Akranes - 01.07.1944, Page 7

akranes
91
Það er einkennilegt, hve hér hefur í
þessum efnum sem mörgum öðrum skipt
algerlega í tvö horn. Síðasta kynslóð
gerði engar kröfur eða litlar. Og ef þær
voru gerðar, þótti ekki fært að ætlast
til alls af öðrum í því falli. Nú gerum
við öll takmarkalausar kröfur til ann-
arra. En hverjir eiga þá að uppfylla
þær? Fórna öllu. Þegar kröfurnar eru
miklar, liggur í augum uppi að miklu
verður að fórna. Annað hvort í gæðum
°§ göfgi eða annarri áþreifanlegri gjald-
gengri mynt.
Út frá öllu þessu tali um kröfurnar
skulum við athuga það, sem á þessari
stund er hugsun næst. Þetta mannvirki,
sem við stöndum hér við í dag. Það, sem
hér er aðalmarkmiðið og allra hugur
beindist fyrst að, að leysa, var vitanlega
að fá hér volga, nothæfa kennslulaug til
afnota fyrir ungmenni bæjarins og aðra
þá, sem vildu nota þetta mikla heilsu-
og menningartæki. Það leynir sér ekki,
að sá hluti þessarar byggingar, þ. e.
laugin sjálf, — sem er kjarni og mergur
málsins — kostar lítinn hluta þess, sem
byggingin kostar í heild sinni. Er þann-
ig líklegt, að margir kalli það umbúðir
einar í þessu sambandi. Nú vil ég engan
veginn segja, að allt þetta mikla hús og
þeir miklu fjármunir, sem það kostar
fram yfir laugina sjálfa, — sem að vísu
tr mergur og markmið þessa máls, —
séu hóflausar kröfur hins nýja tíma
fram yfir alla þörf og skynsemi. En þó
við viðurkennum það ekki, verðum við
að viðurkenna hitt, — sem er óumdeil-
anlegt, — að í sambandi við hvert nýtt
átak eru nú á tímum gerðar fyllstu kröf-
ur, sem kosta mikið fé, tíma og fyrir-
böfn. Og þá komum við enn að þessu.
Hvar verða kröfurnar eða óskirnar upp-
fylltar, ef allir standa að því að gera þær
til annarra? Hverjir verða þá þessir aðr-
ir, ef við hugsum setninguna á enda?
Það er einfalt mál fyrir mig einan að
gera kröfur til ykkar allra. En málið
vandast mikið, ef þið gerist öll kröfu-
hafar í viðbót.
Gott fólk.
Það gleður mig innilega, að geta með
sanni sagt, að við höfum hér öll gert
naikilsverða og virðingarverða tilraun
til þess að sigrast á þessum veikleika
vorra tíma. Við höfum frjáls og þving-
unarlaust — með óvenjulega miklum ár-
angri — snúið þessu fagurlega við. Við
höfum sameinast um að heimta af sjálf-
um okkur að uppfylla eina mestu þörf
°g nauðsyn þessa bæjar á líðandi stund.
Að koma upp því mikla menningartæki
1 þrifnaði og heilsuvernd, sem stofnun
þessi vissulega er. Og hún er ekki ein-
asta það, — sem þó er næsta mikilsvert.
'— Heldur hefur hún samhliða og ekki
siður raunhæft gildi fyrir atvinnu, líf
°g afkomu meginþorra allra einstakl-
þessa bæjarfélags, sem þá um leið
— og óumdeilanlega — er allra hagur
og heill.
Þeir, sem gera kröfur til sjálfra sín,
eiga auðveldan aðgang að uppfylling
þeirra hjá öðrum.
Hér erum við þá komin inn á eitt
undursamlegasta og óskiljanlegasta svið
tilverunnar. Undur og óskiljanlegan
mátt fórnarinnar. En út í það skal ekki
farið verulega hér.
Allur almenningur í þessum bæ og
Akurnesingar í fjarlægð hafa án hinnar
minnstu aðstoðar bæjarfélagsins reist
þetta ágæta menningartæki, sem við
tökum til afnota á þessari stund.
Mér hefur verið falið af viðkomandi
aðilum að afhenda bæjarstjórninni —
Akraneskaupstað — þessa byggingu
eins og hún nú er, til ævinlegrar eign-
ar og umráða, með eftirgreindum skil-
yrðum: í því sambandi er bezt að lesa
hér gjafabréf það, er sent var bæjar-
stjórninni hinn 27. maí s. 1., og hljóðar
svo:
„Eftirtalin félög og stofnun: Skip-
stjórafélagið Hafþór, sjómanna- og vél-
stjóradeild Verklýðsfélags Akraness og
Minningarsjóður Bjarna Ólafssonar,
beittu sér fyrir byggingu sundlaugar
þeirrar, er hér er risin og hlotið hefur
nafnið „Bjarnalaug“. Bygging laugar-
innar með tilheyrandi böðum er að
verða lokið.
