt fyrir hreppinn að gera
þessi kaup, því að þarna
em hitavatnsrélttindi og lóð-
ir og hús jarðarinnar, sem
var meðal annars stórt
íbúðarhús. Húsið var endur-
bætt og notað sem heimivist
við unglingadeild, sem stofn-
uð var við skólann á því ari.
Og þama hefur þú opið
hús fyrir skáldin á sumrin?
— Já, Indriði G. Þor-
steinsson kemur oft í sveit-
ina. Hann er fæddur þarna
og uppalinn að nokkm (Gil-
haga 1926) og var nokkra
daga í húsinu 1968. Hannes
Pétursson var þarna í þrjár
vikur sama ár, að ganga fra
ljóðabók sinni, Innlönd. Og
þar mun hann hafa ort, að
mínu áliti, beztu kvæðin í
bókinni. Hann gaf mér bók-
ina og merkti við þau kvæði,
sem hann orti á Laugabóli.
Þar á meðal kvæðið I
Reykjagarði. Hannes orti
þama eina anzi góða vísu.
Tilefnið var, að hrútar frá
Reykjum vom að snúldra
þar úti fyrir glugganum. —
Vísan er þannig:
Latir meður hnoð og hnus
hengslast um með góðleg fés
hrútar mínir Matteus,
Markús, Lúkas, Jóhannes.
Eitthvað nánar um skóia-
mál i hreppnum?
Um skólann er það að
segja ennfremur, að rikið
keypti gamalt samkomuliús,
sem ungmennafélagið Frarn-
för átti og léit endurbæta
það og síðan nota fyrir
skólastofu. Og þá eru fjór-
ar skólastofur tilheyrandi
Steinsstaðaskóla. Kennarar
em einnig fjórir, síðan ungl-
ingadeildin var sett á stofn.
2.
Þið emð með félagsheim-
ili í smíðum?
— Það var fyrst á ai-
mennum sveitarfundi 1957,
að samþykkt var að byggja
félagsheimili. Svo hefur það
verið samþykkt á nokkrum
sveitarfundum síðan, en
alltaf einhverjir á móti. En
hinsvegar var algjör eining
um að koma á framhalds-
deild við barnaskólann. —
Grunnurinn að félagsheimil-
inu var steyptur 1965 a
ágætri lóð, sem hreppurinn
fókk, þegar hann keypti
Laugaból. Áður var engin
lóð til, nema lóð skólans,
sem fáir voru ánægðir með
að nota undir félagsheimiii.
Félagsheimilið er um 2300
rúmm., ein hæð. I upphafi
átti það ekki að vera svo
stórt. En fyrir ábendingu
Þorst. Einarssonar íþróbta-
fullltrúa var horfið að þvi
að sækja um, að salurinn
yrði íþróttasalur fyrir skol-
ann og búningsherbergi fyr-
ir sundlaug í suðurenda
hússins. En sundlaugin á að
koma í brekku við suðvest-
urhorn hússins. Ráðuneytiö
féllst á þetta, að Steinsstaða
skóli ætti rétt á að við hann
yrði byggt íþrótltahús og
það var metið 35% af rými
hússins yrði skólahúsnæði.
Og sjáanlega er þetta mjóg
hagkvæmt fyrir báða aðiija
og nægir í því sambandi að
benda á, að við litlar sund-
laugar hefur verið byggt
nauðsynlegt aðstöðuhúsnæði
sem hefur kostað milljóiúr.
íþróttasalurinn verður sá
fullkomnasti í héraðinu, ef
ekki verður búið að byggja
annan stærri, iþegar hann
kemst upp.
Hvað er byggingin komin
langt?
— Eins og áður er sagt,
var gruimurinn steyptur
1965. En síðan var hlé á
framkvæmdum, aðallega
vegna athafna við skólann,
sem voru meira aðkallandi.
