Dagblaðið Vísir - DV - 24.03.2004, Blaðsíða 14

74 MIÐVIKUDAGUR 24. MARS 2004
Fréttir TÍV
Yfir fjörutíu
þúsund í
kirkju
Árið 2003 sóttu yfir 40
þúsund manns Hafnar-
fjarðarkirkju og
safnaðarheimili
hennar. Eru þá
ekki taldir með all-
ir þeir sem tekið
hafa þátt í nám-
skeiðum á vegum
kirkjunnar á árinu,
brúðkaupum eða
skírnarathöfnum. Ekki
heldur eru taldir með kórar
og annað æskulýðsstarf
sem fram fer í safnaðar-
heimilinu. Eru þátttakend-
ur í slíku starfi þó mörg
hundruð í hverri viku. Sem
dæmi má nefna að yfir
6000 manns hafa sótt
hjónanámskeið kirkjunnar.
Foreldrar hafa stofnað samtök sem berjast fyrir réttlátri meðferð félags- og barna-
verndaryfirvalda. Þeir hafa margir hverjir gengið í gegnum ótrúlega baráttu þar sem
brotið er á þeim. Andmælaréttur þeirra ekki virtur, gögnum stungið undir stól og
hrein ósannindi borin á þá í skýrslum. í flestum tilfellum er um konur að ræða.
B Blygðunarlaus brot
barnaverndarnefnda
Fá lengri
flugvöll
Til stendur að bjóða út
Iengingu á Þingeyrarflug-
velli í haust. Flugvalla- og
leiðsögusvið hefur í sam-
starfi við Flugfélag íslands
gert athuganir á lengingu
flugbrautar á Þingeyrar-
flugvefli þannig að Fokker
50 geti notað brautina án
þungatakmarkana. Um er
að ræða 260 metra leng-
ingu út í sjó. Heildarkostn-
aður við framkvæmdina er
áætlaður 168 milljónir.
Fekkátta
ný líffæri
Læknar í Flórídaí Banda-
ríkjunum slógu á dögunum
heimsmet þegar þeir
græddu átta líffæri í
sjö mánaða stúlku.
Alessia litla Di
Matteo fékk tvö nýru,
lifur, maga, briskirtil,
smágirni og stórgirni
og milta í aðgerð sem §Kfc
tók tólf klukkustund- "m 1
ir. Alessiu var ekki hugað líf
þegar hún fæddist og líffæra-
gjöfín var hennar eina von.
Líffærin voru tekin úr árs-
gömlu bami. Fyrra heimsmet
í líffæraígræðslu er frá árinu
1997 en þá vom sjö líffæri
grædd í manneskju. Líðan
stúlkunnar er með ágætum
og vonir hennar bjartar.
f„Ég hefþað gott og er glaður
I sinni enda vor í lofti, ferming-
ar framundan og golfsumarí
Hvernig hefur þú það'
vændum," segir sr. Örn Bárður
Jónsson, sóknarprestur I Nes-
kirkju.„Nýtt safnaöarheimili
verður brátt tekið I notkun við
Neskirkju og því eru spenn-
andi tímar í nánd. En mitt í
gleðinni finn ég til með fólki
sem er í sorg vegna ástvina-
missis. Og svo eru mér ofar-
lega I huga einstaklingarsem
orðið hefur á I lífinu og þurfa
að búa við harðan dómstól
götunnar. Mér þykir DV fara
heldur geyst í þeim efnum og
finnst að fara þurfi fram yfir-
veguð umræða um nafn- og
myndbirtingar meintra brota-
manna."
Fjölskylduvernd eru nýstofnuð samtök for-
eldra sem telja að barnaverndaryfírvöld og aðrir
aðilar í kerfinu hafi brotið á rétti þeirra. Þeir for-
eldrar sem að samtökunum standa eiga allir sögu
um afskipti kerfisins af lífi þeirra og börnum. Telja
þessir foreldrar að á rétti sínum hafi verið brotið
en engin stofnun innan kerfisins sé til staðar að
fylgjast með starfsháttum barnaverndar- og fé-
lagsmálayfirvalda. Ef foreldrum finnst á sér brotið
sé ekki hægt að vísa málum áfram og enginn taki
á slíkum málum, jafnvel þó dæmi séu um að
starfsfólk stingi undan gögnum, taki afstöðu með
öðrum málsaðila í viðkvæmum deilum, and-
mælaréttur sé ekki virtur og svo framvegis. For-
eldrar þurfi að þola ókurteisi, niðurlægingu og að
talað sé niður til þeirra.