Fyrir hönd ofanritaðra, höfum vér á-
kveðið, í fullu trausti til vilja allra ann-
arra, sem hér hafa lagt fé til eða fyrir-
höfn, að afhenda mannvirki þetta eins
og það nú er, skuldlaust, Akraneskaup-
stað, til ævinlegrar eignar, með eftir-
greindum skilyrðum:
1. Að laugin sé rekin með almennings-
heill fyrir augum, og að aðgangur að
henni eða böðum sé ekki selt hærra
verði en sem þarf til viðhalds og til að
standa undir rekstri.
2. Að skipstjórafélagið, sjómannafélög-
in og stjórn Minningarsjóðs Bjarna Ól-
afssonar megi velja 3, af 5 manna nefnd
er sjái um rekstur laugarinnar. Bærinn
velji tvo menn í nefndina.
3. Að á þar til gerða stöpla — framan
við laugina — sem byggðir verði utan
um núverandi flaggstengur, láti bærinn
eftir nánara samkomulagi síðar, letra
öll nöfn þeirra sjómanna, er héðan hafa
drukknað — og vitað er um — svo og
síðar, jafnóðum er slík slys bera að
höndum.
4. Að húsi og tækjum sé ávallt vel við
haldið, til þess að allt þetta svari þeim
tilgangi, sem að er keppt.
Akranesi, 27. maí 1944.
F.h. Minningarsjóðs Bjarna Ólafssonar,
Ól. B. Björnsson. Níels Kristmannsson.
Júlíus Þórðarson.
F.h. Skipstjórafélagsins Hafþór,
Axel Sveinbjörnsson.
F.h. vélstjóradeildar Verklýðsfélagsins,
Gunnar Guðmundsson.
F.h. sjómannadeildar Verklýðsfélagsins,
Guðm. Sveinbjörnsson.
Til bæjarstjórnar, fyrir hönd Akranes-
kaupstaðar.
Bæjarstjórnin tók þessu boði með
þökkum, og lætur það væntanlega í ljós
hér í dag.
Með þessu litla átaki, sem hér er unn-
ið, höfum við viljað ryðja úr vegi einni
hindrun á þroskabraut bæjarbúa. Við
höfum og með því viljað varða veginn
— til átaka og athafna — eftirkomend-
um vorum, með því að gera fyrst kröfur
til sjálfra okkar.
Með 3. lið skilyrðanna fyrir gjöf þess-
ari til bæjarins, vildum við undirstrika
og minna eftirkomendur vora rækilega
á skyldur sínar við þá, sem á hverjum
tíma fórna lífi sínu fyrir þennan bæ.
Fyrir þetta blessaða land.
Eg hef hér áður minnst á nafn laug-
arinnar. — Það ber ekki að skoða sem
minnisvarði yfir þann dáðadreng einan.
En nafn hans sómir sér vel sem sam-
nefnari og fullgild sönnun fyrir því, að
það sé og eigi að vera um allar aldir ó-
brotgjarn minnisvarði yfir alla þá menn,
sem á sama hátt hafa fórnað lífi sínu
fyrir þennan bæ. Við viljum í þakklátri
lotningu minnast þeirra allra á þessari
stund. Við biðjum Guð að blessa þá alla,
ættingja þeirra og vini, lífs og liðna,
hvort sem þeir eru hér nær- eða fjær-
staddir.
Við höfum engu fórnað. En við höfum
með þessu átaki sýnt lítinn vott þess, að
við munum þessa menn, og að minning
þeirra er okkur heilög.
Fyrir þessa máttugu samstillingu —
að hafa beint kröfunuro inn á við til
okkar sjálfra — hefur okkur tekist að
leggja framtíðinni þær skyldur á herð-
ar, að vaka yfir og láta ekki falla í
gleymsku nöfn þeirra vor á meðal, sem
mestar dáðir drýgja á hverri tíð.
Hús þetta er byggt á Bjargi. — Á
Bjargstúni. — Bjarni Ólafsson byggði
líf sitt á Bjargi aldanna. Við vitum og
að fjöldi þeirra manna, sem við minn-
umst ,í dag með þessari byggingu —
nöfn þeirra verða hér skráð samkvæmt
framansögðu — hafa líka gert það á
sama hátt. Þess vegna biðjum við þann
Guð, sem þeir treystu, sem var þeirra
Bjarg, hæli og styrkur í sorg og gleði, í
lífi og dauða, að blessa þetta hús, þessa
stofnun og starf hennar meðan hún
stendur. Við undirstrikum þá ósk okk-
ar og von með því að syngja hér á eftir:
A hendur fel þú honum, sem himna
stýrir borg.
Bað Ólafur þessa menn að syngja
sálminn: Jón Árnason, Bjarna Bjarna-
son og Jón Sigmundsson, en hann lék
sjálfur undir á orgel.