Dagblaðið Vísir - DV - 06.04.2004, Qupperneq 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 6. APRÍL 2004
Fyrst og fremst DV
Útgáfufélag:
Frétt ehf.
Útgefandi:
Gunnar Smári Egilsson
Ritstjóran
lllugi Jökulsson
MikaelTorfason
Fréttastjórar:
ReynirTraustason
Kristinn Hrafnsson
Kristján Guy Burgess
DV: Skaftahlíð 24, Rvík, sími: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 515 7599 - Ritstjórn:
550 5020 - Fréttaskot: 550 5090
Ritstjóm: ritstjorn@dv.is - Auglýsing-
an auglysingar@dv.is. - Dreifing:
dreifing@dv.is
Setning og umbrot Frétt ehf.
Prentvinnsla: ísafoldarprentsmiðja
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagna-
bönkum án endurgjalds.
Hvað veist þú um
Beckhai'
1 Hvað var númer B._k-
hams hjá Man.Utd.?
2 Hvað er númer Beck-
hams hjá Real Madrid?
3 Hvað heitir konan hans
og hvað kallaðist hún í
Spice Girls?
4 Hvenær er Beckham
fæddur?
5 Gegn hvaða liði skoraði
hann mark frá miðju og
hvaða ár?

Svör neðstá síðunni
Hryðjuverk 2
f raun vill Bin Laden
frelsa Sádi-Araba og aðr-
ar arabfskar þjóðir und-
an pólitísku og efna-
hagslegu ofurvaldi
Bandarfkjanna svo
múslim-
skir at-
hafha-
mennfái
betri
tækifæri tíl að hag-
nýta auðlindir landanna
og vinnuafl. Hann telur
að hentugasta pólitfska
leiðin til að ná þessu sé
„íslamskt ríki“ þar sem
trúarlegum lögum
múslima er þvingað upp
á almenning...
TU að ná markmiöum
sínum notar Bin Laden
sömu aðferðir - þótt í
miklu smærra mæU sé -
og kapftaUstamir sem
stýra Bandarfkjunum. f
ágúst 1945 vörpuðu þeir
t.d. kjamorkusprengju á
Hírósíma og drápu af
handahóU hundruð þús-
unda óbreyttra borgara
tU að terrorisera Japani
tU að fá þá tU að breyta
stefnu sinni...
Ástralíu
Afsakið hlé
Orðiö hlé þýðir skjól og er
komiö úrsjómannamáli.
Hléborði merkir þá hlið skips
sem sneri undan vindinum,
og gat að sjálfsögðu verið
hvor hliðin sem var - allt eft-
ir vindáttinni og stefnu
skipsins. Hléboröi var llka
stundum nefndur skjólborði.
Þar var betra skjól en við
hina hliðina sem þá nefnd-
ist kulborði. Afþessu eru
dregin ýmis orða-
tiltæki;halda sig til
hlés,dragasigí
hlé, eitthvað liggur I hléi (fer
ekki hátt), láta í hlé siga viö
einhvern (slaka til gagnvart
einhverjum), vera til hlés við
einhvern (vera öðruvlsien
aðrir, hafa skoöanir frá-
brugönar skoðunum ann-
arra). Stjórnborði og bak-
borði eru aftur á móti ein-
faldlega hægri og vinstri
hliðarskips.
æ
-O
Málið
1.7 - 2 23 - 3. Victoria Adams, Posh Spice
- 4.2. mai 1975 - 5. Wimbledon, 1996
Lyfj asparnaður
Betra er að spara í sjúkrakerfinu með
því að taka ódýrar eftirlíkingar, svo-
nefnd samheitalyf, fram yfir dýr sérlyf
heldur en að auka hlutdeild sjúkUnga í lyfja-
kostnaði. Báðar aðferðir fela í sér undanhald
velferðarkerfisins en sfðari leiðin niðurgreið-
ir beinlínis stéttaskiptingu þjóðarinnar.
öll lyf hafa aukaverkanir, einnig það póli-
tíska lyf að efla kostnaðarvitund sjúklinga
með því að iáta þá borga hluta af lyfjakostn-
aði. Það leiðir tU skiptingar þjóðfélagsins f
tvær þjóðir. Annars vegar hafa sumir ekki
efni á að borga sinn hluta. Hinir betur stæðu
fá hins vegar niðurgreidd lyf.
Ríkisendurskoðun telur að spara megi
hundruð mUljóna og jafnvel miUjarða á að
taka ódýru samheitalyfin fram yfir dýru sér-
lyfin. Ef ríkið viU getur það ýtt notkuninni
yfir til samheitalyfja með því að borga að
mestu fyrir þau en aðeins fyrir þau sérlyf
sem talin eru sérstaklega brýn.