Ekkert eftirlit
„Við í félaginu höfum orðið þess áþreifanlega
vör að það skortir vettvang fyrir mál af þessu tagi
en svo virðist sem sumir starfsmenn félagsmála-
og barnaverndaryfirvalda hafi hvorki vinnureglur
né starfslýsingar að leiðarljósi. Ekkert eftirlit virð-
ist með störfum þeirra og hvergi hefur verið hægt
að koma á framfæri kvörtunum," segja þær María
Gunnlaugsdóttir, Guðrún Kjartansdóttir, Þórhild-
ur S. Þórmundsdóttir og Þóra Björg Garðarsdóttir.
Flestar hafa þær meira eða minna staðið í stríði
vegna barna sinna í mörg ár.
María bendir á að margt geti komið upp innan
fjölskyldu sem kerfið geti þurft að hafa afskipti af:
„Vissulega ganga margir í gegnum lífið án þess
að þurfa nokkru sinni að leita ásjár en það er ekk-
ert gefið í því efni. Það þarf ekki annað en skilnað,
þar sem foreldrar geta ekki komið sér saman um
umgengnisrétt, og þá eru barnayfirvöld komin
inn á gafl hjá báðum foreldrum. í mínu tilfelli
þurfti ég aðstoð til að koma unglingsdóttur minni
í vistun en hún var í miklum vanda. Um leið ertu
komin inn í kerfið og þær skýrslur sem þá eru
skrifaðar losnar maður ekki svo glatt við. Þær
fylgja manni áfram,“ ségir María og bætir við að
þá sé eins gott að vera heppinn með þann starfs-
mann sem skrifi skýrslumar og vinni að málinu.
Ekki síður þeir sem eiga eitthvað undir
sér
Konumar nefna einnig
dæmi þessi að ef foreldri
þarfnist fjárhagsaðstoðar
einhverra hluta vegna
kunni það að vera upphaf
að afskiptum yfirvalda
sem síðan sjái ekki fyrir
endann á fyrr en börnin
em vaxin úr grasi.
„Margir halda
þeir sem lenda
svona málum séu
þeir sem alls
ekki geta borið
hönd fyrir höfuð
sér. Fólk sem er í
neyslu eða eitt-
hvað athugavert
við að einhverju
leyti. En það er
alls ekki svo,“
segja þær og
benda á að eftir
stofnun samtak-
anna hafi komið f
ljós að það em ekki
sfður þeir sem eitt-
hvað eigi undir sér
sem þurfi að leita á
náðir yfirvalda eða
komist undir smásjá
þeirra af ýmsum
ástæðum. „Við vitum til
að margir sem þekktir
eru í þjóðfélaginu eiga
sérstaklega undir högg að sækja og hafa mætt
miklum hroka af hálfu starfsfólks Féfagsmáfa-
stofnunar. Eins og viðkomandi njóti þess að
brjóta á og koma viðkomandi í koll, bara af því
hann eða hún er fræg," segja þær.
Tilgangur samtakanna er að ná til aflra sem eru
í sömu stöðu og þær, hverjar sem aðstæður eru að
öðru leyti, og sömuleiðis að vekja athygli á hvern-
ig þessum málum sé háttað hér.
Mannorð margra fótum troðið
Þær segja að það skelfilegasta í málum af þess-
um toga sé að mannorð margra er fótum troðið.
Eftir laúga baráttu séu margar konur gjaldþrota
og örmagna á sál og líkama. „Það kostar mikil
átök að standa í stríði. Nefnum bara kostnað við
lögfræðinga sem oft eru margir og reikningarnir
þeirra háir. Stundum hefur konum verið þvælt
svo áfram að þær hafa ekki getað unnið venjulega
vinnu og við þekkjum þess mörg dæmi. Öll þeirra
orka hefur farið í að skrifa og svara bréfum, ganga
á milli lögfræðinga og standa í stríði við feðurna. í
mörgum tilfellum hafa þær verið beittar dagsekt-
um vegna þess að þær koma í veg fyrir umgengni
barna þeirra við föðurinn. „Sannleikurinn er iðu-
lega sá að börnin vilja einfaldlega ekki fara til
þeirra,“ segja þær. Þær fullyrða að margar konur
innan samtakanna þekki þetta af eigin reynslu,
þótt sökinni sé síðan varpað á þær.
Þær segja verst af öllu að geta ekki treyst starfs-
fólki kerfisins sem vinni í málum þeirra. I því sam-
bandi nefna þær að gögnum sé stungið undan,
andmælaréttur ekki virtur, hrein ósannindi standi í
skýrslum, þær fái ekki að lesa þær yfir áður en þær
eru sendar áfr am. Þessar skýrslur skipti oft sköpum
þegar dæmt sé í málum þeirra. Þær hafi staðið í
stríði í fleiri ár þar sem hver vísi á annan, mál séu
tafin og á meðan þjáist börnin fýrst og fremst.
