Dagblaðið Vísir - DV - 11.03.2005, Blaðsíða 17

DV Neytendur
FÖSTUDAGUR 11. MARS 2005 17
Þráðlaus framtíð
Framtiöin erþráölaus, efmarka
má flottustu tækin sem eru til sýn-
is á CeBÍT-tæknisýningunni í
Hannover í Þýskalandi. Þar hafa
framteiðendurýmissa þráölausa
tækja vakið hvað mesta athygli
með slnum vörum, til að mynda
farsími frá Samsung sem ermeð7
megapixla innbyggða myndavét.
Góðar fréttir fyrir þá sem eru
orðnir þreyttir áþeim stöppu
myndum sem heföbundnir
myndavéiasímar taka. Meira af
farsimum, en 02-símafyrirtækiö í
Bretlandi hefurá sýningunni
kynnt tækninýjung i slnum slmum
sem býður notendum upp á að
hala niður og hlusta á tóniist i
hæstu gæðum. Nokia hannaði
hugbúnaðinn isamstarfi við Lou- -
deye-veftónlistarsiðuna.
Gott blöndunartæki
,Mín draumatæki eru góð blöndxm
artæki fyrir baðherbergið," segir Agnai
Jón EgOsson, leikari og leiksqóri, „Me
h'ður nefhilega svo vel í baði og blönd
unartækin eru mjög stdr hluti af þvi"
Dzaumatækið
Fjármál heimilanna eru einhver stærsti hluti daglegs lífs hins venjulega manns.
Margir þurfa aö berjast viö aö ná endum saman um hver mánaðamót og menn virð-
ast misvel til þess fallnir aö fara með peningana sína. Fyrir fólk sem á erfitt með að
láta tekjurnar duga fyrir gjöldunum eru til þó nokkur úrræði. Eitt þeirra er ráð-
gjafastofa um fjármál heimilanna sem margir aðilar, til dæmis félagsmálaráðu-
neytið og Reykjavíkurborg, standa að. Þjónusta ráðgjafastofunnar er ókeypis.
Kreditkort eru böl
„Kreditkort eru
böl. Klipptu
þaðísundur
áðuren þú
sekkur dýpra.
símanúmer, 551 4485, og pantar
tíma hjá ráðgjafa. Oft er biðtími vika
eða tvær, það er mismunandi á
hverjum degi. í bráðatilfellum, eins
og Asta kallar það, er þó reynt að
hliðra til fyrir svo viðkomandi kom-
ist strax að. Einnig er boðið upp á
símaráðgjöf á hverjum degi, frá 9-12
og 13-15.
„Áður en fólk kemur til ráðgjafa
þarf það að fylla út mnsókn sem það
getur nálgast hjá okkur eða á heima-
síðu okkar, fjolskylda.is/fjarmal, Þar
er einnig að finna alls kyns fróðleik
um það sem við kemur okkar starf-
semi, svör við algengum spurning-
um og svo framvegis," útskýrir Ásta.
„En þegar það kemm hingað fer ráð-
gjafinn yfir stöðuna og fær ákveðna
mynd af fjárhagnum með aðstoð
fylgigagna eins og launaseðla, skatt-
Ibúða an bankanna
Ibudahúsnæði Kannsk; ^rrvttr*
framtala, álagningaseðla
og svo framvegis. Um-
sækjandinn þarf einnig
að gefa ráðgjafanum leyfi
til að afla upplýsinga um
fjármál hans hjá hinum
ýmsum fjármálastofnun-
um, til dæmis bönkum og kredit-
kortafýrirtækjum. í þessum viðtöl-
um kemm lflca ýmislegt fram sem
ekki er hægt að fá með útfyllingu
eyðublaða."
Þegar þessu viðtali er lokið og
ráðgjafinn er búinn að rannsaka
málið, er komið að öðru viðtali. „Þar
fer ráðgjafinn yfir hugsanlegar
lausnir, hvaða leiðir séu í boði fyrir
viðkomandi. Oft getm það verið að
selja fasteignina, leita úrræða íbúða-
lánasjóðs, sækja um fjárhagsaðstoð
og þar ffarn eftir götunum."