TiUaga ríkisendurskoðunar gengur raunar
skemur en þetta. Hún vUl að ríkið greiði fyrir
sérlyf upp að því marki sem hfiðstætt sam-
heitalyf mundi kosta. KostnaðarhlutdeUd
hins opinbera sé miðuð við lægsta lyfjaverð í
nálægum löndum og gerðar séu ráðstafanir
tU að ná því verði hér á landi.
Ekki er hægt að taka mark á fuUyrðingum
lyfjafyrirtækja og lækna um gagnsemi lyfja.
Erlend læknatfmarit og fjölmiðlar hafa upp-
lýst fjölmörg dæmi um að fréttir af gagnsemi
lyfja byggjast á fölsuðum rannsóknum og að
mikiU fjöldi lækna og fræðimanna er á bein-
um og óbeinum mútum hjá lyfjarisunum.
Þeim hefur tekizt að sjúkdómavæða Vest-
urlönd. Til dæmis hefur tekizt að selja þá
hugmynd að fólk eigi að vera hamingjusamt
í sífeUu og þurfi að taka geðbreytUyf, ef ytri
aðstæður valda því þunglyndi eða sorg,
svefntruflunum eða kvíða, sem allt er eðU-
legt og óhjákvæmilegt ástand.
Hagkvæmt er að nota þá meginreglu að
ódýr samheitalyf séu í flestum tUvikum ágæt-
ar eftirlíkingar af dýru sérlyfjunum. Ríkið eða
heUbrigðisráðuneydð eða Tryggingastofnun-
in eða Landspftalinn geta boðið út samheita-
lyf og dregið verulega úr miklum mun lyfja-
kostnaðar fslands og nágrannalandanna.
Ríkisendurskoðun segir að við notum lyf
fyrir 14 miUjarða króna á ári en þyrftum ekki
að borga nema 10 miUjarða ef farið væri að
ráðum hennar um samheitalyf og ýmislegt
annað, svo sem hagræðingu í dreifingu og
sölu lyfja. Þetta eru engir smáaurar í bUuðu
velferðarkerfi, sem berst í bökkum.
Svo að bilað sjúkrakerfi bresti ekki, þurfa
ráðamenn að beita öUum tUtækum ráðum til
að verjast innri verðbólgu þess og ná fram
sparnaði. Lyfin eru þar skýrasta verkefnið.
Jónas Kristjánsson
Onnin aí umhverlisvernd
ÞAÐ ER MERKILEGT hvað ís-
lenskum ráðamönnum er í nöp við
þá sem eru ósammála ákvörðunum
þeirra. í augum íslenskra stjórn-
valda eru umhverftsverndarsinnar
oftar en ekki stórhættulegir öfga-
menn sem best er að vara sig á. Þeir
vilji helst af öllu eyðileggja fyrir vel-
meinandi stjórnmálamönnum sem
hafi meirihluta til þess að gera hlut-
ina eins og þeim sjálfum sýnist. Um-
hverfissinnar eru sakaðir um að
berjast gegn lýðræðinu. Stjórnmála-
mennirnir vilja hafa bönd á því
hvernig þessi samtök haga sér og
hafa uppi stóryrði þegar þau fara yfir
strikið að þeirra mati.
ÞESSAR SKOÐANIR birtast hvað
eftir annað í málflutningi íslenskra
stjórnmálamanna og hagsmuna-
hópa. Þeir sem vekja athygli á af-
leiðingum tiltekinna ákvarðana á
umhverfið eru sakaðir um
skemmdarverkastarfsemi og óprút-
tnar aðferðir. Þetta heyrðist frá Jó-
hannesi Geir Sigurgeirssyni sem
sakar umhverfisverndarsinna um
að hafa dreift „áróðri" á skipulegan
hátt til fjármálastofnana og verk-
taka til að eyðileggja fyrir göfugum
áætlunum um virkjanir á íslenska
hálendinu. Halldór Ásgrímsson
sagði á Alþingi haustið 2002 að al-
þjóðanáttúruverndarsamtökin
World Wildlife Fund hefðu beitt sér
hatrammlega og notað rangar upp-
lýsingar gegn verktökum sem ætl-
uðu að bjóða í Kárahnjúkavirkjun.
„Sennilega hafa einhverjir þeirra
fallið frá því vegna þess að þessi al-
þjóðasamtök, sem eru tiltölulega
vel virt, hafa komið á framfæri
röngum upplýsingum sem þau hafa
fengið á Islandi. Auðvitað er þetta
skemmdarstarf og menn ganga
mjög langt í þessari andstöðu með
þessum hætti.“ Sagði Halldór.
