Mjölnir - 05.11.1947, Page 4

41. tölublað.
10. árgangur.
Miövkudaginn 5. nóv. 1947
VERÐUR DUNGAL BANNAÐUR
AÐGANGUR AÐ OTVARPINU?
Svo sem dæmi sanna er í'áít,
sem vekur jafn ákafa bræði í
hugum agenta Bandaríkjanna
liér á landi eins og lilutlausar
frásagnir af því, sem brýtur í
bága við kenningar þeirra um
það, að bandaríska auðvalds-
skipulagið sé liið eina sálu-
hjálplega, og alll, sem á ein-
livern hátt er þrándur í götu
bandarísku heimsvaldastefn-
unnar, sé glæpsamlegt. Er þess
skemmst að minnast, er Birni
Franssyni var vikið frá er-
indaflutningi um erlend mál i
útvarpinu fyrir það eilt að lesa
upp blaðagrein eftir rússnesk-
an blaðamann, sem túlkaði
skoðanir íbúa Sovétríkjanna á
hugtakinu lýðræði.
Þá er það minnisstætt er
Jónasi Árnasyni var vikið frá
erindaflutningi i sömu stofnun
fyrir það að segja frá því, sem
fyrir augu hans liafði borið á
Keflavíkurflugvellinum 5. okt.
s.l., en þann dag var ár liðið
síðan herstöðvasamningurinn
var samþykktur á Alþingi. Mun
þeim ekki hafa þótt frásögn
hans koma vel hehna við full-
yrðingar þeirra sjálfra um, að
Islendingar réðu í raun og veru
öllu á vellinum, en einnig hafði
hann sýnt þá ógætni að minn-
ast á íslenzkt hundkvikindi, er
orðið hafði á vegi hans á vell-
inum. Bar hann nafnið „Sloppy
Joe,‘, og leit ekki við Islend-
ingum né gegndi kalli þeirra,
en flaðraði upp um Banda-
ríkjamennina og hlýddi skipun
um þeirra í hvívetna. Telja
sumir, að núverandi ríkisstjórn
hafi fundizt sneitt að sér með
þessu, og að fyrir það hafi
Jónasi verið vikið.
Síðastliðinn miðvikudag gerð
ust þau tíðindi, sem í raun og
veru eru ekki í frásögur fær-
andi, el' þetta og svipað væri
elcki á undan gengið, að próf-
essor Níels Dungal llutti í út-
varpið ferðapistla frá Banda-
ríkjunum. Var frásögn hans
hin fróðlegasta og hlutlaus á
allan hátt. Vék hann jafnt að
liinum björtu sem hinum
dökku hliðum þjóðlífsins i
Bandaríkjunum. Fór hann lof-
samlegum orðuin um liina stór
kostlegu tækni og framleiðslu-
getu Bandaríkjanna, sagði frá
uppgötvunum þar i þágu lækn-
isfræðinna o.fl.
Þá vék liann með nokkrum
orðum að blaðamennskunni
þar í landi, og sagði blöðin
þar, sem nú að undanförnu
hafa verið aðalheimildir borg-
arablaðanna hér um flest það,
sem máli skiptir, ekki vera
sannlcikshollari en það, að al-
menningur, sem ekki á þó við
annan blaðakost að búa, legði
yfirleitt varlega trúnað á
fregnir þeirra. Væri aðalhlut-
verk hlaðanna yfirleitt
það að færa eigendum sínum
gróða en ekki að flytja lesend-
um sínum sem sannastan fróð-
leik. T.d. væri algengt, að sami
aðili gæfi út mörg blöð, sem
túlka gagnstæðar skoðanir,
hliðstætt þvi ef sami aðili hér
á landi gæfi út bæði Morgun-
blaðið og Þjóðviljann.
Þá drap hann nokkuð á
negravandamálið og tók sér í
munn orð negratelpunnar, er
spurð var, liverja hegningu
hún vildi velja Hitler fyrir
glæpaverk hans. Svar hennar
var á þessa leið: „Málið hann
svartan og sendið hann hingað
lil Bandaríkjanna.“
Loks fór liann nokkrum orð-
um um kosningafyrirkomulag
Bandaríkjanna, og nefndi sem
dæmi um hin stórkostlegu
kosningasvik, sem þar viðgang
ast við allar meiriháttar kosn-
ingar, að úr einu einasta kjör-
dæmi í Suðurríkj unum hel'ðu
komið 45.000 fölsuð atkvæði
við kosningar, sem fram fóru
fyrir fáum árum.
