Mjölnir - 21.12.1962, Blaðsíða 12

Jón T. Jóhaimssoii, ikipstj.
■ HINIINCARORD -
í fyrradag fór fram frá Siglu-
fjarðarkirkju útför Jóns Jóhanns-
sonar skipstjóra, er íórst af
slysförum á Akureyri hinn 11. þ.
mán.
Jón Jóhannsson var fæddur á
Brekku í Svarfaðardal 27. júní
1906. Foreldrar hans voru Jóhann
Sveinbjörnsson bóndi þar og kona
lians Sesselja Jónsdóttir. Þegar
Jón var 10 ára gamall fluttust for-
eldrar lians að Sauðanesi í sömu
sveit. Þar fékk hann sín fyrstu
kynni af sjómennskunni, sem varð
ævistarf hans, þegar undan eru
skilin fáein ár, sem hann var verk-
stjóri. Byrjaði hann sem ungur
drengur á Sauðanesi að fara á sjó
með föður sínurn. Er hann var 16
ára gamall, flutti fjölskyldan til
Reykjavíkur, og þar hófst sjó-
mennskuferill Jóns fyrir alvöru.
M. a. var hann nokkra vetur á tog-
urum. Þá voru vökulögin ný af
nálinni, og bar talsvert á, að þau
væru ekki virt, og vinnudeilur og
verkföll voru tíð. Þar fékk Jón sín
fyrstu kynni af verkalýðshreyfing-
unni og flokki hennar, Alþýðu-
flokknum.
Jón sagði mér eitt sinn, að íog-
aravertíðirnar á unglingsárum
sínum væru þeir verstu dagar, sem
hann hefði lifað. Hefði hann þá
ekki verið fullharðnaður, en vökur
og þrældómur slíkur, að hann
liefði oftast verið úrvinda af
svefnskorti og þrældómi, og hafn-
arfríin Iiefði hann og flestir skips-
íélagar hans notað til að sofa.
llefði hann þá fengið sig svo sadd-
an af togarasjómennskunni, að
þrátt fyrir það að hann vissi, að
vinna og aðbúnaður á togurum
væri nú gerbreytt frá því sem þá
var, mundi hann reyna flest önn-
ur ráð til að vinna fyrir sér áður
en hann færi um borð í íogára.
A þessum árum mun hann oft-
ast hafa verið á síld eða við róðra
hér fyrir norðan á sumrin.
Tuttugu og tveggja ára gamall
varð hann fyrst formaður á bát
héðan frá Siglufirði, og stundaði
oftast sjó héðan eftir það, sem
skipstjóri eða stýrimaður á bát-
um héðan, að undanteknu 10 ára
tímabili, sem hann var verkstjóri
hjá Síldarverksmiðjum ríkisins.
Var hann farsæll skipstjórnarmað-
ur, drjúgur aflamaður og fór vel
með skip og veiðarfæri.
Árið 1929 kvæntist Jón Elínu
Flóventsdóttur, héðan frá Siglu-
firði, og lifir hún mann sinn.
Eignuðust þau þrjá syni: Braga,
veðurfræðing í Reykjavík, Jóhann
Tónskóli Siglufjorðar
efndi til skemmtunar í Nýja-Bíó 1.
desember. Gafst þar að heyra ór-
angur af starfi skólans meðal
yngstu nemendanna það sem af
er órinu. Mikill fjöldi barna ó
aldrinum 7 til 15 óra kom fram,
lék ó hljóðfæri og söng. Síðari
hluti skemmtunarinnar var i því
fólginn að jólasveinn heimsótti
börnin, sagði þeim sögur og söng
fyrir þau, en þau sungu aftur fyrir
hann og léku ó hljóðfæri sín.
Aðsókn var ógæt og skemmtu
óheyrendur sér hið bezta.
Sverri, tannlækni, búsettan hér, og
Héðinn, háskólastúdent. Lét Jón
sér mjög annt um syni sína og
greiddi götu þeirra til náms eins
og hagur hans frekast leyfði.
Eins og áður segir varð Jón
snemma handgenginn verkalýðs-
hreyfingunni og stjórnmálasam-
tökum hennar. Hörð verkalýðs-
barátta og sósíalismi forustu-
manna Alþýðuflokksins mótuðu
skoðanir hans þannig, að þær ent-
ust honum til æviloka. Var hann
alla ævi eindreginn sósíalisti í
skoðunum og skildi flestum betur
nauðsyn einingarinnar í baráttu
vinnandi fólks fyrir betri lífskjör-
sendum. Hann var ákaflega vand-
ur að virðingu sinni og í félags-
málastarfsemi sinni gerði hann
sér flestum betur far um að líta
hlutlægt á málin. Enda naut hann
trausts og virðingar andstæðinga
jafnt og samherja í félagsmálum.
