Freyr - 01.05.1970, Qupperneq 53

FRIÐRIK PÁLMASON:
Ahrif áburðar á kalþol
vallarfoxgrass
í mýrarnýrækf
Áhrif köfnunarefnisáburðar og kalíáburðar
á kalþol grasa eru vel kunn. Þó er vitneskja
úr innlendum tilraunum um þessi efni
fremur takmörkuð. Fram á síðustu ár hefur
kali í tilraunum ekki verið gefinn sá gaum-
ur, sem við myndum vilja nú í dag að verið
hefði. Áhrif fosfóráburðar á kalþol hafa
hins vegar lengi verið óljós. Árið 1959 kom
fram einföld skýring á hinum mismunandi
niðurstöðum um áhrif fosfóráburðar á kal,
en fram að þeim tíma hafði um helmingur
allra erlendra tilrauna, sem kunnugt var
um, bent til þess, að fosfóráburður yki kal-
þol. Hinn helmingur tilraunanna benti til
þess, að fosfór hefði engin áhrif á kalþol.
Skýringin sem gefin var á þessu var ein-
faldlega sú, að fosfóráburður varnar ekki
kali þar sem enginn fosfórskortur er.
Tilraunirnar, sem hér verður sagt frá,
fjalla um efni, sem er að talsverðu leyti
kunnugt um úr erlendum tilraunum, en
mjög fáar innlendar tilraunaniðurstöður
snerta. Kalið í þeim tilraunum sem hér er
um að ræða, var algjört þar sem næringar-
skilyrði voru slæm, og niðurstöður tilraun-
anna að þessu leyti mjög ljósar. Gallinn á
þessum tilraunum er sá, að vaxtarskilyrði
eru ekki fyllilega hin sömu í pottunum og
á túni. Uppgufun úr pottunum er t. d. vafa-
laust meiri en á túnum. Þetta verður að
sjálfsögðu að hafa í huga, en kostir potta-
tilraunanna eru meiri nákvæmni í fram-
kvæmd og betri rannsóknaaðstaða á ýmsan
hátt.
Vorið 1968 var byrjað á áburðartilraun á
Korpúlfsstöðum í Mosfellssveit í þeim til-
gangi að gera samanburð á gildi áburðar-
Friðrik
l’álmason
efnanna N, P og K í blönduðum áburði ann-
ars vegar og einhliða tegundum hins vegar.
Tilraunin, eða rannsóknin, samanstendur af
5 aðgreindum tilraunum og eru þær fram-
hald af tilraun, sem byrjað var á 1967.
Tilraunirnar voru gerðar í glerjuðum
járnpottum af svonefndri Mitscherlich gerð.
Hitamælingar, sem gerðar voru í vetur með
sérstökum mælum, fengnum að láni hjá
Veðurstofunni, sýndu að hitasveiflur eru
meiri í pottunum en í grasgrónum jarðvegi
á sama stað. Pottarnir standa í rúmlega
meters hæð yfir jörð. Björn Jóhannesson
notaði sömu pottana í áburðartilraun við
Atvinnudeild Háskólans á árunum 1954—
1960.
Niðurstöður tilraunanna verða birtar síð-
ar í einstökum atriðum, en hér verður að-
eins gefið yfirlit.
Vorið 1969 var augljóst, að kalið hafði í
miklum hluta pottanna, sem sáð var í vorið
1968. Kalið var metið með samanburði á
uppskeru 1968 og 1969.
Kalið var þar sem köfnunarefnisskortur
var, en einnig þar sem stórir skammtar af
köfnunarefni, 180—240 kg/ha N, voru not-
aðir. Ókalið var í pottum, sem fengu 120
kg/ha N. Lítill munur var á áburðarverk-
unum, hvort sem um var að ræða einhliða
tegundir eða blandaðan áburð og var niður-
staðan yfirleitt á þann veg í öðrum hlutum
rannsóknarinnar.
F R E Y R
233