Freyr - 01.03.1944, Blaðsíða 14

40
FRE YR
leið, svo þeim hefði verið í lófa lagið að
sækja hingað hest, ef þeir hefðu það viljað.
En ég hefi aldrei heyrt á það minnst, að
slíkar málaleitanir hafi verið á döfinni.
Sýnist þetta benda til þess, að ekki séu
bjartar vonir fyrir hendi um mikinn mark-
að þar í landi. Benda má og enn á það í
þessu sambandi, að Bretar hafa innt af
hendi hin mestu afrek á sviði landbúnað-
ar, — ekki eingöngu við stórfelda nýskip-
un á því sviði — heldur og — e. t. v. engu
síður — í fyllri nýtingu þess er fyrir hendi
var. En á því sviði sýnist ekki heldur hafa
verið rúm fyrir hestana okkar.
Við athugun alls þessa, virðist naumast
annað sýnt, en að litlar vonir standi til
framtíðarmarkaðs fyrir hesta okkar í Bret-
landi. Við þetta má og bæta því, að þegar
litið er til þess verðs ,er var á ísl. hestum
í Bretlandi, meðan allt gekk sinn vana
gang um viðskipti milli þjóða, sýnist útlit-
ið skána heldur lítið. Sé það verð miðað
við núgildandi verð á hestum hér á landi,
að því þó viðbættu, sem algengar nauð-
synjar munu hafa hækkað í verði þar í
landi, ætla ég að ljóst verði, að það mundi
svo lágt, að við því liti enginn. Það mundi
standa langt að baki afsláttarverði eins og
það er nú.
Um markaðsvonir í öðrum grannlöndum
okkar verður fátt sagt að svo komnu. Þó
má benda á þetta: í fyrsta lagi var sá
markaður þröngur og engar vonir fyrir
hendi sjáanlegar nú, er bent gætu til veð-
urbrigða, enda þar allt óráðið. í öðru lagi
er sú stefna mjög ríkjandi nú, að taka olí-
una æ meir í þjónustu landbúnaðar og
ferðalaga, og engar líkur fyrir hendi er
bendi á aftur hvarf í því efni. Er þar aug-
ljós stefna íslendinga, og hversu miklu
fremur mun það þá ekki í þeim löndum,
sem lengra eru komin um ræktun og sam-
göngur. Loks má benda á, að svo var í pott-
inn búið af íslendingum í þessu efni, að
í rauninni var vonlítiið að halda þeim
markaði, hvað þá auka hann. Sá viðskipta-
háttur var mjög ríkjandi, að hvers konar
gallagripur var fullgóður til þess að „fara
á markað.“ Þar með er ekki sagt, að ein-
göngu gallagripir hafi „farið á markað,“
heldur hitt, að þangað var hver trunta
full góð. Virðist með öllu útilokað að sá við-
skiptaháttur hafi ekki spillt markaðinum.
En fyrir þessi mistök verður nú ekki bætt,
ótrúlegt virðist annað, en ef til þess kæmi
að til slíkra markaða yrði stofnað að nýju
upp úr styrjöldinni, yrði að ganga hart
fram í því, að aðeins yrðu valdir gripir
látnir. En þá kemur að agnúa, er ég ætla
að mörgum yrði talsvert sár þyrnir í aug-
um, þetta, að gera hestana að völdum grip-
um. Verður enginn ágætur af engu, hestar
okkar ekki frekar en aðrir. Til þess að þeir
fái þann þroska, er þeir hafa hæfni til,
þurfa þeir stórum bætta meðferð, og auk
þess tamningu, er geri þá orku, er hestur-
inn hefir yfir að ráða, þeim tiltæka er
hennar á að njóta. En það er víst, að hvor-
ugt þetta er fyrir hendi hér um slóðir, og
torveldi mörg fyrir hendi að gera hvort
tveggja svo vel sé. Ég er því vonlítill um
vænlega lausn þessa máls á grundvelli er-
lendra markaða, hvernig sem málinu er
velt fyrir sér. Má þó enn benda á, að stöku
raddir hafa heyrst um, að ísl. hestar geti
gengið að, — og séu enda mjög líklegir —
til ýmis konar íþrótta og annarrar „sport“-
mennsku borgarbúa. Til þeirra mála þekki
ég ekki og sleppi þeim því hér. En til þess-
ara hluta hafa hestarnir okkar aðeins verið
vegnir á orð, og sýnist reynslan hafa fund-
ið þá léttvæga til þessa.
2. Innlendir lifhrossamarkaðir.
Þær raddir hafa heyrst, að nauðsyn bæri
til þess að svo yrði verkum skipt hér á landi,