Akranes - 01.10.1944, Qupperneq 8

128
AKRANES
eða með hverjum verkun aflans fer fram, t. a. m. af
reykingarhúsum, gufusuðuhúsum, hjöllum o. s. frv.
d, efni þau og áhöld, sem höfð eru til þess að geyma afl-
ann (og verja hann skemmdum) t. a. m. salt, lög o. s.
frv.
e, áhöld þau, sem höfð eru til þess að geyma og senda
frá sér afraksturinn af aflanum, svo sem eru: tunn-
ur, körfur, kassar o. þ. k.
j, skip og báta, sem höfð eru til fiskiveiða, með þeirra
rá og reiða og allri reiðslu, eða þeim ýmsu sér-
kennilegu pörtum, sem þar til heyra.
g, uppdrætti af þeim hlutum, sem nefndir eru undir
stafliðnum f.
h, allt það, sem heyrir til að gjöra út skip og fiskibáta,
svo sem eru tunnur, körfur og áhöld til þess að geyma
aflann í á eftir, beitu o. þ. k.
i, öll verkfæri, sem höfð eru í rýmsta skilningi til fiski-
veiða, ásamt því efni, sem haft er í slík verkfæri, sem
og þau, sem höíð eru til þess að barka fiskinet eða til
þess að viðhalda með einhverju öðru móti veiðarfær-
um þeim, sem tíðkast, frá skemmdum.
k, beitu, sem búin er til, ásamt öllu því sem heyrir til
þess að geta undirbúið og geymt þá beitu, sem nátt-
úran sjálf leggur til.
l, uppdrætti af híbýlum fiskimanna í húsum eða á skip-
um á veiðistöðunum, sem og klæðnað þeirra og mötu
í verinu.
m, þjóðleg rit og (?) fiskiveiðar.
Til þess að standa fyrir og raða niður sýningunni, hefur
bæjarstjórnin í Björgvin kosið undirskrifaða í nefnd, sem
með þessu boðsbréfi mikillega skorar á alla þá skips-út-
gjörðarmenn, fiskimenn, kaupmenn og iðnaðarmenn, er
kynni að vilja leggja til einhverja hluti til sýningarinnar
og biður þá að snúa sér bréflega í því efni innan 1. júlí
1865, til „Nefndarinnar er stendur fyrir alþjóðlegri sýn-
ingu“ á fiskiveiða áhöldum í Björgvin í Noregi, og að
skýra um leið frá, hvaða hlutir það sé, sem þeir ætli að
senda til sýningarinnar.
Nefndin, og hver einstakur meðlimur hennar, er boðinn
og búinn til að láta í té allar þær upplýsingar, sem um
yrði beðið.
Við hluti þá, sem sýnast eiga og sem verða að vera
komnir fyrir 20. júlí 1865, vildi hlutaðeigendur að tilgreina
verðið, sem þeir eru falir fyrir, og ef þess er kostur, einnig
senda stutta lýsingu af ásigkomulagi þeirra, augnamiði og
brúkunaraðferð.
Flutningskostnað fram og aftur af þeim hlutum, sem
ætlaðir eru til sýningarinnar, borgar nefndin.
Björgvin, d. 24. okt. 1864.
(Nöfnin).
Um leið og þetta boðsbréf, eftir fyrirmælum stjórnar-
innar, hér með er birt almenningi, skal ég leyfa mér að
leiða athuga minna heiðruðu landsmanna að því, hversu
lærdómsríkt og fræðandi það yrði að vera fyrir fiskimenn
vora og jafnframt æskilegt fyrir framfarir í fiskiveiðum
vorum, sem eins og nærri má geta, í ýmsum atriðum hljóta
að standa á baki annara þjóða, ef nokkrir héðan frá landi
gætu og vildu sækja þennan fund í Björgvin nú í sumar,
og þannig fengið kost á að kynna sér bæði veiðarfæri og
ýmsa þá veiðiaðferð og veiðibrellur, sem tíðkast bæði í
Noregi og ef til vill líka annars staðar erlendis við fiski-
veiðar. Um leið og ég get þess, að útgjörðarmaður gufu-
skipsins sem fer milli Danmerkur og íslands, stórkaup-
maður Koch, mun fús til að veita nokkrum íslendingum
kauplaust far með skipinu, svo get ég líka fullyrt, að
stjórnin vill styrkja þetta fyrirtæki, ef hún er beðin um
það, líkt og hún gjörði þegar sýningin mikla var fyrir
nokkrum árum síðan í Lundúnum.
