Akranes - 01.10.1944, Blaðsíða 6

126
AKRANES
— B Æ K U R —
Sagnakver. Helgaö minningu Sím-
onar Dalaskálds. Sajnað af Snæ-
birni Jónssyni. H.f. Leiftur gaf út.
Kver þetta eru 199 bls. í því eru þrjár
ritgerðir um Símon Dalaskáld. Lýsa
sumar þeirra Símoni vel, lífi hans og
kjörum, skapferli, kostum hans og göll-
um. Enda þótt Símon hafi ekki verið
„burðarstrengur“ í lífi og sögu þjóðar
sinnar — fremur en flestir aðrir — var
hann svo einkennilegur maður og mörg-
um kunnur víðast hvar á landinu, að
gaman var og gagnlegt að taka saman
um hann ýmislegt það, sem gat sýnt
hann í réttu ljósi.
Það liefur tekist í þessu kveri. Marg-
víslegur fróðleikur annar er í kveri
þessu, sem betur er safnað en ósafnað
og bæði er gagn að og gaman. Þar er t.
d. það rækilegasta og sjálfsagt réttasta
sem skrifað hefur verið um Katanes-
dýrið.
Það er greinileg vandvirkni við söfn-
un þessa og meðferð alla. Er ítarlega
skýrt það, sem skýra þarf í ýmsum til-
fellum. Kemur kunnugum það ekki á
óvart, fyrst nafn Snæbjarnar Jónssonar
er þar við riðið. Hann gerir ekkert af
alvöruleysi eða utan garnar. Er vel rit-
fær og kjarnyrtur.
Það er óvenjulegt að hafa svo ræki-
Sigríður, kona Þorvaldar, var hin
mesta myndar- og dugnaðarkona, þrifin
og vinnusöm, stillt og grandvör.
Þó margt væri breytt frá fyrri tímum
var við mikla erfiðleika að etja á svo
fjölmennu heimili sem hér um ræðir.
Þurfti oft að taka til hendinni innan-
stokks og utan, enda var það ekki spar-
að. Fjölskyldan öll var samtaka í starfi
og stríði, og óvenjulega sameinuð, enda
var þetta um margt fyrirmyndarheimili.
Eg minnist þess frá löngu liðnum dög-
um, — þegar engin bryggja var, og leg-
ið úti, eða í veri — hve Þorvaldi — og
mörgum öðrum ágætum sjómönnum —
var annt um velferð skips og útgerðar
yfirleitt. Hve ólatur hann — og þeir —
voru og sívakandi í þessum efnum. Bæði
hann og margir aðrir uppskáru líka í
heild sinni af þessari „iðju“ sinni. Þessi
umhyggja þeirra og velvirkni treysti
böndin milli undirmanns og yfirboðara
og gerði þau oft og tíðum órjúfanleg, og
urðu báðum aðilum til happs og heilla.
Það eru hinar mörgu og sameiginlegu
dyggðir, ekki síður en dugnaðurinn og
atorkan ein, sem getur átt þátt í því að
skapa framtíð manna og lífsöryggi.
Sigríður andaðist árið 1936.
Eftir að Þorvaldur hætti við sjósókn
íékkst hann nokkuð við hapipþéttingu
og aði^. landyinny............- •
Hann andaðist 16. maí 1944.
legan nafnalista í svo litlu kveri sem
þarna er, sem er mikill kostur.
Að kveri sem þessu er mikill fengur.
Ó. B. B.
Sigurður Briem. Minningar. ísa-
foldarprentsmiðja gaf út.
Bók þessi er í stóru broti og er mikið
mál. Sigurður Briem er nú gamall.
Hann er enn ungur í anda og líkamlega
ekki meira lasburða en svo, að engum
mundi detta í hug að hann væri eldri
en svo sem 65 ára. Sigurður hefur alla
ævi verið léttur og launkýminn og er
það enn. Hann er prúður maður og
stilltur vel, en þéttur fyrir og gjörhug-
ull. Hann rasar ekki um ráð fram og
lætur ekki „hanka“ sig. Hann vill ekki
segja nema það, sem rétt reynist og
stenzt sinn dóm. Hann er feikn fróður,
stálminnugur og segir óvenjulega vel
frá. Allir þeir, sem mest kynni hafa
haft af honum á langri ævi hvöttu hann
því til að skrifa niður minningar sínar,
og fögnuðu því að þær kæmi út í bók-
arformi.
í bók þessari segir hann létt og lið-
lega í stuttum köflum frá ýmsu því, er
borið hefur fyrir hann allt frá vöggunni
til þessa árs. Það eru auðheyrilega eng-
ar ýkjur eða skáldskapur, heldur það,
sem gerzt hefur. Sagt frá því opinskátt
og umbúðalaust. Það má nærri geta að
þar sé víða komið við af manni, sem svo
lengi hefur lifað, víða verið, margt starf-
að og við marga haft saman að sælda.