Var erindi próf. Dungals allt
hið fróðlegasta og sýndi glögg-
lega, hve gífurlegur máttur doll
arsins er í „mesta lýðræðisríki
veraldarinnar“, sem borgara-
blöðin hér nefna svo. En eins
og kunnugt er, hafa þau kapp-
kostað um að telja möniíum
trú um, að val peningajöfr-
anna í Bandarikjunum væri
ekki meira en vald livcrs ann-
ars óbreytts borgara, t.d. negr-
anna.
Blaðinu er ekki kunnugt um
stjórnmálaskoðanir próf. Dung
als, en ólíklegt má teljast, að
liann hafi flutt þetta erindi sitt
í pólitísku áróðursskyni. —
Verður fróðlegt að lieyra,
hvort „óameríska nefndin“,
sem stjórnar útvarpinu, lætur
mál þetta til sín taka á sarna
hátt og mál þeirra Björns og
Jónasar. Ekki er heldur vitað,
hvort áformað hclur verið, að
hann flytti fleiri erindi en þetta
eina. Er ósennilegt, að honum
verði hleypt aftur í útvarpið á
næstunni með ferðapistla frá
Bandaríkjunum, ef þeir verða
eitthvað svipaðir þeim, sem
hann flutti síðastliðinn mið-
vikudag.
„Þar á ég úlfsvon ....
(Framhald af 3. síðu).
því, sem tíðkaðist i nazistaríki
Hitlers.
Stigmunur en ekki eðlis
Munurinn á Sjálfstæðis-
flokknum og nazistaflokkum
ýmissa landa er aðeins stig-
munur en ekki eðlis. Nafnið
sktipir ekki máli, heldur inn-
rætið og málstaðurinn. Og ein-
mitt þetta tvennt, hatrið á rót-
tækum sósíalistum og frjálsum
verkalýðssamtökum og krafan
um bann við starfsemi þeirra,
eru höfuðeinkenni fasismans,
ásamt hermennskudýrkun og
kynþáttahatri. Að ekki hefur
örlað meira á tvennu hinu síð-
astnefnda en raun ber vitni
um innan Sjálfstæðisflokksins,
stafar aðeins af því, að hér eru
Afmælisqjöf prinsins
Eftir ANTONY ARMSTRONG
Var það staðreynd að blábotnótt grinka
hafði valsað um í svefnherbcrgi hirðmeyjanna
í nokkra daga, áður en konunglegur ráðs-
maður fór þess á leit að dýrið yrði fjarlægt.
En prinsinn var svo önnum kafinn að hann
sendi það í eina tvo eða þrjá staði, þar sem
það var síður en svo velkomið, þar til hann
iað lokum gerði endi á lífi jiess.
Þá var veðurfarið einnig ýmsum furðuleg-
um breytingum undirorpið, sökum gálauslegra
athugasemda prinsins um það efni. Og breyt-
ingarnar voru engan vegin takmarkar við um-
hverfi hallarinnar. Lágþrýstisvæði yfir Islandi
gat hæglega verið komið á einu augnabliki
inn í dagstofu hallarinnar. Hugrakkur hirð-
maður gerðist svo djarfur að kvarta undan
þessu, en við svar prinsins: ,,Æ, ég vildi óska,
'að þú héldir þér saman“, féll hirmaðurinn
bókstaflega saman eins og kjaftastóll. Og ár-
angurinn af fyrstu tilraun prinsins til að
koma honum í samt lag aftur, var allt annað
en góður. Honum tókst að lokum að fá hann
í rétt horf, en þessi ungi hirðmaður varð
aldrei samur rnaður eftir.