íslands stiptamtshúsi 6. maí 1865
Th. Jónasson,
(settur)1*.1)
Húss- og bústjórnarfélag Suðuramtsins var um þessar
mundir merkasta framfarafélag landsins. Lét það ekki
aðeins búnaðarmál til sín taka, en fjallaði einnig um við-
fangsefni annarra atvinnuvega, einkum sjávarútvegs. Það
tók nú að sér forgöngu í sýningarmáli þessu og auglýsti
eftir tveimur eða þremur mönnum til fararinnar, og áttu
þeir að bera gott skyn á sjávarútveg og fiskveiðar og
„finna hjá sér hug og dug og löngun til að fræðast enn
betur í þeirri grein og vinna fósturjörð vorri gagn“. Hét
félagið stuðningi sínum og nokkrum styrk til fararinnar.
Jafnframt þessu bréfi félagsstjórnar, sem birt var í
Þjóðólfi, snéri hún sér til stjórnarvalda landsins og fór
fram á það, að veitt yrði nokkuð fé til fararinnar, og þó
einkum í því skyni að kaupa sýnishorn af munum þeim
og veiðarfærum, sem til sýnis kynnu að verða og sendi-
menn teldu líklegt að kæmu að gagni. Eftir nokkurt þóf
kom svar stjórnarvalda og var það algjör neitun. Úr ríkis-
sjóði skyldi ekki veittur einn eyrir til slíkra hluta. Þegar
Hilmar Finsen tilkynnti stjórn félagsins þessi úrslit, stakk
hann upp á því, að hafin yrðu samskot meðal bæjarbúa
til að styrkja væntar(lega sendimenn. Félagsstjórn tók
þeirri tillögu vel og skipaði þegar nefnd, sem hafa skyldi
það hlutverk að veita samskotunum forstöðu. í nefndina
voru valdir Hilmar Finsen, stiftamtmaður, Jón Sigurðsson,
alþingisforseti (þing stóð þá yfir), Jón Guðmundsson, rit-
stjóri Þjóðólfs, Árni Thorsteinsson, bæjarfógeti, E. Siem-
sen, konsúll og M. Smith, konsúll.
Samskot þessi gengu mjög greiðlega. Söfnuðust á nokkr-
um dögum 565 ríkisdalir. Var það allmikil fjárfúlga, er
tekið er tillit til verðgildis peninga á þeim tímum.
Meðan þessu fór fram á Suðurlandi gerðust þau tíðindi
vestra, að Bergur Thorberg, amtmaður Vesturamtsins, gat
herjað út úr stjórnarvöldunum nokkurn styrk handa manni
úr umdæmi sínu, er sækja vildi sýninguna. Valdist til far-
arinnar Sumarliði gullsmiður Sumarliðason, gagnmerkur
maður, gáfaður og vinsæll. Fór hann utan í júlímánuði og
var kominn til Björgvinjar alllöngu áður en sýningin var
opnuð.
Sumarliði Sumarliðason var fæddur 23. febrúar 1832 í
Skálholtsvík í Hrútafirði. Faðir hans var Sumarliði
Brandsson, er lengst mun hafa búið á Kollabúðum í
Þorskafirði. Strax og Sumarliði óx úr grasi þótti það sýnt,
að guðirnir höfðu ætlað honum meiri hlut en flestum
mönnum öðrum. Var því líkast, sem allt lægi opið fyrir
honum, hvort heldur beita þurfti huga eða höndum. Smið-
ur var hann svo mikill, að þar þýddi engum við hann að
keppa. Lagði hann snemma stund á gull-, silfur- og úr-
smíði, nam slík fræði hjá kunnáttumönnum innan lands
og utan, og þótti standa þar í allra fremstu röð. Þá var
Sumarliði hinn mesti athafnamaður á öðrum sviðum, stund-
aði um skeið sjómennsku af kappi og rak síðar búskap
með miklum ágætum. Enn er þess að geta, að hann var
liðtækur mjög við héraðsstjórn og áhugamaður um þjóð-
mál.2)
Þegar sýnt þótti, að samskotin syðra myndu ganga greið-
lega, kom stjórn Húss- og bústjórnarfélagsins saman til
fundar í því skyni að taka ákvörðun um val sendimanna.
Lauk svo þeim umræðum, að ákveðið var að leita til þriggja
ágætra manna, sem allir voru nákunnugir sjávarútvegi.
1) Þjóðólfur XVII., 102—103.
2) ALmanak Ó. S. Thorgeirssonar 1917, bls. 120—152.