Freyr - 01.09.1974, Blaðsíða 14

0
Fóður nautpenings
í Noregi
SAMVIRKE, sem er félagsrit Kaupfélags-
ins í Oslo og grannbyggða, getur þess í nr.
16, 1973, að um það leyti sem ritið kom á
prent, hafi sumarbeit búfjár verið lokið. í
því sambandi er færð á vettvang spurning-
um hvort afurðasemi kúnna sé nú á há-
punkti. Frá því er sagt, að síðastliðið ár
hafi fóður nautpenings skipst þannig:
Vothey ......................... 26,3%
Beit ........................... 22,6%
Kraftfóður ..................... 39,1%
Þurrhey og hálmur ................ 7,9%
Rótarávextir ..................... 2,0%
Annað ............................ 2,1%
Samtals 100,0%
Þess er getið um leið, að votheysnotkun
hafi enn aukist og þannig fái bændur í
hendur ódýrasta fóðrið, og gott að raun-
gildi þess er mikið nú þar sem prótein-
auðgi votheys er ríkuleg þegar vel er verk-
að og prótein mjög dýrt um þessar mundir.
„Þannig er vinningurinn tvöfaldur fyrir
bændur“, segir tímaritið.
Þess er vert að geta í þessu sambandi,
að í Noregi hefur hið opinbera stutt að
votheysverkun og eflingu hennar á mjög
hliðstæðan hátt og hér á landi hefur gerst
um súgþurrkun á undanförnum árum.
Mjólkurmagnið í Noregi var á síðast ári
5.187 kg á hverja árskú að meðaltali í eft-
irlitsfélögunum, eða sama magn og árið
áður, en fréttin nefnir ekki hvert er fitu-
magn mjólkurinnar.
Ef til vill eru þessar tölur enn hærri hjá
okkur, máske eru það tvær milljónir króna,
sem hver 18 ára unglingur kostar. Það er
ekki svo lítil fjárfesting, en tölur yfir það
koma náttúrlega ekki fram í hinum opin-
beru skýrslum, sem Hagstofan, Seðlabank-
inn eða aðrar stofnanir senda á prent.
Hitt verður líka auðskilið, að ef einhver
atvinnugrein tekur við stórum hópi ung-
menna, sem alist hafa upp með öðrum
stéttum, er það ekki lítið fjármagn, sem
henni hlotnast þannig. Þessu hefur um
áraraðir verið svo varið í okkar þjóðfélagi.
Sveitafólkið hefur um áratugi annast upp-
eldi ungmenna í hópatali, er horfið hefur
úr sveitunum á því aldursstigi, sem starfs-
skeiðið hefst. Þótt vissir póstar uppeldis-
ins séu studdir af þjóðfélaginu í heild, svo
sem er með skólastarfið, fellur þó megin-
þunginn á aðstandendur unglinganna og
þegar hópar þeirra hverfa svo úr sveitinni,
eins og farfuglar á hausti og koma ekki
heim til síns uppruna aftur, þá fer þar fjár-
magn, sem sveitin lætur af hendi við aðrar
stéttir.
—o—
Á það var minnst í upphafi greinar þess-
arar, að á vorum dögum sé flest eða allt
metið til fjármuna og togstreita stétta sé
oftast eða alltaf miðuð við krónutölu eða
fríðindi, venjulega hvorutveggja.
Við, sem erum miðaldra og eldri, munum
vel þá tíma þegar manngildi var vegið á
aðra vog og mælt á annan kvarða. Þá voru
ýmsar dyggðir í hávegum hafðar, sem ekki
kom til mála að meta til fjár. Hvernig á
þær er litið í dag þarf ekki að túlka, það
þekkja allir. Tökum bara iðjusemina. Til
skamms tíma var litið á þann, er hafði til-
hneigingu til að smeygja sér undan starfi
en hirti sín laun eins og aðrir, sem persónu
skylda þeim, er taka annarra eignir ófrjálsri
hendi. Þetta viðhorf er ekki í tísku vorra
tíma. Það þykir svo sem ekkert tiltökumál
þótt fjarrvistir frá vinnustöðum, hylskni og
athafnaleysi sé launað rétt eins og ötular
athafnir starfsmannsins. Tákn tímanna á
þessu sviði er nánast að fá sinn hlut fyrir
sem minnst framlag. Og svo virðist ýmsum,
bæði hér og erlendis, að rótleysi vorra tíma
sé órækur vottur um minnkandi manngildi,
þar sem fornar dyggðir eru að litlu metnar.
G.
302
F R E Y R