Alltaf sömu nöfnin sem koma upp
I höndunum hafa flestar kvennanna þykka
skjalabunka meðferðis enda staðið lengi í mála-
þrasi. Þær segja takmarkað hvað hægt sé að
standa lengi í svona málum. Margar konur gef-
ast upp. Þegar þessi átök hefjast eru þær fullar
bjartsýni og trúa ekki öðru en réttur þeirra verði
virtur. Kærur ganga til Barnaverndarstofu, fram-
kvæmdastjóra barnaverndarnefndar, dóms-
málaráðuneytisins og að síðustu til félagsmála-
ráðuneytisins. Barnaverndarstofa stendur fast
við bakið á
sem þaðan koma sem í standi eitthvað á þá leið;
„að athuguðu máfi sjái Barnaverndarstofa ekki
ástæðu til að aðhafast neitt í málinu að sinni."
Sömu svör eru að fá frá öðrum. Ekki sé óalgengt
að sjá í bréfum sýslumanns að ekki sé efni til að
draga í efa að umsögn barnaverndarnefndar
byggi á faglegu mati og niðurstöður séu í sam-
ræmi við gögn málsins. „Svona svör eru svo fjar-
stæðukennd og í engu samræmi við það sem er
í raun og veru að gerast. Við erum orðnar þreytt-
ar á þeim og látum ekki lengur bjóða okkur
þessa meðferð. Til okkar hafa streymt konur
sem segja allar sömu söguna. Það er líka athygl-
isvert að reynsla okkar af ákveðnum starfs-
mönnum barnaverndarnefndanna er alltaf sú
sama. Nokkrir þeirra eru alþekktir af því að hafa
farið illa með konur og taka oftar málstað feðr-
anna. Það er líka furðulegt að konur virðast mun
oftar verða fyrir þessu en karlar. Þeir njóta meiri
samúðar; „greyið sem þarf að borga allt þetta
meðlag og fær ekki að hitta börnin sín“.
„Sannleikurinn er hins vegar sá að margir
þessara manna vilja ekkert vita af börnum sínum
og borga ekki meðlög, heldur eru það mæðurnar
sem þeir vilja ná til og fylgjast með. Með því að
standa í þessu halda þeir ákveðnum tengsfum við
móðurina og þannig líður þeim betur. Þeir virðast
líka oft vera að hefna sín á konunum og sverja
þess eið þegar þeir skildu að konan fengi aldrei
frið fyrir þeim. Það standa þeir oft við,“ segja kon-
urnar og bæta við að stundum spili peningar inn í
þetta.
Baráttan hefur staðið í átta ár
Til marks um það hefur Guðrún staðið í átta
ára stanslausri baráttu vegna barns síns þar sem
tekist hefur verið á um umgengni og forsjá. Alfar
greinargerðir í málinu hafa verið gerðar gagn-
rýnislaust eftir mótaðila og hennar andmæla-
réttur brotinn. Hún segir að ítrekaðar tilraunir
hafi verið gerðar til að leiðrétta ósannindin.
Guðrún hefur leitað réttar síns og á henni hafa
verið brotin stjórnsýslufög. Þrátt fyrir að hún hafi
haldið því fram að á henni hafi verið brotið hef-
ur fulltrúi sýslumanns ekki dregið í efa að um-
sögn barnaverndarnefndar byggi á faglegu mati.
Þetta er því miður ekki eina dæmið í þá átt. Það
eru alltaf börnin sem tapa í þessum málum.
Konurnar eru sammála um að lausnin væri að
fót yrði komið einhvers konar
kærunéfnd sem þeir sem telja sig
.órétti beitta, gætu kært til. í þeirri
nefnd sætu einnig fulltrúar for-
efdra og hafa þær skrifað ráð-
herra bréf þess efnis. Þær eiga
einnig tíma hjá félagsmáfaráð-
herra, Árna Magnússyni, þar
sem þær ætfa að ræða þessi
mál. „Aðalatriðið er að vekja at-
hygli á hvað er að gerast og þess
vegna höfum stofnað þessi
samtök," segir María og vifl að
allar konur sem standa í svip-
uðum sporum og þær hafi
samband. „Þannig getum við
borið saman bækur okkar og
stutt við bakið hvor á annarri;
öðruvísi hefst þetta ekki því
það höfum við sannreynt,"
segja konurnar. Þær eru bjart-
sýnar en þær hafa staðið í
ótrúlegri baráttu; baráttu sem
engan gæti órað fýrir að lagt
væri á nokkurn. Til þeirra er
hægt að ná með því að skrifa
tölvupóst á bjorg-
in@strik.is eða í
^ símum 8929822 og
8655254.
bergljot@dv.is