Fáir íslendingar munu víðar hafa farið
um landið og fáir þeirra munu víðar
hafa farið um önnur lönd. Frá öllu þessu
er sagt í þessari bók, og má af því m. a.
marka, hve víða er komið við.
Sigurður Briem er merkilegur maður,
traustur og ábyggilegur, en þó léttur og
liðlegur, með óvenjulega frásagnargáfu.
Mikils metinn og góður embættismaður
og enginn tækifærissinni. Hann dregur
ekki fjöður yfir, að hann hafi fundið lífs-
förunaut, sem var honum mikils virði.
Frú Guðrún Briem er ein af þeim af-
burðakonum. sem skilja hvers virði það
er fyrir hvern einstakling og þjóðina í
heild að eignast fyrirmyndar heimili.
Það er hennar heimur og þeirra kon-
ungsríki.
Bók þessi verður vafalaust mikið les-
in. Ó. B. B.
Úr byggðum Borgarfjarðar. Eftir
Kristleif Þors'teinsson. Þórður
Kristleifsson bjó til prentunar.
ísafoldarprentsmiðja h.f. gaf út.
Þetta er mikið rit, 344 bls. í stóru
broti, enda er þarna safnað saman í eina
heild flestu því, sem Kristleifur hefur
skrifað til þessa, að undanteknu því, er
birtist á sínum tíma í Sögu Borgarfjarð-
•ar. En auk þess kemur hér frá þessum
gamla fræðaþul mikið af nýju efni, er
aldrei hefur birzt áður. Á því er sama
handbragðið sem alltaf áður, létt og lát-
laust, lipurt og aðlaðandi, svo að maður
er sólginn í lesturinn. Frásagnarefnin
eru mörg og margþætt, en öll skemmti-
leg og fræðandi. Kristleifur er ekki að
teygja lopann endalaust og gera efnið
með því leiðinlegt og óhæft til lesturs.
í formálanum er Kristleifur eitthvað
að tala um „afturfararár“. Þess sést
hvergi merki á því sem hann skrifar
enn, að um afturför sé að ræða. Hann
hefur áreiðanlega enn sem áður sömu
tök á lesandanum, og á meðan er hon-
um óhætt að skrifa. Eg vona, að þetta
sé aðeins fyrsta bindi af áframhaldandi
verki „Úr byggðum Borgarfjarðar“. —
Kristleifur man svo langt, og veit svo
margt um menn og málefni í byggðum
Borgarfjarðar á síðustu öld, að samtíð
vor og saga má engan veginn við því að
missa af þeim fróðleik öllum, sem hann
hefur möguleika til að gera „arðbæran",
svo girnilegur sem hann er til lesturs.
Eg vona því að minn góði vinur Krist-
leifur vinni enn „meðan dagur er“, og
að allir aðrir, sem að því geta stutt,
skilji þessa þörf og hjálpi þar til.
Ó.B.B.
Vaxtarrækt.
Þrátt fyrir miklar framfarir á síðustu
tímum, bætt fæði og margvíslega heilsu-
vernd og leiðbeiningar, vantar mikið á
að almenningur sé nógu vakandi fyrir
heill sín og sinna í þessum efnum, eða
þeirra, er þeir eiga að umgangast. Það
er nefnilega eitt grundvallaratriði að
gefa því gaum, sem styrkir eða eykur
viðnámsþrótt vorn sem mest og bezt
gegn sjúkdómum. Það er frumskilyrð-
ið, því læknistilraunir síðar eru einmitt
ofoft afleiðing af vanrækslu sjálfra vor.
Einhverntíma á lífsleiðinni munu flest-
ir viðurkenna þann sannleika, að heils-
an sé lífsins mesta hnoss og gæði.
Það er því mikils virði og næsta nauð-
synlegt að fá góðar og gagnorðar leið-
beiningar þeirra manna um þessi efni,
„sem hafa komist að raun um hvað bezt
sé“. Hinn kunni íþróttafrömuður, Jón
Þorsteinsson, hefur einmitt gert þetta í
ágætri bók, sem hann nefnir „Vaxtar-
rækt“. Þar eru margar mikilsverðar
leiðbeiningar um heilsuvernd, margvís-
legar æfingar til nota við heimilis- og
einkaleikfimi, bæði fyrir börn og full-
orðna. Menn eins og Jón, sem „með-
höndla“ þúsundir manna með mismun-
andi kvilla, hefur í gegnum langt starf
og mikla reynslu gott tækifæri til að
greina hismið frá kjarnanum. Virðist sá
skilningur koma fram 1 þessari bók.
Blaðið vill því eíndregið mæla með
því að fólk kaupi þessa litlu ágætu bók.
Kynni sér hana rækilega og notfæri. —:
Mundu að heilsa þín og barna þinna. er
raunverulega þinn eingsti. jjár$ióðv.x.pg~
sígild eign þjóðar þinnar.
Ó. B. B.