HVORKI HALLDÓR NÉ JÓ-
HANNES GEIR hafa hingað tii talist
til öfgamanna í íslenskri þjóðmála-
umræðu en framsóknarmenn eru
langt í frá þeir einu sem hafa horn £
síðu umhverfisverndarsinna. Þekkt
er hvernig Eiður Guðnason sendi-
herra og fyrrverandi umhverfisráð-
herra talar um Grænfriðunga og
aðra þá sem hafa efast um ágæti
þess að skjóta hval. Árni Mathiesen
sjávarútvegsráðherra talar hátt á
ársfundum útvegsmanna og fær
lófatak að launum. Við eigum bágt
með að sjá hvers vegna íslenskir
stjórnmálamenn kjósa að vera í
Við eigum bágtmeð
að sjá hvers vegna ís-
lenskir stjórnmála-
menn kjósa að vera í
stríði við umhverfis-
verndarsinna. Okkur
finnst þeir ættu frekar
að tala máli umhverf-
isverndar og vera til
stakrar fyrirmyndar í
þeim málum.
Fyrst og fremst
stríði við umhverfisverndarsinna.
Okkur finnst þeir ættu frekar að tala
máh umhverfisverndar og vera til
stakrar fyrirmyndar í þeim málum.
MARGT AF ÞESSU BERGMÁLAR
frá Bush-stjórninni í Bandaríkjun-
um sem hefur látið þau boð út
ganga til fótgönguliða sinna að allt
sé í stakasta lagi í umhverfismálum
heimsins. Fullyrðingar um minnkun
regnskóganna, gróðurhúsaáhrif og
lélegt andrúmsloft í stórborgum eru
sagðar áróðursstarfsemi og til að
sýna fram á rangindi þeirra draga
repúblíkanar fram hávísindalegar
skýrslur örfárra fræðimanna sem
hafa þegið háa styrki frá olíufram-
leiðendum. Það þykir okkur hæpinn
málflutningur og vonum heitt og
innilega að sú þjóð sem mengar
mest í heiminum gangist undir al-
þjóðlega samþykkta staðla um að
koma böndum á mengun. Við von-
um að peningar verði frekar settir í
að bæta ástandið á þessum hnetti
áður en milljarðarnir verða settir í
að kanna nýja.
ALLAVEGA, hér um helgina kom
fram stjórnarformaður Landsvirkj-
unar, Jóhannes Geir Sigurgeirsson,
og fór mikinn í ræðustól á ársfundi.
Ræðan vakti viðbrögð eins og hann
hafði sjálfur búist við en það fá-
heyrða gerðist nú að hann neyddist
til að draga til baka hluta ræðunnar
og biðjast afsökunar á því að hafa
ekki strokað orðið „óprúttin" út úr
skrifaðri útgáfu ræðu sinnar. Getur
verið að hann hafi áttað sig á því að
íslenskir ráðamenn þurfi að fara að
vanda sig betur þegar þeir tala um
umhverfismál og umhverfissamtök?
Getur verið að Jóhannes Geir hafi
þurft að draga í land því sjónarmið
af því tagi sem hann hélt fram, hafi
farið fyrir brjóstið á nýjasta sam-
starfsfyrirtæki íslenskra stjómvalda?
TÚcoa hefur lagt sig mikið ffarn á
undanförnum misserum til að hafa
góða ímynd. Fyrirtækið vill vera
besta fyrirtæki í heimi og vill sýna
ábyrgð gagnvart samfélögunum þar
sem það vinnur. Þannig hafa Alcoa
og Landsvirkjun nú ákveðið að ráð-
ast í stórverkefhi á Austurlandi til að
ala fólk upp í sjálfbærri þróun. Alcoa
veit að þeim fjármunum verður illa
varið ef það er augljóslega ódýrt pé-
err-trikk til að búa til glansímynd.
Alcoa veit að það er ekki hagstætt
því að vera í slagtogi við menn sem
vilja berja á umhverfissinnum.
ÞAÐ FER FYRIR BRJÓSTIÐ á Jó-
hannesi Geir og Halldóri Ásgríms-
syni að sænsk verktakafyrirtæki hafi
ákveðið að taka ekki þátt í Kára-
hnjúkavirkjun. Það er billegt að ætla
að kenna umhverfissamtökum um
að við sitjum uppi með sóðafyrir-
tækið Impregilo sem er rannsakað
fyrir spillingu f Afríku og vill ekki
borga skatta á íslandi.
World Wildlife Fund
Þessi ein þekktustu náttúruverndarsamtök í heimi eru þekkt fýrir merki
sitt, pönduna. Samtökin vilja stoppa hnignun umverfisins á jörðinni og
byggja ff amtíð þar sem menn geta lifað í samhljómi við náttúruna. Þau vilja:
• vemda fjölbreytni lífríkis jarðarirmar
• tryggja sjálíbæra nýtingu endurnýjanlegra náttúruauðlinda
• berjast fyrir minnkandi mengun og neysluhegðun sem skaðar umhverBð.
Samtökin vinna með herferðum um tiltekin málefni en einnig með því
að hafa áhrif á stefnu stjómvalda, með því að fræða almenning og þjálfa fólk
til að taka upp betri vinnubrögð.