Starfssemin sem hér er lýst er þó
háð því að viðkomandi einstaklingar
búi á höfuðborgarsvæðinu eða geti
komið í bæinn til viðtals. En Ásta
segir að þjónustan sé fyrir alla lands-
menn. „Við bjóðum einnig upp á
fólk á landsbyggðinni sendi okkm
mál sitt í pósti. Þar að auki erum við
með þjónustusamning við Akmeyri
og ráðgjafar fara þangað tvisvar í
mánuði. Við höfum einnig verið að
fara tilÁrborgar."
Er endurfjármögnun skyn-
samleg?
Það hefm ekki orðið önnm sú
bylting á fjármálum heimilanna með
tilkomu 90 og 100% bankalána til
heimiliskaupa síðan að kreditkortin
komu á markað. Allt í einu býðst fólki
að fara með gömlu húsbréfin sín eða
önnm lán frá íbúðalánasjóði og fá
bankalán í staðinn á lægri vöxtum.
Um leið getm það fengið verðmæti
heimilisins endurmetið, fengið lán
samkvæmt því og notað peningana í
ýmislegt annað. Sumir kaupa sér nýj-
an bfl, borga niðm yfirdráttinn eða
önnm skammtímalán. Það er þó ekki
rétta lausnin fyrir alla, að fara þessa
leið.
„Fyrir ákveðinn hóp fólks er þetta
mikil kjarabót," segir Ásta. „Það getm
til dæmis lækkað vaxtagjöld til muna.
En það sem er mikilvægast er að
reikna dæmið til enda. Það þarf að
taka með í reikninginn kostnaðinn
við að taka lánið og hvort lántaka geti
leitt til neikvæðrar eignamyndunar.
Það er sérstaklega fyrir hönd unga
fólksins sem maðm hefm áhyggjm,
og þá vegna 100% lánanna. Unga
fólkið skuldsetm sig svo hátt, en hvað
svo? Fasteignaverðið er svo hátt í dag
en auðvitað mun það lækka, þetta
getm ekki haldið svona áfram enda-
laust. Fólk þarf að hugsa svona mál til
enda, hvort það vilji binda sig við
skuldabagga til ellilaunaaldms."
Ásta segir að vegna þessa sé for-
varnarstarfið meðal annars svo mik-
ilvægt. „Fólk verðm að leggja línmn-
ar fyrir sjálft sig. Það verðm að vakna
til vitundar og koma sínum málum á
réttan kjöl." eirikurst@dv.is
Kostir og gallar
endurfjármögnunar
Nú er boðið upp á íbúðalán með mun
hagstæðari vöxtum en áður hefur
þekkst, 4,15%. Það gæti þvi verið
ástæða til að skoða hvort nú sé rétti
tíminn tii að endurfjármagna gömlu
tánin og lækka þannig greiðslubyrðina.
En því geta fylgt kostir og gallar.
Minni greiðslubyrði
Þvi getur fylgt veruteg kjarabót fyrir fjár-
mál heimilisins að endurfjármagna lán-
in. Lægri vextir þýðir að vaxtagjöld
verða lægri og greiðslubyrðin einnig.
Með þvl að
hækka
iánið um
leið getur
þú notað
peninginn
til að
greiða nið-
urönnur
lán sem
eruá
óhagstæð-
ari vöxtum,
tildæmis
yfirdrátt
eða önnur
skamm-
tímalán.
Lækkun
vaxta-
gjaldagetur
skiptsköp-
um fyrirfjár-
málheimil-
isins.