En hámarkinu náðu þessi ósköp samt
nokkru síðar á konunglegum dansleiþ, þegar
prinsinn var að tala við unga stúlku, sem
liann liafði ekki séð áður, en leizt vel á, og lét
í ljósi kurteislega en nokkuð vanhugsaða ósk
um að fá að sjá hana nánar. Með þvi að sal-
urinn var fullur af fólki, varð af þessu all-
mikið hneyksli, og ekki bætti það úr skák, að
fát kom á prinsinn og hann ruddi úr sér fjölda
óska um teppi og öryggisnælur, áður en hon-
um hugkvæmdist að flytja hina óttaslegnu
ungfrú lil svefnherbergis hennar. Þetta atvik
varð til Jiess, að skipaður var konunglegur
eftirlitsmaður með hinni konunglegu ósk, og
hafði sá eftirlitsmaður þann starfa að fylgja
eftir hverju fótmáli Oddnefs prins og hnippa í
liann í hvert sinn sem prinsinn sagði: „Ég
vildi — —svo að hann gæti' fyllilcga yfir-
vegað afleiðingarnar af því, sem hann ætl-
aði að'fara að segja.
Undir leiðsögn þessa embættismanns hóf nú
prinsinn nákvæmt bókhald yfir mótteknar og
notaðar óskir, til þess að hafa ávallt glöggt
yfirlit yfir óskaforðanum. En þrátt fyrir
þetta kom þó endirinn fyrr en varði, því dísin
var alltaf á verði. Dag nokkurn, jiegar prins-
inn hafði verið svo heppinn að eftirlætiskab-
allinn hans hafði gengið upp þrisvar i röð,
hló liann sigrihrósandi og hrópaði í ógáti:
„Ég vildi, að ég gæti upplifað þcnnan hálf-
tíma aftur.“
Og þarna klófesti dísin hann, þessi hálftími
endurtók sig nákvæmlega, hvert einasta smá-
atvik, allt til hins sigrihrósandi hláturs í lokin
og hinar óvarkáru upphrópunar, sem varð svo
upphaf að þriðja hálftímanum, hann að þeim
fjórða o.s.frv.
Að nokkrum tíma liðnum fluttu þeir hahn í
kyrrlátt herbergi í afskekktri álmu hallar-
innar. Og þar er hann enn. Hirðstærðfræðing-
urinn hefir reiknað það út, öllum til mikils
hugarléttis, að óskabirgðir prinsins muni end-
ast honum til æfiloka. ENDIR
ekki til neinir „óæðri kyn-
j)ættir“ og enginn her. Ilins-
vegar smjatta málpípur þeirra
ótæpt á styrjaldaráróðri hús-
bændanna fyrir „westan“, og
hliðra sér við að taka afstöðu
til kynþáttavandamála, nema
þegar þær geta tekið málstað
„herraþjóðarinnar“, án þess að
verða sér til stórrar minnkun-
ar í augum fylgjenda sinna.
Það er því full ástæða til
fyrir alla frjálshuga menn,
hvar i flokki, sem. þeir kunna
að standa, að gjalda meiri var-
huga en áður við hinum fas-
istisku öflum innan stærsta
stjórnmálaflokks landsins. —
Annars kann svo að fara, að
frelsi hins borgaralega þjóð-
skipulags og sjálfstáeði ])jóð-
arinnar verði fyrr en varir
stefnt í voða eða jafnvel glalað
algerlega.
MARMELAÐI
margar tegundir
KJÖTBÚÐ SIGLUFJARÐAR
VÖRUBIFREIÐ TIL SÖLU
Tilboð óskast í vörubifreiðina F. 5 — Bifreiðinni fylgir mikið
af varalilutum ásamt nýrri vél.
RÖGNVALDUR RÖGNVALDSSON
B.S.S.
REIKNINGAR
Siglufjarðarkaupstaðar og stofnana hans fyrir árið 1946,
liggja til sýnis á bæjarskrifstofunni næstu tv'ær vikur.
Siglufirði, 4. nóv. 1947.
BÆJARSTJÓRINN
TILKYNNING
Nýkomit
Kventöskur
Barnakjólar
B^arnagallar
VERZLUNIN
AÐALGATA 34 h.f.
Að gefnu tilefni auglýsist hér með, aó allur akstur yfir skóla-
balann eða lóð Barnaskólans er stranglega bannaður.
BÆJARSTJÓRINN
R- steinn
TIL SÖLU — ÖDÍR
MAGNUS vagnsson.
Sími 190 -