Snemma á árinu 1969 var
svo ákveðið að hefja fram-
lcvæmdir á ný og áttum við
þá lofuð föst lán. Húsið var
svo steypt upp að mestu
leyti s. 1. sumar. Kostnaður
á árinu hefur orðið nálægt
kr. 1.200.000.
Samkvæmt eldri teikn-
ingu áttu þökin að vera
steypt, en við vorum hins-
vegar oft búnir að biðja um
að fá að hafa venjulegt járn-
þak á húsinu, en því var
jafnan neitað. En s. 1. vetur
fékkst samþykkt fyrir að
hafa venjulegt járnþak og
verður það mikið ódýrara,
þótt sperrurnar yfir saliim
verði að fá tilpassaðar frá
útlöndum.
Og líklega hafa arkitekt-
amir látið undan með þetta,
þegar Súlnasalurinn á Hótel
Sögu fór að leka.
Nú má segja, að það sé
aðeins herzlumunur að koma
húsinu undir þak. Því svo
góðir voru þingmenn, að
þeir létu okkur hafa kr.
300.000 fjárveitingu á þessu
ári. Við höfum alltaf hugs-
að okkur, að þegar þeim á-
fanga væri náð, að húsið
yrði fokhelt, að þá yrði hlé
á framkvæmdum um sinn.
Það er trú mín og von, að
þessari byggingu verði lok-
ið fyrir næstu aldamót.
Og nú er bezt að skreppa
í kaffi. Það var skerpt á
kaffi og það drukkið.— Mér
er sama þótt það sé ekki
sterkt, sagði hann. — Ég er
alltaf að drekka kaffi. Bara
að ekki sjáist 1 botn á boll-
anum.
3.
Hvað viltu segja mér um
kaupin á Borgarey?
—• Sumarið 1968 bauð
Jóhannes Guðmundsson frá
Ytra-Vallholti, að selja Lýt-
ingsstaðahreppi Borgerey,
með því ákvæði, að þar yrði
heyforðabúr fyrir hreppinn
eða framleiðsla heyköggia
síðar. Lýtingsstaðahreppur
átti kauparétitinn, því að
Borgarey er eyðibýli úr
landi Brenniborgar. Sveitar-
stjórnin var einhuga um að
taka þessu tilboði. Enda
voru skilmálar góðir.
Síðan var samþykkt að
Lýtingsstaðahreppur keypti
áburð og heyjaði þama s. 1.
sumar. Landið er mjög gott,
en ekki alveg allt véltækt,
um 100 kehtarar að stærð.
Við vorum heppnir með hey-
skap þama. Heyið náðist ó-
hrakið skömmu fyrir göng-
ur, liátt á annað þúsund
hestar. Þetta hey fengu þeir
bændur í hreppnum, sem
verst voru staddir með fóð-
ur. Er óhætt að segja, að
þetta hafi forðað stórkost-
legum niðurskurði búpen-
ings.
Heyið var þó ekki allt lát-
ið. Um 300 hestb. em geymd
ir í hlöðu á Laugabóli og
verður því ekki úthlutað
fyrr en á annan í páskum.
Þetta er hugsað sem hey-
forðabúr fyrir hreppinn á
komandi tímum.
4.
Eruð þið ekki byrjaðir a
fiskirækt í Svartá framan
við Reykjafoss?
— Jú, það hefur lengi
verið rætt um að gera fiski-
veg um Reykjafoss. Svo var
það fyrrihluta árs 1969, að
okkur barst tilboð um að
gera þennan fiskiveg og
rækta ána. Fyrir þessu til-
boði stóðu Indriði G. Þor-
steinsson rithöf. og Jakob
Hafstein. Um 30 bændur
eiga land að Svartá fyrir
framan Reykjafoss. Tveir
fundir voru haldnir um mál-
ið. Að þeim loknum var
samþykkt að stofna landeig-
endafélag vegna þessara
Framhald á 7. síðu
Steinssta'ðaskóli og félagsheimili í smíSum.