Neikvæð eignamyndun
Það er aldrei gott að skuidsetja sig. Hins
vegar verður að meta aðstæður varlega
og finna réttu lausnina. Efstokkið er tii
og tekið 90 eðajafnvel 100% lán, hvort
sem er tii nýkaupa eða endurfjármögn-
unar, erþað mikið áhættuskref. Fast-
eignaverö er I sögulegu hámarki i dag
og getur brugðið til beggja vona. Fast-
eignaverð getur hæglega lækkað og þá
eribúðin sem þú keyptir á til dæmis 14
milljónir komin niðurí 12 milljónir. Þú
tókst hins vegar 90% lán fyrir kaupverð-
inu, 14 milljónum, og skuidarþvi 12,6
milljónir. Þú neyðist til að selja Ibúðina á
12 milljónir og situr eftir með 600 þús-
und króna skuldabagga án þess að eiga
neinar eignir fyrir skuldinni.
Þá er ekki minnst á þann kostnað sem
fyigirþvi að taka lán, stimpilgjald, þing-
lýsingarkostnaður - allt hefur þetta sitt
að segja.
Láttu fagmann leiðbeina þér
Hafðu samband við fagmann á þessu
sviði, til dæmis þjónustufulltrúa I þínum
banka eða leitaðu ráðgjafar annars
staöar. Það er að mörgu að huga og
nauðsynlegt að framkvæma ekki nema
að vel hugsuðu máli.
Þegarþú setur fötigeymslu er gott að setja
nokkra sykurmola inn á milli klæða. Molarnir
sjúga í sig raka og því eru minni llkur áþvi
að hin ógeðfellda geymslulykt myndist í
þeim. Fyrirþá sem vilja ganga enn lengra er
mælt með þvi að stinga með vellyktandi sáp-
um með geymslufatnaðnum.
Þá er ekki nóg með aðþú fáir
fötin aftur án óþefs heldur
munu þau bíða þln ilmandi.
Effatnaður lyktar torkenni-
lega, til dæmis efmaður hefur gleymt þeim í
þvottavélinni, er sagt að til að losna við fnyk-
in gefist fátt betur en að nota matarsóda í
stað hefðbundins þvottaefnis næst þegar
fötin eru þvegin.
Á baðherberginu eymiryfirleittaf
ýmsum óþef. Sá sem er stöðugast-
ur þar inni stafar venjulega afraka
I baðmottunni. Til að koma i veg
fyrir þaðergottað venja sig á að
hengja hana á sturtu-
hengið eða baðkars-
brúnina eftir að mað-
ur hefur lokið við að
þrífa sig.
I sumarbústað, geymslu, hjólhýsi
eða örðum stað sem venjulega
er ekki kynturyfir vetrartímann
er gott að skilja eftir kol á gólf-
inu. Þau draga til sin raka og
koma þannig I veg fyrir að
fúkkalykt myndist.
beitir fólkýmsum ráðum. Sú sem er algeng-
ust meðal reykingamanna er að segja sjálf-
um sér að lyktin sé ekkert svo sterk eða vond.
Þetta dugar samt ekki öllum en þeir geta
huggað sig við þá vitneskju að það dregur
stórlega úr reykingarlykt að setja
______/ nokkur glös með vatni og ediki
blönduðu til helminga um húsið.
Til að ná fram hámarksárangri er
gott að vera meö þetta tilbúið áður
'■ en reykingarfólkið mætir
i ástaðinn.
Til að minnka stórlega
reykingarlykt og jafnvel
eyöa henni, eftir t.d partý
er gott að taka glas af
vatni og hellið útí ediki. S/ðan er
glösin sett á ofnana i ibúö-
inni/húsinu. Eitt glas á litinn ofn,
tvö glös á stóran ofn. Verið búin að
Til að losna við reykingarþef
setja þetta á ofnana áður en partýið byrjar
og leyfiö þessu að standa yfir nótt. Daginn
eftirætti ekki að finnast nein lykt.
Margir telja hunda bestu vini mannsins, eini
gallinn er bara að þeir lykta oft
fremur illa. Gott ráð til að koma I
veg fyrir það er að blanda smá ediki
út ibaðvatn loðna félagans. Annað
ráð er að nota tómatsósu eins og
sjampó á hundinn.
Efsveppir hafa myndast i þvottavél-
inni með tilheyrandi óþefer sniðugt að setja
þvottaefni i hólfið, stilla hana hana á suðu
og láta hana ganga eina umferð án þvotts.
fo'j'j