M. a. var hann fyrsti formaður
Þróttar, er verkalýðsfélögin hér
voru sameinuð.
Ekki kann ég að rekja íélags-
málastörf Jóns nákvæmlega, en
hann átti oft sæti í stjórnum verka-
lýðsfélaganna hér, starfaði mikið
í bæjarstjórn og nefndum bæjar-
stjórnar, einkum fyrr á árum, og
í stjórn og fulltrúaráði Sósíalista-
um. Var hann jafnan í vinstri
armi Alþýðuflokksins, og þegar íil
orða kom að sameina Alþýðu-
flokkinn og Kommúnistaflokkinn
gerðist hann eindreginn talsmað-
ur sameiningarinnar í Alþýðu-
flokknum og naut mikils trausts
vinstri manna. M. a. tókst hann á
hendur erindrekstur til að íal.a
máli sameiningarsinna í verka-
lýðsfélögunum hér norðanlands,
og átti sæti í samninganefnd
þeirri, sem kjörin var á Alþýðu-
sambandsþingi 1937 til samninga
við Komnnnúnistaflokkinn. Þegar
svo Sósíalistaflokkurinn var stofn-
aður 1938, var hann einn þeirra
Alþýðuflokksmanna, sem gerðust
stofnfélagar hans. Nokkrum mán-
uðum áður hafði Jón verið kjör-
inn í bæjarstjórn Siglufjarðar
sem fulltrúi Alþýðuflokksins á
sameiginlegum lista þess flokks og
Kommúnistaflokksins, en lagði
niður umboð sitt eftir stofnun
Sósíalistaflokksins, eftir tilmælum
fyrri félaga sinna i Alþýðuflokkn-
um. Lýsir þetta Jóni vel. Lagalega
hafði hann fullan rétt til að fara
áfram með umboð sitt sem bæjar-
fulltrúi, en þótt hann vildi vinna
hinum nýja flokki sínum, sem
hann hafði lagt mikið á sig lil að
koma á fót, kaus hann heldur að
leggja niður umboð sitt en láta
nokkurn mann draga í efa, að
hann væri með það á réttum for-
félags Siglufjarðar átti liann sæti
öll þau ár sem hann var í flokkn-
um eða frá stofnun hans til dauða-
dags, að undanskildum örfáum
árum, sem hann var utan flokka.
Ilefur sósíalistafélagið misst einn
af sínum beztu mönnum, þar sem
Jón var.
Jón var harðgreindur maður,
hafði gott minni og var fljótur að
átta sig á hlutunum, en tók aldrei
afstöðu án þess að hugsa málin
og athuga þau vandlega fyrst. Æs-
ingar annarra höfðu engin áhrif
á hann, en hann gat orðið lalsvert
heitur stundum, ef honum þótti
mikið í húfi. Ræðumaður var
hann ágætur, talaði íagurt mál, og
talaði það vel. Rödd hans var
björt og þýð og ákaflega blæ-
brigðarík, og honum varð aldrei
orðs vant. Hef ég engan mann
heyrt flytja betur ræðu en Jón,
þegar honum tókst bezt upp, og
lélega ræðu hygg ég, að hann hafi
aldrei flutt.
Jón var fremur dulur í skapi og
hlédrægur að eðlisfari. Hann var
góður hagyrðingur, en lét lítið á
því bera. Einkamálum sínum flík-
aði hann aldrei við aðra menn, og
sóttist ekki eftir kunningsskap
annarra, né heldur vegtyllum af
nokkru tagi. Hygg ég, að hann
hefði helzt kosið að lifa í kyrrþey
og friði við alla. En þegar um það
var að velja að sitja hjá eða leggja
Jakob Gunnlaugsson
Fæddur 12. ágúsf 1888. —
Þann 7. þ. m. andaðist á Sjúkra-
húsi Siglufjarðar Jakob Gunn-
laugsson verkamaður, eftir
skamma sjúkrahúsvist. Jakob var
74 ára er hann lézt.
Meðan heilsa og starfsþrek ent-
ist starfaði Jakob heitinn að því
ásamt öðrum þeim Siglfirðingum
sem nú eru orðnir vel við aldur,
að breyta bænum okkar úr út-
lendri verstöð í innlent bæjarfé-
lag.
I hópi starfsfélaga var þessi
hægláti verkamaður vinsæll og
dæmi eru þess, að hann hafi notið
sérstakrar vinsemdar vinnufélaga
sinna og húsbænda. Þótt Jakob
heitinn færi á mis við menntun og
skólagöngu, gat hann vel komið
fyrir sig orði, og ef með þurfti
sagt öðrum til syndanna, en sá
eiginleiki nýtur ávallt virðingar
verkamanna, og sérstaklega ef sá
hinn sami er ekki talinn standa
hátt á borgaralega vísu.
