Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.06.1949, Blaðsíða 11

TÍMARIT V.F.l. 1949
37
honum. En ef fjarðarbotninn er athugaður, er við-
horfið annað. Straumar og alda megna sjáanlega ekki
lengur að bera sandinn innst inn á leiruna. I lóninu
innan við Langeyri er uppgróni hluti lónsins og leiran
skarpt að skilin með um 50 cm háum grasbakka, og
fær lónið strax fulla dýpt. Sama kemur í ljós með-
fram mýrunum öllum í fjarðarbotninum, allt yfir
undir Skútueyri, nema hvað bakkarnir eru víðast all-
miklu hærri. Þeir minna grandgæfilega á gróna gras-
bakka við stöðuvötn, og hér er ekkert, er bendi á
áframhaldandi sanduppfyllingu við bakkana. Botn-
felling sandsins hefur flutt sig frá fjarðarbotninum
allt út fyrir Skútueyri. Hér mun einhvern tíma rísa
úr sjó nýr fjarðarbotn og afskera nokkurt hóp innan
við sig. Þetta getur þó dregizt alllengi enn, ef ekki
kemur til hjálp af mannavöldum.
Til þessa hefur enginn haft áhyggjur af því, hve
mikið það sandmagn kynni að vera, er nú berst inn
á leiruna, og því hafa aldrei verið gerðar mælingar
á hækkun hennar í heild. En þegar f jarðarbotninn
flyzt út fyrir Skútueyri, beinist allur sá sandstraum-
ur, er vera kann í firðinum inn á innanvert hafnar-
svæðið í var við Siglufjarðareyri og þokar höfninni
út á við.
Sighmes.
Við mynni Siglufjarðar að austanverðu liggur
Siglunes, sem ásamt þeim grynningum, er út af því
liggja, hlífir að mestu, að úthafsalda nái óbrotin
með öllu inn að viðlegusvæðum Siglufjarðareyrar.
Fremsti hluti nessins, Hellan, stendur á klöpp, er
nær víðast hvar lítið eitt yfir sjó, en ofan á henni
liggur allþykkt lag af malar- og leirblendnum jarð-
vegi, sennilega frá ísöld.
5. mynd. Siglunes. Eiðið milli Hellunnar og lands.
Líkur eru til, að Hellan hafi áður fyrr verið miklu
stærri en nú, enda grynningar miklar og breiðar á
alla vegu frá Hellunni framanverðri. Jarðabók Árna
Magnússonar og Páls Vídalíns getur þess, að áður
fyrr munu um 12 smáar hjáleigur eða þurrabúðir
hafa staðið í nesinu. „Eru og munnmæli að 1 kýr
hafi verið á einni, tveimur eða þremur“. Síðar segir:
„Ekki má þessar hjáleigur aftur byggja fyrm hey-
skaparleysi, nema ef menn vildu gera tómhús fyrir
fátækt fólk, sem einungis hefur lifað á sjávarafla.“
Menjar margra þessara hjáleigna sáust, þegar
Jarðabókin var skrifuð, og rústir eftir nokkrar þeirra
sjást þann dag í dag.
Landbrot er nú mikið í Hellunni á alla vegu,
því að klöpp er hér meyr og fúin, sem og annarstað-
ar við Siglufjörð. Sá tími virðist óðum færast nær,
að Hellan slitni frá landi og verði að hólma, og við
það mun landbrotið í Hellunni aukast enn að mikl-
um mun.
UM STEINSTEYPU.
Eftir Ilarald Ásgeirsson.
Byggingarefnarannsóknir við Atvinnudeild Há-
skólans eru ekki komnar á það stig, að hægt sé að
vænta þess, að þær skili vísindalega mikilvægum
niðurstöðum. Til þess vantar enn ýms tæki, aukið hús-
^iæði og fasta starfsmenn.
Verkfræðingafélag Islands hefur látið sér annt
um, að rannsóknir þessar komist á fastan fót. Verk-
fræðingar hafa séð þörfina fyrir því, að slík rann-
sóknarstarfsemi verði rekin, og því þykir mér hlíða
að birta hér nokkrar hugleiðingar um eitt helzta
byggingarefni okkar, sementið.
Starfsemi byggingarefnarannsókna ætti að vera
tvíþætt, þ. e. a. s. hún ætti að vera fólgin í eftirliti
með gæðum byggingarefna og í leit að nýjum og
bættum byggingarefnum og aðferðum. Á siðasta
ári snérust þessar rannsóknir aðallega um eftirlit
með byggingarefnum, og skal hér greint frá einu
atriði þessara rannsókna.
Vorið og sumarið 1948 voru tekin um 50 sýnis-
horn af steinsteypu úr byggingum, sem voru í smið-
um víðsvegar um bæinn. Niðurstöður sýna, að 7 daga
brotþol á 10 cm teningum, sem steyptir voru úr
þessum sýnishornum, var allt frá 30 kg/cm- upp í
239 kg/cm2, og 28 daga brotþol frá 60 kg/cm2 upp
í 437 kg/cm2. Niðurstöðurnar má flokka á eftirfar-
andi hátt eftir 28 daga brotþoli.