Freyr - 15.08.1979, Blaðsíða 5

Utgáfustjórn:
EINAR ÓLAFSSON
HALLDÓR PÁLSSON
ÓU VALUR HANSSON
Ritstjóri
JÓNASJÓNSSON
Aöstoðarritstjóri:
JÚLÍUS J. DANÍELSSON
Heimilisfang:
BÆNDAHÖLIN, REYKJAVÍK
POSTHÖLF 7080, REYKJAVÍK
Áskriftarverð kr. 5500
árgangurinn
Ritstjórn, innheitnta, afgreiösia <
auglýsingar:
Bændahöllinni, Reykjavík, sími 19200
Rlkisprentsmiöjan Gutenberg
Reykjavík — Simi 84522
Máttur menntunar og fraeðslu
Hvanneyrarskóli 90 ára
Kjarnfóðurát mjólkurkúa
Gildi sauðfjársæðinga
Vakar í mjólkurframleiðslu
Búfé og gróður 1978
Ný bók um trjárækt
Gærur af islensku fé
Hvaða fugla á að friða?
Góð afkoma bænda 1978
Gott ár hjá Mjólkursamsölunni
Ný bók um piöntusöfnun
Molar
Máttur menntunar
og fræðslu
Nýlega hefur verið minnst merkisafmæla tveggja mennta-
stofnana landbúnaðarins.
Níutíu ára afmæli Hvanneyrarskóla var minnst með út-
gáfu á myndarlegi bók um sögu skólans og með hátíð á
Hvanneyri á Jónsmessunni.
Garðyrkjuskólinn að Reykjum í Ölfusi er fjörutíu ára um
þessar mundir, og er þess minnst með glæsilegri garð-
yrkjusýningu í og við skólann. Jafnframt eru gömul og ný
húsakynni skólans til sýnis.
Þessi afmæli leiða hugann að sögu búnaðarfræðslu hér,
hverju hún hefur til vegar komið, og hver staðan er nú.
Þegar búnaðarskólarnir fjórir; í Ólafsdal, á Hólum, að
Eiðum og á Hvanneyri; voru stofnaðir á níunda áratug
síðustu aldar, varekki um annan skólaað ræða í landinu en
þann, sem ætlaður var fyrst og fremst fyrir þá, sem fóru til
náms með embættismennsku fyrir augum. Engir skólar
voru þeim ætlaðir, sem vildu aflaalmennrarþekkingar með
það eitt fyrir augum að verða hæfari þegnar í þjóðlífinu.
Engin skólar voru þá til að veita þeim fræðslu, sem trúðu
því, að aukna þekkingu þyrfti til að efla atvinnuvegi þjóð-
arinnar, landbúnað eða vaknandi sjávarútveg.
Þegar búnaðarskólarnir voru stofnaðir, var landbún-
aðurinn nánast eini atvinnuvegur þjóðarinnar og því ekki
óeðlilegt, að þeir kæmu fyrstir. En þeir voru meira en beinir
fagskólar, þeir veittu einnig almenna undirstöðumenntun,
og fyrstu búfræðingarnir urðu á margan hátt boðberar nýs
tíma í landinu. Auk þess að styðja að búnaðarframförum
urðu þeir forgöngumenn framfara á sviði margháttaðra
félagsmála og almennrar menntunar. Búnaðarskólarnir
voru því merkir undanfarar héraðsskólanna, sem síðar risu
vítt um landið og efldu byggðirnar að mennt og mætti.
Jafnframt því, sem héraðsskólarnir og síðar margháttaðir
aðrir skólar risu og námstækifærum ungs fólks fjölgaði,
einangruðust búnaðarskólarnir í skólakerfinu og hafa liðið
fyrir það á margan hátt. Ekki hefur verið litið á nám í bún-
aðarskóla sem eðlilegt framhald almenns undirbúnings-
náms undir framhaldsnám, og það gaf heldur ekki greiða
leið til frekara náms í skólakerfinu.
Fyrir vikið var litið á búnaðarskólana sem blindgötu, sem
þeir einir völdu, sem ætluðu sér í búskap og höfðu nægi-
lega trú á því, að það væri þess virði að eyða í það einum
507
FREYR