Mörg undanfarin ár bjó Jakob
í Pálsbænum við Lindargötu og
hugsaði um sig sjálfur að öðru
leyti en því sem góðir nágrannar
litu til með honum.
Margar munu þær ferðirnar
sem Jakob fór til vinar síns Páls,
eftir að hann var kominn á efri ár
og sagði honum þá gjarnan írá
atburðum dagsins, en Páll þá ekki
orðinn fær um að vera mikið úli
við. Vænti ég Jakob hafi nú fært
vini sínum nokkrar fréttir úr okk-
ar kæra bæjarfélagi.
Jakob heitinn var ekki einn
þeirra er kvarta þótt ekki sé hægt
að veita sér það sem hugurinn
þráir, en hann taldi að bæjarfélag-
inu bæri nokkur skylda til, að
gleyma þeim ekki, er unnið hafa
langan vinnudag, en væru nokk-
urs þurfi hinztu árin, en vart verð-
ur því haldið fram að bæjarfélag-
ið sói fé til að gera vistarverur
slíkra meðbræðra sem Jakobs
heitins ríkmannlegar.
Skoðanalega var Jakob heitinn
einlægur verkalýðssinni og heitur
andstæðingur yfirgangs og aftur-
halds, hann fylgdist vel með þeim
atburðum, sem bárust utan úr
heimi, og gerði sér mörgum frek-
ar grein fyrir þeirri frelsisbaráttu
sem þar á sér stað milli alþýðunn-
ar og yfirstéttanna. Engum gat
Jakob óskað verra lilutskiptis en
út í baráttu vegna málefnis, sem
hann taldi gott, þá kaus hann held-
ur baráttuna. Það laldi hann
skyldu sína, og frá skyldum sínum
hljópst hann ekki.
Ég votla eiginkonu Jóns heitins,
sonum þeirra, öldruðum föður
hans og öðrum vandamönnum
hans innilegustu samúð mína.
Benedikt Sigurðsson.
- Dáinn 7. desember 1962
vera kominn lil Þýzkalands, en
gert mun hann hafa sér grein fyrir
að þar, í ríki nazismans, hafi
mannvonzka lagzt lægst.
Jæja kunningi Jakob, þakka þér
fyrir öll árin, sem við höfum
þekkzt, það var oft hressandi að
hitta þig og þú eyddir ekki tíman-
um í málalengingar, og slíkum
mönnum lærir maður vissulega
margt af að kynnast.
Vinur.
SLYSAVARNAKONUR
í SIGLUFIRÐI
I tilefni af 30 ára afmæli
kvennadeildarinnar „Varnar" 5.
marz n. k. hefir verið ákveðið að
æfa kvennakór ef næg þátltaka
fæst. Þær konur, sem hafa áhuga
á að vera með í kórnum, gefi sig
frcm við Pál Erlendsson, síma
251, Líneyju Bogadóttur, síma
461 eða Ragnheiði Sæmundsdótt-
son, síma 321.
FRÁ KVENFÉLAGI
SJÚKRAHÚSSINS
Kvenfélag Sjúkrahúss Siglu-
fjarðar hélt aðalfund sinn 27. nóv-
ember s.l. Var öll stjórnin endur-
kjörin, en hana skipa: Hildur
Svavarsdóttir, formaður, Ragn-
heiður Sæmundsson, ritari, Krist-
ine Þorsteinsson, gjaldkeri, Dag-
björt Einarsdóttir, meðstjórnandi,
og til vara Anna Snorradóttir,
Margrét Olafsdóttir og Ágústa
Ragnars.
Fjársöfnun á árinu nam kr.
161.025.00. Auk venjulegra aðal-
fundarstarfa var samþykkt að
hækka verð heillaskeyta félagsins
úr kr. 15 í kr. 20 frá 1. janúar
1963. Einnig var ákveðið að láta
gera tvær nýjar gerðir heilla-
skeyta. Allt fé, sem félagið safnar
fer lil byggingar Sjúkrahúss
Siglufjarðar, og hefur þegar verið
lagt fram krónur 765 þúsund.
Félagið þakkar öllum Siglfirð-
ingum þann hlýhug, sem þeir hafa
frá byrjun sýnt starfsemi félags-
ins og óskar öllum gleðilegra jóla
og gæíuríks komandi árs.
PRENTSMIÐJA
BJÖRNS
JÓNSSONAR H.F.
sendir öllum
Siglfirðingum
beztu jóla- og
nýórsóskir.